Handelsakkoorden in plaats van Koude Oorlog

Poetin slaat terug. De Russische Federatie sluit zeker een jaar lang de grenzen voor een groot aantal land- en tuinbouwproducten uit de Europese Unie (EU), Noorwegen, de Verenigde Staten, Canada en Australië. Een nieuwe Koude Oorlog is ontbrand.
Dat landen uit politieke motieven hun grenzen sluiten voor bepaalde producten, is niet nieuw. Maar de omvang van deze maatregel is ongekend. Voor de EU gaat het om een jaarlijkse export van bijna 12 miljard euro naar een markt met groeipotentie.
De klap zal hard aankomen bij boeren en tuinders, handelsbedrijven en exporteurs. Donderdag werden net volgeladen vrachtauto’s voor Rusland weer leeggehaald. Van de ene dag op de andere moet een nieuwe bestemming worden gezocht voor tomaten, kaas, vlees en nog veel meer producten. Nederlandse handelaren zijn inventief in het ontsluiten van nieuwe markten, maar ernstige marktverstoringen lijken nu onafwendbaar.
Deze situatie onderstreept het belang van stabiele handelsrelaties en van heldere afspraken over de voorwaarden die landen elkaar opleggen in het wederzijds zakendoen. Wereldhandelsorganisatie WTO had de pretentie daar wereldwijd grote slagen in te gaan maken. Nu het laaghangend fruit is geplukt, blijken breed gedragen verdergaande akkoorden echter een utopie.
Meer dan ooit wordt duidelijk hoe belangrijk de onderhandelingen zijn die de EU voert over bilaterale handelsakkoorden. Zo’n overeenkomst met bijvoorbeeld de Verenigde Staten zal altijd een compromis blijven tussen de belangen van elk van de partijen. Maar tegelijk creëert het nieuwe ruimte voor de afzet van onze agrarische producten buiten de grenzen van Europa. Dus ook voor het voedsel waar Poetin nu zo resoluut de deur voor dichtgooit.