De kat uit de boom kijken

Mestverwerking houdt de gemoederen al jaren bezig. Nadat staatssecretaris Dijksma dit in wetgeving heeft vastgelegd, dacht menig initiatief in een stroomversnelling te geraken. Niet is minder waar. Het zoeken naar locaties, procedures, afgewezen worden, lokale weerstand; het kost enorm veel energie, tijd en geld. Daarnaast blijkt uit het aanbod van vervangende verwerkingsovereenkomsten (VVO’s) toch al aardig wat mest te worden verwerkt. Ook ik heb daarmee mijn plicht voor 2013 alvast afgekocht.
Hoe nu verder? Ervan uitgaan dat er voldoende VVO’s zijn? De mest daadwerkelijk laten verwerken? Waar dan? Zelf (laten) scheiden en dikke fractie afvoeren? Keuzemogelijkheden te over.
Een collectief in onze gemeente wil de grootste mestverwerker van Nederland bouwen. Tegen een kostprijs die vlot kan concurreren met de huidige afzetkosten van onbewerkte mest. Dat geeft vertrouwen voor de toekomst. Maar hij staat er nog niet.
Meerdere initiatieven kampen met het feit dat boeren na aanvankelijk warme belangstelling huiverig zijn om zich langjarig te verbinden. Zelfs bij die mestverwerker die de benodigde vergunningen al op het schap heeft liggen en waar de schop de grond in kan.
Veehouders zijn van huis uit geen gokkers, maar kijken liever de kat uit de boom, laten zich niet in de kaart kijken en houden het liefst zo lang mogelijk alle opties open. Stel je voor dat je achteraf gezien te veel betaalt of erger, geld in een bodemloze put hebt gestort. Die voorbeelden zijn er vanuit het verleden.
Gezien mijn eigen bedrijfsoverschot en de ambities van veehouders in de omgeving wil ik niet het risico lopen om afhankelijk te zijn van het al dan niet toevallige aanbod van VVO’s en de ruimte voor regionale afzet van onbewerkte mest. Daarbij ga ik er nu vanuit dat als de sector niet in beweging komt, derogatie over vier jaar op de zuidelijke zandgronden geschiedenis is en het overschot verder toeneemt.
Ik wil mijn mestafzet organiseren voor de lange termijn. Rundveemest scheiden en dikke fractie afvoeren en daarmee mijn broodnodige organische stof bron meegeven heef niet mijn voorkeur. Dus moet ik op zoek naar een concreet initiatief.
Dat denk ik te hebben gevonden vlak over de Limburgse grens. Bij dit coöperatieve initiatief kom ik uit op een inlegsom van 15.000 euro. Daarmee koop ik voor minstens zeven jaar en voor zeventig koeien het recht en de plicht tot mestverwerking én de beschikking van VVO’s. In principe wordt varkensmest verwerkt en mijn rundveedrijfmest onbewerkt afgezet. Veel geld? Dat ligt eraan hoe je het wilt bekijken. Zeven jaar geleden betaalde ik hetzelfde bedrag voor het recht om één koe extra te mogen melken.

Jos Verstraten