Vuur na Groninger boerenacties niet gedoofd

Het heeft te lang geduurd. Veel boeren met mijnbouwschade als gevolg van de gaswinning in Groningen lopen al jaren tegen een muur op en voelen zich niet serieus genomen door NAM, Centrum Veiling Wonen en ministerie van Economische Zaken.

Eind januari – na de zoveelste aardbeving in Zeerijp – staken boeren de koppen bij elkaar en vroegen aandacht voor schade aan, onder en rond hun boerderijen. De jaarlijkse fakkeltocht in Groningen, georganiseerd door aardbevingsactiegroepen, werd op 19 januari vergezeld door een hele rij toeterende en met koplichten schijnende trekkers. Met een enthousiast onthaal van de 10.000 fakkeltochtlopers kwam er een voelbare energie los vanuit de groep boeren.

Opgekropte woede en teleurstelling krijgen een uitweg. Al jaren frustreren de NAM en de diverse andere instanties het afhandelen van schade ; oplossingen zijn ver te zoeken. Maanden of zelfs jaren verstrijken met bellen, bezoeken, mails en wisseling van contactpersonen en er ontstaan kinken in verwarde communicatiekabels. Als dan eindelijk rapporten of voorstellen op tafel komen, staat de vergoeding in schril contrast met wat werkelijk nodig is om verder te kunnen.

Net als in de rest van Nederland vragen markt en maatschappij dat onze Groninger landbouw met de tijd meegaat. Nieuwbouw of bedrijfsgebouwen renoveren? Verplaatsen? Uitbreiden? Als na lang afwegen aan de keukentafel een 'ja' wordt uitgesproken, wil een boer het oppakken, aanpakken en doorgaan.

Strijdig met ondernemersgeest

Problemen met mijnbouwschade stroken niet met de ondernemersgeest en de opbouw van toekomstbestendige bedrijven. Daarom werd het initiatief om gezamenlijk op te trekken voor boerenbelangen met open armen ontvangen. Steun voor de fakkeloptocht in de stad Groningen was stap 1, het opladen van bijna 40 trekkers en in de bus naar Den Haag was stap 2. Elkaar versterken om bij de politiek het vuur aan te wakkeren en oplossingen af te dwingen, had stap 3 moeten zijn. Helaas bleek dit doel voor verschillende aanjagers van boerenbelangenbehartigers een stap te ver.

Boeren hebben met hun individuele wijze van ondernemen en hun bedrijfsvoering hun eigen eilandje. Dit geldt misschien nog meer voor het omgaan met gevolgen van bodemdaling, verzakkingen en bevingsschade. Er komt emotie om de hoek kijken, in hoeverre wordt schade wel gemeld of zijn veel boeren ontmoedigd? Het wel of niet samen optrekken naar politiek of zelfs naar de rechter voor een massaclaim wordt op ieder boerenerf – aan iedere keukentafel – rondom Zeerijp naar eigen ondernemersgeest en emotie afgewogen.

Verbroedering en strijdlust

Actie na jarenlange radiostilte van het ministerie van Economische Zaken gaf in het kerngebied van de aardbevingen verbroedering en strijdlust. 'We moeten het warm houden met elkaar!' In de dagen na de actie in Den Haag togen veel landelijke media voor interviews naar het noorden. Dan blijkt toch de toon weer te liggen bij vragen die buiten Groningen leven, zoals 'hoe is het om te leven met angst voor een aardbeving?' Economische langere termijn gevolgen zijn niet sensationeel genoeg. Zo werden bijvoorbeeld interviewgedeeltes over ongelijkmatige daling van akkers en over schade aan drainage uit een radio-uitzending geknipt.

De plannen 'Samen Sterk' voor één loket voor belangbehartiging en claims van waardevermindering gezamenlijk door NMV, NAV en LTO Noord zijn gestrand. Maar de overtuiging dat er nu echt erkenning moet komen voor mijnbouwschade bij álle betrokken boeren, georganiseerd en niet-georganiseerd, blijft overeind als een brandende fakkel. Teken van hoop voor de gedupeerden in het aardbevingsgebied.

Annemieke Schinkel - Bree
Melkveehoudster in Stedum