Drugsdumpingen in buitengebied schering en inslag

Leon van Zoggel, specialist gevaarlijke stoffen en projectleider Incident Management bij Strukton, gebruikt geuren om voorlichting te geven over drugsafval. Hij laat aceton ruiken, een grondstof voor xtc. 'De meesten kennen deze geur als nagellakremover.' Daarna pakt hij wc-verfrisser: 'Deze lucht duidt op de productie van amfetamine oftewel speed.'

Vorige maand was Van Zoggel te gast bij gemeente Terneuzen. 'In Zeeland zien we de laatste tijd meer dumpingen. Opvallend is dat we steeds vaker lege vaten vinden. Dat betekent dat de chemicaliën waarschijnlijk in het riool zijn gestort of in een afgelegen mestkelder.'

Baarle-Nassau

Dat laatste gebeurde vorig jaar bij een kalverhouder in het West-Brabantse Baarle-Nassau. Even verderop rolde de politie een groot drugslaboratorium op. Het is voor de opsporingsdiensten in heel Zuid-Nederland een bekend recept: drugsdumpingen vinden vaak plaats in een straal van 5 kilometer van een drugslab.

Beweeg door de tijdlijn met uw muis of de pijlen op uw toetsenbord, of door te swipen.

'In Baarle-Nassau kon je het afval gewoon in het dorp ruiken als de geur van kattenpis', zegt Van Zoggel die vindt dat de risico's van drugsafval worden onderschat. Hij heeft afvalverwerkers en politieagenten onwel zien worden bij opruimwerkzaamheden. Eigenhandig vaten opruimen noemt hij levensgevaarlijk. 'Door alleen de dampen uit een vat zoutzuur of zwavelzuur kunnen je longblaasjes verbranden en kun je stikken', zegt hij.

'Een mestkelder is een ideale stortplaats, omdat de pakkans klein is. Een veehouder ruikt door de mestgeur niets, maar kan hoofdpijn of andere gezondheidsklachten krijgen. Daarna rijdt een nietsvermoedende boer het drugsafval op het land uit, zoals bijvoorbeeld in Someren is gebeurd. We willen een thuistest ontwikkelen voor het opsporen van drugsafval, maar ook de veiligheid op het erf vergroten met hulp van erfverklikkers of bewakingscamera's.'

Zorgwekkend

Vanuit ZLTO is Kathelijne de Wit-Joosten betrokken bij de aanpak van criminaliteit. 'We willen er samen met leden voor zorgen dat het buitengebied leefbaar en veilig blijft. De groei van het aantal drugslabs is zorgwekkend', zegt ze.

'We willen dat criminelen geen kans krijgen op het platteland door ondernemers die kwetsbaar zijn, weerbaarder te maken tegen criminelen die leegstaande gebouwen willen huren. Het is altijd slim om een huurcontract op te stellen en een belangstellende huurder na te trekken. We bieden een standaardhuurovereenkomst aan.' Ook wijst ZLTO op het WRH-register, een database tegen malafide huurders.

Klein deel

In Limburg verdiept Jeroen Duijsens van het Platform Veilig Ondernemen (PVO) zich in de problematiek. Volgens hem wordt maar een klein deel van het drugsafval teruggevonden. 'Laatst verwoordde iemand het treffend: een dumping is eigenlijk, vanuit het oogpunt van criminelen, netjes afhandelen. Je kunt het immers ook in het riool laten weglopen. Ik hoor van collega's in Noord-Nederland dat ook daar de problematiek groeit.'

Duijsens wil samen met de LLTB aan de slag met een aantal proefprojecten op het Limburgse platteland. Een voorbeeld is daarbij gemeente Gennep waar politie, gemeente en ondernemers samenwerken.

App

'We vertalen het Keurmerk Veilig Ondernemen voor winkelgebieden en bedrijventerreinen naar het platteland. Het grootste winstpunt is dat de betrokken partijen een paar keer per jaar met elkaar om tafel gaan en dat boeren weten wie ze moeten inschakelen. Met behulp van een app willen we sneller verdachte signalen opvangen, bijvoorbeeld van loonwerkers die veel in het buitengebied rondrijden.'

Het PVO heeft afgelopen jaar samen met de LLTB ook een 'veiligheidsmarkt' gehouden waar deelnemers tips kregen hoe ze drugsdumpingen konden herkennen. 'Zoals de de kleuren van de gasflessen die criminelen gebruiken voor de productie en de geur die een drugslab produceert', zegt Duijsens.

Grote zorgen

In de Limburgse gemeente Peel en Maas zijn drugsdumpingen schering en inslag, weet veehouder en LLTB-bestuurslid Hans Lansbergen. Als voorzitter van CDA Peel en Maas maakt hij zich grote zorgen over de toename aan criminele activiteiten op het platteland.

'Criminelen proberen de samenleving naar hun hand te zetten. Vooral ondernemers die financieel aan de grond zitten, kunnen in de verleiding komen om zich te mengen met criminaliteit: arbeids- of mestfraude of ruimtes verhuren aan criminelen. De verdiensten van het houden van dieren of telen van gewassen steken schril af tegen de verdiensten met drugs produceren.'

Harde aanpak

Lansbergen pleit voor een harde aanpak van de handel in én het gebruik van synthetische drugs. 'We blijven met het afval zitten, omdat het met name in het uitgaansleven volop wordt gebruikt. We hebben in dit land de mond vol over voedselveiligheid, maar staan rotzooi als xtc gewoon toe.'