Beeldvorming bepaalt tolerantie van burger

De veehouderij mag geen risico voor de volksgezondheid opleveren. Daar valt weinig tegen in te brengen, maar tegelijkertijd is het een utopie. Bacteriën en virussen maken niet altijd onderscheid tussen mens en dier en passen zich aan. Voor de toekomst gaat het erom dat de risico's worden verlaagd.

Dankzij de collectieve aanpak is een flink aantal voor de mens besmettelijke dierziekten uitgebannen. Met entprogramma's en met identificatie en registratie zijn ziekte-uitbraken beheersbaar en onder controle gebracht.

Het risico verlagen is met de toenemende medische kennis een moeilijke opdracht, want ook risico's die er al jaren zijn geweest, maar nu pas worden ontdekt, tellen mee.

In de maatschappelijke discussie gaat het al snel over de wijze waarop de dierlijke productie plaatsvindt. De vraag is welke factoren het risico vergroten.

Aan de groepsgrootte waarin dieren worden gehouden, is tot voor kort geen prominente betekenis toegekend. Dat veranderde na de uitbraak van Q-koorts. Die gaf aanleiding om er anders naar te kijken, er een maatschappelijke dialoog over te voeren en rapport uit te brengen aan de Tweede Kamer.

Zoals zo vaak gebeurt, schiet de reactie door. Politiek is het nuanceren op risico's voor de volksgezondheid, om het op zijn zachtst te zeggen, onverstandig. Ook de instanties nemen graag het zekere voor het onzekere. De GGD stelde in haar advies aan de Kamer al maatregelen voor die wetenschappelijk niet eens onderbouwd zijn.

Het ontbreekt aan kennis en daarom wil LTO eerst meer onderzoek. Maatregelen opleggen zonder dat je weet of ze werken, is duur en niet effectief. Ondertussen zie je wel dat de emotie met de beeldvorming op de loop gaat.

Aan de ene kant groeit de bewondering van de burger voor de vrije natuur, waarin dieren vaak in massaliteit leven, aan de andere kant vindt de burger een kudde van 500 koeien over de top. Ziekteoverdracht door dieren uit de vrije natuur is voor de burger een geaccepteerd risico, terwijl dat niet voor de veehouderij geldt. Alsof het bij de veehouderij niet meer om natuur gaat.

Toch merkwaardig dat er zo verschillend tegen hetzelfde vraagstuk wordt aangekeken. Waar schiet onze communicatie tekort?

Berend Santema, bsantema@ltonoord.nl