Maat: houd voedsel buiten conflicten

De afgelopen weken zijn voedselproducenten door Rusland gebruikt als pionnen in de politieke strijd met het Westen. Uiteraard is dat slecht voor de economische positie van ondernemers, stelt Maat vast. ‘Maar nog veel gevaarlijker is de trend om voedsel, een primaire levensbehoefte voor elke burger, te gebruiken als drukmiddel in dit soort conflicten. Dat kan niet en dat mag niet, dat moet men erbuiten laten.’
De LTO-voorzitter doet een beroep op politici wereldwijd om daarin hun verantwoordelijkheid te nemen. ‘Wellicht moeten we toe naar een aanvulling op de Conventie van Genève. Dat internationale verdrag regelt onder meer de bescherming van burgers in oorlogstijd. Ik stel voor dat we daarin ook vastleggen dat voedsel niet betrokken wordt in gewapende én in ongewapende conflicten.’
De start van het nieuwe politieke seizoen vindt plaats onder een ongunstig gesternte, oordeelt Maat. ‘De huidige internationale spanningen zijn zorgelijk voor de economische ontwikkeling. Ondernemers merken de gevolgen daarvan. Het is des te dringender dat er een krachtige nieuwe Europese Commissie komt. Een Commissie die bijvoorbeeld stevig investeert in het politiek profiel van Europa, in handelsvraagstukken en in de mededingingsproblematiek.’

Productschappen weg

Een van de eerste acties van de Tweede Kamer is komende week een debat over de wet die de opheffing regelt van de publiekrechtelijke bedrijfsorganisaties (PBO’s). LTO ziet dat bepaald niet als een feestelijk moment. ‘Voor ons hadden de productschappen niet weg gehoeven. Integendeel, we hebben ervoor geknokt om ze te behouden, met de nodige aanpassingen en bezuinigingen.’
De inzet van LTO is dat ondanks het verdwijnen van de schappen kennisontwikkeling en innovatie ongehinderd door kunnen gaan. ‘Een belangrijk thema is ook de dier- en plantgezondheid. En de mogelijkheid voor sectoren die investeren in de keten om op die terreinen ook werkelijk zaken te kunnen doen. LTO zal scherp opletten dat de opheffing van de PBO’s niet leidt tot beschadiging van de exportpositie van de agrarische sector en van de duurzame ontwikkeling die we voorstaan.’
Maat stelt tegelijk vast dat het bedrijfsleven nu aan zet is. ‘Wanneer er minder collectief opgepakt wordt, zal er meer moeten gebeuren door bijvoorbeeld telersgroeperingen. We zien dat binnen verschillende sectoren al veel zaken worden oppakt. Ik juich dat toe. Het kan ook verfrissend werken: hoe dichter bij de kas en de stal en hoe minder bureaucratie, hoe beter.’
De Eerste Kamer buigt zich op 9 september over de Programmatische Aanpak Stikstof (PAS). De allerhoogste tijd, oordeelt Maat. ‘Want het ammoniakbeleid begint nu toch wel heel erg te schuren. Dat moet zo snel mogelijk geregeld worden.’
Een belangrijke verbetering zou ook zijn wanneer alleen partijen met een daadwerkelijk belang in beroep kunnen gaan tegen vergunningen die aan veehouders worden verleend. Maat: ‘Ik roep het kabinet op daar stevig werk van te maken.’

Investeren in keten

Naast alle wensen voor de politiek ligt er volgens de LTO-voorzitter ook een ‘stevige boodschap’ voor de ondernemers in de land- en tuinbouw. ‘Het zijn geen gemakkelijke tijden. Maar inmiddels is wel duidelijk dat hoe meer je als ondernemer investeert in de keten, hoe steviger je in je schoenen staat. In sommige sectoren kan er wat dat betreft best nog wel een tandje bij. Ondernemers moeten ook zelf eens in de spiegel durven kijken. Daarbij kunnen ze erop rekenen dat LTO initiatieven uit de sector waar mogelijk zal steunen en faciliteren.’