Van vrachtwagenchauffeur naar fruitteler

Op Frytsjam Natuurlijk in Twijzel teelt Oane Kloosterman vlierbessen, duindoorns, blauwe bessen en aronia- of appelbessen op een perceel van 2,5 hectare. In de zomer kunnen belangstellenden zelf komen plukken. Daarnaast verwerkt Frytsjam fruit van het eigen bedrijf en van anderen tot moes, jam, siroop, azijn, puree, wijn en sap. De gedroogde pulp van overgebleven schilletjes en pitjes dient als ingrediënt voor bijvoorbeeld bessenthee, mosterd en duindoornscrub.

Kloosterman heeft 21 jaar gewerkt als vrachtwagenchauffeur en doet dat nu nog als hobby. 'Mijn vader was veehouder en hoewel ik ook graag boer wilde worden, had ik daar als jongste in een gezin van vier kinderen weinig kans op. Begin jaren tachtig waren boerenzoons geliefd als vrachtwagenchauffeur, omdat ze niet moeilijk deden over werktijden. Mijn eerste rit was naar Lyon, terwijl ik nooit verder was geweest dan Zwolle', vertelt hij.

Niet vol te houden

'Ik heb jaren vlees vervoerd van slachterij Brada in Leeuwarden. Dan ging ik op vrijdagmiddag naar Italië en was ik woensdag weer terug. Ik verdiende prima, maar het was niet vol te houden', stelt de Fries.

'Voor destructiebedrijf Rendac heb ik daarna nog tien jaar heen en weer gereden naar Amsterdam. Halverwege de jaren negentig realiseerde ik me dat ik nog zesduizend keer de Afsluitdijk op en neer moest rijden tot mijn pensioen. Toen ben ik op een gehuurd stukje land van mijn moeder vlierbessen gaan kweken, die ik ook zelf verwerkte. Zo is in 1997 Frytsjam ontstaan.'

Nichemarkt

De ondernemer heeft bewust de keuze gemaakt om biologisch te werken. 'Ik sta achter de ecologische manier van denken en vind dat we de wereld niet moeten vernietigen. Maar ik heb ook een nichemarkt opgezocht. Voor blauwe bessen loont het; je moet struiken snoeien en vogelkastjes neerzetten, maar verder hoef je er weinig aan te doen en heb je hogere marges dan met gangbare blauwe bessen.'

Frytsjam heeft verschillende ruimtes om producten professioneel en hygiënisch te kunnen bottelen en verpakken en een winkel. 'Dat winkeltje heb ik voor de aardigheid. Mensen weten je toch te vinden en dan wil je ook iets kunnen bieden. Maar ik heb ook een webwinkel, waarmee ik duurzame tuinartikelen, biologische zaden en pootgoed verkoop, en mijn eigen producten. Die lever ik ook aan groothandels De Nieuwe Band en Odin en aan sommige franchisesupermarkten, zoals de Spar in Drogeham.'

Assistentie

Kloosterman laat zich soms assisteren door mensen met een Wajong-uitkering of 'moeilijke gevallen' van een ROC. In de zomer helpen scholieren bij het plukken van het fruit.

Diksap, van onder andere appels en peren, bottelt de ondernemer van biologisch fruit dat in het Bodenseegebied groeit. 'Het sap, afkomstig van valfruit en beschadigde exemplaren, komt met tankauto's deze kant op. Hier vullen we het voor Crombach Stropen en Diksappen af in flessen. In de winter bottel ik ook biologische olijfolie.'

Koopman

Het vermarkten van zijn producten doet Kloosterman zelf. 'Ik ben wel een beetje een koopman, net als mijn vader, die trekkers en badkamers verkocht. Ik verkoop nooit iets via de veiling. Het gaat om het verhaal en de beleving. Er komen hier 1.500 mensen per jaar, niet alleen om te plukken, maar ook bijvoorbeeld voor het maisdoolhof dat ik in het land van een kameraad heb. En mensen kunnen hier paalkamperen, dat is een soort wildkamperen met weinig voorzieningen', vertelt hij.

'Ik heb een beetje een haat-liefdeverhouding met de gemeente, omdat het twaalf jaar en veel geld en energie heeft gekost om me hier te kunnen vestigen. Bij de gemeente wisten ze niet wat paalkamperen was, maar ze hebben het toch toe moeten laten, omdat het in een verordening van de VNG staat. Je krijgt zo de vreemdste mensen op je erf, zoals een Braziliaan die in een VW Kever aan kwam zetten en een Hongaar die acht maanden per jaar op de beurs in Londen werkt en vier maanden gaat fietsen om weer tot rust te komen.'