LTO: Minder antibiotica pluim voor sector

René LuijmesDe SDa analyseert sinds 2011 het antibioticagebruik bij rundvee, varkens, vleeskalveren en vleeskuikens. Tussen 2012 en 2013 daalde de inzet van antibiotica het sterkst in de varkenshouderij met 30 procent (zie tabel). In de vleeskuikenhouderij was dit ruim 25 procent. Ook de vleeskalverhouderij boekte winst: het gebruik nam daar met 15 procent af.
Het antibioticagebruik in de rundveehouderij bleef over 2012 en 2013 gelijk. Wel blijft het gebruik bij melkvee in absolute zin van alle diersoorten het laagst: gemiddeld drie dierdagdoseringen (ddd) per jaar.
De daling van de verkoop van antibiotica vlakte iets af ten opzichte van de jaren ervoor. Van 2012 naar 2013 was er een reductie van 15,9 procent in kilo’s verkochte antibiotica. Ten opzichte van 2009 nam de totale verkoop met 57,7 procent af. Tussen 2011 en 2012 was de daling van de verkoop meer dan 25 procent.
Goed nieuws is er ook op het gebied van de derde- en vierdegeneratiemiddelen. De voor de volksgezondheid kritische antibacteriële middelen, zoals fluoroquinolonen en de derde en vierde generatie ce-phalosporinen, worden in de kalver-, rundvee-, varkens- en vleespluimveehouderij nog maar beperkt toegepast. Het gebruik nadert de door de SDa vastgestelde streefwaarde van nul.
De verkoop van eerstekeuzeantibiotica zoals florfenicol en sulfonamiden/trimethoprim-combinaties steeg daarentegen.

Openheid

De SDa stelt op basis van de verkoopcijfers dat deze middelen nog wel in andere dan deze vier veehouderijsectoren worden gebruikt. Voor volledige openheid pleit ze ervoor het antibioticagebruik van alle veehouderijsectoren in kaart te brengen.
De reductie van het antibioticagebruik is ook terug te zien in de daling van de Nederlandse verkoopcijfers van antibiotica voor dieren in 2013. Ten opzichte van 2009 worden er 57,7 procent minder antibiotica verkocht. De SDa is positief over deze aanhoudende neerwaartse trend, maar ziet de afname ook wat afvlakken.
De stichting stelt jaarlijks zogenoemde benchmarkwaarden vast, die de hoogte van het antibioticagebruik per diersoort en bedrijfstype aangeven en liggen in het streef, signalerings- of actiegebied.
Het blijkt dat vorig jaar een substantieel aantal bedrijven is opgeschoven van het actiegebied naar lagere gebruiksgebieden. Twee derde van de varkens- en vleeskuikenbedrijven zit nu in het streefgebied. Het SDa noemt dit een bevestiging dat veehouders en dierenartsen zich inspannen om het antibioticagebruik verder omlaag te brengen.
Het gebruik van een aantal bedrijven is verschoven van het actiegebied naar het signaleringsgebied.
‘De SDa vraagt sectoren dierhouders en dierenartsen extra te stimuleren om het antibioticagebruik de komende jaren verder in richting van het streefgebied te krijgen’, zegt voorzitter Dick Heederik van het SDa-expertpanel. Daarnaast blijkt circa 3 procent van de varkenshouders en vleeskalverhouders de afgelopen drie jaar structureel veel antibiotica te gebruiken.
Bij de aanpak van de resistentieproblematiek staan nu reductiedoelstellingen van het totale verkoop van antibiotica ten opzichte van 2009 voorop. De SDa acht de tijd rijp voor een meer diersoortspecifiek beleid ten aanzien van het antibioticagebruik aan de hand van wetenschappelijke inzichten.

Grote stappen

LTO-portefeuillehouder Diergezondheid Toon van Hoof noemt het resultaat een gezamenlijke prestatie van veehouders én dierenartsen. ‘Er zijn grote stappen vooruit gezet. Daar mogen we best trots op zijn. Goed nieuws is ook dat de voor de volksgezondheid kritische middelen nog maar sporadisch worden gebruikt.’
Van Hoof is positief over het signaal van de SDa om – waar het gaat om het antibioticagebruik – de bijdrage aan resistentievorming meer als leidraad te gebruiken. ‘De SDa vindt de tijd rijp voor een meer diersoortspecifiek beleid. De bijdrage aan resistentievorming komt voorop te staan. Daarbij dienen wetenschappelijke inzichten leidend te zijn. We zijn het met die benadering volledig eens.’