Eerlijke prestatie eerlijk belonen

Ko BrooijmansVorige week donderdag vond op het ZLTO-kantoor in Den Bosch een interessant overleg plaats tussen veehouders/pachters enerzijds en hun verpachters Natuurmonumenten en Brabants Landschap anderzijds. Onderwerp van gesprek was de eis van deze verpachters aan de pachters om contracten te tekenen om afstand te doen van de betalingsrechten op hun natuurterreinen.
Er is nog maar niet gesproken over hun houding ten opzichte van de begrazingspremies op schrale natuurterreinen voor vleesveehouders.
Uitgangspunt van het EU-beleid is dat geld uit de eerste pijler bij de boer moet blijven. Overheidsgerelateerde instanties kunnen hier dus geen aanspraak op maken. Private verpachters zoals Natuurmonumenten en Brabants Landschap claimen evenwel het juridische recht op eerstepijlergeld, want zij mogen zich ook als ‘boer’ uitgeven.
Dit laatste staat hun geheel vrij om te doen, ware het niet dat zij ervoor passen het ook daadwerkelijk zo in te vullen. De uitvoering van die zorg met alle risico’s en lasten die daarbij horen, laten zij graag aan de veehouders over. Veehouders doen dat met alle liefde en plezier, want dat is immers hun vak.

Beloning doorsluizen

De discussie spitst zich nu toe op de vraag of veehouders zich willen laten gebruiken om de beloning voor hun inspanningen naar de terreinbeheerders toe te sluizen. Dit kan linksom door middel van het vestigen van betalingsrechten op hun terreinen, met alle gevolgen vanaf 2020, en/of rechtsom via een pachtverhoging die in de buurt komt van de hoogte van deze rechten. Op dit laatste punt houden zij hun kruit nog droog.
Als de eerste optie te veel weerstand oproept, dan geeft de tweede optie de garantie dat de vergoedingen voor veehouders hun kant opgaan. Dat is marktwerking.
Dan hebben we het nog maar niet over alle rompslomp en risico’s die de aanvraag van de betalingsrechten met zich meebrengt en waarvoor uitsluitend de veehouder aansprakelijk is.
Genoemde marktwerking kunnen we zelf tackelen door geen contracten te tekenen die de terreinbeherende organisaties in staat stellen om aanspraak te maken op onze vergoedingen. Als zij boer willen zijn, dan moeten zij zich daarnaar gedragen: laat Natuurmonumenten en Brabants Landschap zelf het vee aanschaffen en alle zorg op zich nemen.
Slechts dan handelen deze organisaties in de geest van de wet en niet in de letter van de wet.
Ik ben ervan overtuigd dat dit voor veehouders de enige manier is om een eerlijke beloning af te dwingen voor een eerlijke prestatie. Dat kan van deze terreinbeheerders niet worden gezegd.
Als er één sector is die zich leent voor het visitekaartje van de veehouderij, dan is dat juist de vleesveehouderij. Laten we dit LTO-breed koesteren in het belang van heel de veehouderij waarover momenteel zo veel is te doen.
De vraag is of we de gelederen gesloten kunnen houden. Op dit punt is onze kracht tevens onze zwakte en dat weten Natuurmonumenten en Brabants Landschap ook. Hier ligt de uitdaging.