Vanggewassen bieden boeren mogelijkheden

Nederlandse boeren kunnen de vergroening gaan inplannen. Nederland heeft zijn definitieve voorstel voor de invulling van de vergroening naar Brussel gestuurd. Enkele belangrijke wijzigingen werden op de valreep in juli door de Tweede Kamer afgedwongen. Staatssecretaris Sharon Dijksma van Economische Zaken heeft die verwerkt in het definitieve voorstel.
In een eerder voorstel wilde Dijksma namelijk alleen vanggewassen na de teelt van hennep of vlas laten meetellen voor de vergroening. Een meerderheid van de Tweede Kamer stemde echter voor een motie van Carla Dik-Faber van de Christen-Unie om de vanggewassen breder inzetbaar te maken.
De boeren hebben nu de keuze uit 32 vanggewassen (zie lijst). Voorwaarde is dat deze gewassen minimaal tien weken op het land staan. Ook mogen geen gewasbeschermingsmiddelen gebruikt worden.
De vanggewassen krijgen de wegingsfactor 0,3 (zie tabel). Dat houdt in dat als een boer volgens de 5 procent vereiste 6 hectare moet vergroenen, hij daadwerkelijk 20 hectare met vanggewas moet inzaaien.
Vanggewassen die al verplicht zijn als nateelt mogen niet voor de vergroening worden meegeteld. Hierbij gaat het om vanggewassen die worden ingezaaid na de teelt van maïs op zand- en lössgronden.
Europese regels stellen dat de vanggewassen uiterlijk 1 oktober moeten zijn ingezaaid. Ook moet altijd een mengsel van ten minste twee plantensoorten uit de lijst van vanggewassen worden gebruikt of gras worden doorgezaaid in het hoofdgewas.
Vanggewassen mogen ook worden geteeld als aaltjesbestrijding waarbij het mee kan tellen voor de vergroening. Hiervoor heeft Dijksma acht vanggewassen aangewezen.

Kiezen

Een andere belangrijke wijziging is dat agrariërs per jaar kunnen kiezen hoe zij de vergroening willen invullen. Boeren die de vergroening wilden invullen met akkerranden moesten aanvankelijk een contract aangaan voor vijf tot zeven jaar. Echter, dat langjarige contract is van de baan. De Tweede Kamer nam een motie van CDA-Tweede Kamerlid Jaco Geurts aan waardoor meerjarige contracten niet meer nodig zijn.
Een vergroeningspakket krijgt nu de vorm van een duurzaamheidscertificaat en niet langer dat van een agrarisch natuurbeheerpakket. Daardoor wordt het voor een boer mogelijk jaarlijks te kiezen hoe zijn vergroening in te vullen.
Binnen dit duurzaamheidscertificaat is het gebruik van gewasbeschermingsmiddelen op vanggewassen en stikstofbindende gewassen niet toegestaan. Meststoffen mogen wel worden gebruikt.
Voor de stikstofbindende gewassen luzerne, esparcette, rolklaver, rode klaver en wikke geldt: geen gewasbeschermingsmiddelen, wel bemesting. Luzerne in combinatie met een akkerrand of -strook vormt de ‘vogelakker’. De vogelakker is een combinatie van natuurbraakstroken en het gewas luzerne op één perceel.
Voor de stikstofbindende gewassen lupine en veldboon geldt het omgekeerde: wel gewasbeschermingsmiddelen toegestaan, geen bemesting. Hiervoor is gekozen vanwege de gevoeligheid van deze gewassen voor bepaalde schimmels die ook gevolgen kunnen hebben voor daaropvolgende gewassen.

pakketten

Stichting Veldleeuwerik en de partijen in de Green Deal ‘Biodiversiteits+-label’ hebben eigen pakketten ontworpen. Deze pakketten worden ook aangemeld in Brussel als vergroeningsmogelijkheden.