Bij boeren stroomt water door de aderen

Henriët Dijk‘Het is enorm belangrijk dat we de agrarische positie weten te behartigen’, trapt Schrijver zijn betoog af. Het eeuwenoude en rechtstreekse belang dat agrariërs hebben bij goed waterbeheer en -beleid spreekt daarbij voor zich. ‘De meeste boeren weten van nature wel hoe het watersysteem werkt. Ze kennen dat goed, ook vanuit eigenbelang’, zegt de 51-jarige melkveehouder.
Op dat gebied zit het vakinhoudelijk wel goed, wil hij er maar mee zeggen. Bestuurders krijgen echter ook te maken met waterzuivering en waterveiligheid. ‘Waterschap Rijn en IJssel verwerkt al het afvalwater van Aviko’, geeft Schrijver als voorbeeld. ‘Daarvoor wordt het slib vergist en gaat het als gas terug naar de aardappelverwerker.’
Uit het afvalwater wordt struviet gewonnen, dat als kunstmest wordt gebruikt. ‘Met dergelijke innovaties ben je ook bezig. Al is het een andere tak van sport, het heeft wel weer met het agrarische te maken. Bij mestverwerking zijn er eveneens raakvlakken. Ook die kennis proberen we te delen.’
Schrijver begon acht jaar geleden als algemeen bestuurslid en zit sinds 2011 in het dagelijks bestuur als heemraad. Zijn fractie, de geborgde landbouwzetels van LTO Noord, vormt een coalitie met andere waterschapspartijen. ‘Je moet kunnen samenwerken. Ook met andere partijen die andere belangen nastreven’, geeft hij aan.
Verder is het belangrijk dat LTO Noord-leden die zich verkiesbaar willen stellen, verbinding houden met de agrarische organisatie en de eigen achterban. ‘Ik vind dat mensen in het algemeen bestuur een actief netwerk moeten hebben’, stelt Schrijver.
Kandidaten worden overigens niet zomaar het diepe in gegooid. ‘Het netwerk op orde krijgen valt te leren’, vertelt de dagelijks bestuurder. ‘LTO houdt bijvoorbeeld enkele keren per jaar gezamenlijke bijeenkomsten voor algemeen bestuursleden. Daar kunnen ze ervaringen uitwisselen en worden presentaties gegeven, bijvoorbeeld over het Deltaplan Agrarisch Waterbeheer van het waterschap.’
In ieder waterschapsbestuur zijn zeven tot negen zetels gereserveerd voor landbouw, bedrijven en natuur. Bij Rijn en IJssel gaat het om drie geborgde landbouwzetels. ‘Natura 2000, ecologische verbindingszones of de beschikbaarheid van zoet water; het zijn allemaal zaken waar de landbouw mee te maken krijgt’, aldus Schrijver.

Proactief opstellen

‘Als LTO hebben we gezegd dat we ons proactief willen opstellen. Een praktisch voorbeeld is het project ‘Vruchtbare Kringloop’ dat in de Achterhoek loopt. Daarin zijn water en bodem belangrijke elementen. Als bestuurder moet je dan een verbinding maken tussen agrarische en waterbelangen.’
Daarbij is het goed als kandidaten zich realiseren dat het waterschap regelmatig met handen en voeten is gebonden aan Europese, landelijke of provinciale wet- en regelgeving. Als voorbeeld noemt Schrijver het gebied Rijnstrangen, tussen Zevenaar en Arnhem, dat als Natura 2000-gebied is aangewezen.
‘Van oudsher zijn waterschappen gewend heel veel in overleg met het gebied te doen, in overeenstemming met agrariërs en natuurorganisaties. Omdat Rijnstrangen een Europese juridische status heeft gekregen, zie je dat we als waterschap behoorlijk met de handen op de rug gebonden zijn. We kunnen lang niet zo veel overleggen dan wel onderhandelen op agrarisch gebied als we voorheen konden. Dat is wel frustrerend.’
Peter Schrijver vindt het belangrijk om te benoemen dat weerstand ook bij het werk als bestuurslid hoort. ‘Ondanks dat we voor 90 procent van de boeren het waterbeleid goed kunnen regelen’, zegt hij.
De wolkbreuk die in 2010 Lichtenvoorde en omgeving trof, heeft veel indruk gemaakt bij de melkveehouder. ‘Complete aardappelvelden waren vernield doordat ze onder water hadden gestaan’, omschrijft hij het beeld van toen. Enkele weken geleden kwamen dezelfde beelden uit Drenthe.
Bij Lichtenvoorde werkt Rijn en IJssel nu aan de aanleg van retentiegebieden, zodat bij extreme regenval het hemelwater beter en meer verspreid kan worden opgevangen. Op grotere schaal werkt Ruimte voor de Rivier idem dito, waarbij waterveiligheid een belangrijk argument is. ‘Waterschap Vallei en Veluwe investeert nu fors in dijkversterking. Ook dat raakt de landbouw. Niet in positieve zin omdat bedrijven verplaatst moeten worden. Mensen snappen dat wel.’
Wie zich kandidaat wil stellen, moet volgens Schrijver ‘bestuurdersgenen’ hebben. ‘Ik vind dat je in principe altijd kunt leren van zaken die je buiten je bedrijf doet. In het bijzonder van dit bestuurlijk werk omdat het dicht bij het agrarische werk staat’, aldus Schrijver.