Stap overname bewust nemen

Redenen om in de maatschap of vof te treden zijn om de beloning van de opvolger fiscaal aantrekkelijk te regelen. Als ondernemer heb je immers recht op diverse fiscale aftrekposten die voor een werknemer niet van toepassing zijn. Verder wordt soms afgesproken dat er wordt meegedeeld in de waardegroei van het bedrijf en leg je de overnamerechten vast.
‘Dat wil zeggen dat wanneer de ouders stoppen met het bedrijf, de opvolger het recht heeft om het bedrijf over te nemen tegen een vastgelegde waarderingsgrondslag’, legt Roes uit.
Het wel of niet in maatschap of vof treden is een heel belangrijke keuze, vindt de ZLTO-adviseur. ‘Echter wordt het vaak als een vanzelfsprekendheid gezien, terwijl er allerlei consequenties aan vastzitten.’

Praten

Het is volgens Roes essentieel dat de ouders en opvolger vooraf goed nadenken én praten over de toekomst van het bedrijf. ‘Hoe zien ze hun taakverdeling en het overdragen van verantwoordelijkheden? Wat zijn de wensen met betrekking tot de woonsituatie nu en in de toekomst? Hoe zien de ouders de bedrijfsovername in relatie tot eventuele andere kinderen? Het zijn zeer brede vragen. De opvolger denkt op zijn of haar beurt weer na over hoe hij of zij het bedrijf verder wil ontwikkelen en welke investeringen gewenst zijn. En hoe de samenwerking met de ouders eruit zou moeten zien?’
Deze vragen zorgvuldig beantwoorden hoort bij het overnameproces. ‘Hoewel je vaak ziet dat de opvolger min of meer automatisch in de maatschap of vof komt, is het goed om je te realiseren wat dat allemaal betekent. In feite bepaal je daarmee wie de opvolger wordt. Het komt helaas ook voor dat de samenwerking spaak loopt. Vooral voor dit soort situaties is het belangrijk dat de inhoud van de akte duidelijk aangeeft wat ieders rechten en plichten zijn.’
Roes’ advies is daarom om in het gezin zaken bespreekbaar te maken en vooral niet te zwijgen. ‘Weet van elkaar hoe je ertegenaan kijkt, weet wat de andere kinderen ervan vinden. Aan zulke gesprekken hoef je niet zwaar te tillen, maar zorg gewoon dat je open bent en naar elkaar luistert.’

Goed gevoel

Haar rol als adviseur houdt niet alleen in dat ze voor de akte komt. ‘Op zakelijk vlak moet het natuurlijk allemaal kloppen, maar ik ben niet alleen gefocust op de cijfertjes en juridische afspraken. Uiteindelijk wil ik dat klanten zich ervan bewust zijn waarvoor ze kiezen en dat ze zich daar goed bij voelen. Geld is niet het belangrijkste in een bedrijfsovernameproces.’