IFAJ-trip Kenia (3)

Een hete dag aan de voet van Mount Kenia bracht ons vandaag al slalommend rond de evenaar naar een theefabriek, een theeboer, een koffieverwerker, een koffieboer, een tabaksmultinational en een tabaksboer. De dag stond kortom in het teken van de cashcrops, vrijwel volledig gericht op export.

Neem thee, 95% van de 400.000 ton die de 600.000 theeboeren produceren gaat de grens over; vooral naar landen als Egypte, Yemen en Afghanistan. De fabriek die wij bezochten is eigendom van ongeveer 5000 overwegend kleine boertjes. Hoe kleiner je bent, hoe geringer je aandeel en hoe minder je te zeggen hebt.

Volcontinue

De fabriek zelf draait volcontinue (de oogst gaat ook elke dag door) en deed me het meest denken aan een lunapark: veel herrie, lopende banden, jakobsladders en schudders. Ze produceren er fijngemalen thee, niet te vergelijken met de losse blaadjes die wij kennen.

De prijzen zijn buitengewoon goed. Een boer krijgt standaard 14 cent per kilo, in juni een minibonus en aan het end van het jaar een resultaatsafhankelijke bonus. Al met al is de wereldmarkt hen dusdanig goed gezind, dat ze 50 cent per kilo ontvangen.

Aardig fortuin

Sinds 2002 gaat de prijs lineair omhoog. De buurvrouw, die ook thee levert aan de fabriek, heeft zo op jaarbasis een inkomen van zo'n € 3000, voor menigeen hier een aardig fortuin.

Na de thee op naar de koffie. De locatie waar de bonen van de 3000 actieve leden van de coöperatie werden verwerkt, had een hoger houtje-touwtje-gehalte. De ontvangst daarentegen, was ongekend.

Het hele bestuur wachtte ons op en we werden na binnenkomst, eerst gefêteerd op een gebed van 5 minuten. De rondleiding leidde ons door de 'wasstraat', de sorteerinrichting en de stellingen waarop de bonen gedroogd worden.

British American Tabacco

De middag stond geheel in het teken van de tabak. We werden ontvangen bij een innamepunt van British American Tabacco. Coöperatief kun je deze wereldspeler niet noemen, maar ze deden wel hun best om een duurzame indruk achter te laten over de manier waarop ze met hun boeren omgaan.

Ze hebben veel studieclubs, goed zaad of goede zaailingen, trainingen, advies bij rotatieschema's, de zorg voor voldoende bomen op het erf (brandhout voor drogen tabak) en regelmatig nieuwe variëteiten die het nog beter moeten doen.

De teelt uitleggen gaat hier wat ver, maar een gemiddelde boer houdt er met een inkomen van zo'n € 1800 per hectare een prima boterham aan over.

Onkruidvrijd

Boer Andrew Karubu die wij bezochten, kan er een mooi huis van bouwen en huurt arbeiders in die met de hand zijn hectare aan jonge aanplant onkruidvrij houden. Heeft hij mooi zijn handen vrij voor de maïsoogst die aanstaande is, zijn bananen, zijn 3 koeien, 3 stieren of zijn eigenwijze varken.

Morgen een reisdag, waarop we ons verdiepen in het coöperatief bankieren en 's avonds te gast zijn op de Nederlandse ambassade.

Douwe Korting