Akkoord over cao voor de open teelten

Jan van LiereDeze week bereikten de werkgeversorganisaties LTO Nederland, NFO, KAVB en Anthos en de vakbonden FNV Bondgenoten en CNV Vakmensen een principeakkoord over een nieuwe cao Open Teelten. De cao geldt voor ongeveer 30.000 werknemers in de sectoren boomkwekerij, bollenteelt, fruitteelt, vollegrondstuinbouw en akkerbouw.
De looptijd van de cao is van 1 juli 2014 tot en met 30 juni 2015. Afgesproken is dat er een loonsverhoging komt van 1,5 procent per 1 januari.
De betrokken partijen zijn het ook eens over de nieuwe regeling Piekarbeid. Deze regeling, die het mogelijk maakt om acht weken premievrij te werken, zal per 1 januari 2015 de bestaande regeling Gelegenheidsarbeid vervangen.
De reacties op het akkoord waren afgelopen week gemengd. ‘Ik ben tevreden met dit akkoord, maar dat geldt niet voor iedereen’, erkent Mans Vulto, LTO-portefeuillehouder Sociaal-economische zaken.
De regeling Piekarbeid is wel door de hele achterban positief ontvangen. Was daar geen overeenstemming over bereikt, dan zou er per 1 januari 2015 geen regeling voor gelegenheidswerk meer zijn. Dat is een regeling waar meer dan 40.000 tijdelijke werknemers gebruik van maken voor een bedrag van 55 miljoen euro.
In het zuiden van het land zijn echter nogal wat vollegrondstuinders die heel veel moeite hebben met het cao-pakket. Ze vinden dat de werkgeversorganisaties daarin te veel hebben toegegeven aan de bonden.
‘Ons uitgangspunt is geweest dat we er op een nette manier wilden uitkomen met de vakbonden. Daar hoort ook bij dat je tegemoet komt aan wensen van de andere partij’, reageert Vulto. Het alternatief was geweest om de onderhandelingen te stoppen en in de open teelten zonder cao verder te gaan. ‘Daarmee zouden we ons aansluiten bij de champignonsector. Dat willen we niet.’
Een cao-loze periode betekent onder meer dat geen gebruik gemaakt kan worden de regeling voor gelegenheidswerk, van de cafetariaregeling, het overbruggingsfonds, het jaarurenschema en het functiehandboek. ‘Wellicht zit er een enkel tijdelijk voordeel aan, maar volgens mij moet je daar niet voor kiezen’, zegt Vulto.
Hij wijst er nog op dat juist in de vollegrondsgroenteteelt zo’n 34.000 tijdelijke werknemers van de regeling voor gelegenheidsarbeid gebruikmaken. ‘En daar kan men dankzij dit akkoord ook in 2015 mee doorgaan. Het levert een voordeel op van 6 procent in de werkgeverslasten.’
De dringende wens om tot een regeling Piekarbeid te komen, heeft ertoe geleid dat het de werkgevers niet lukte om de loonstijging te beperken tot maximaal 1 procent. ‘Het is toch 1,5 procent geworden. Maar die stijging gaat in per 1 januari 2015, en niet met terugwerkende kracht tot 1 juli 2014. De nieuwe cao loopt tot 1 juli 2015. Het tweede halfjaar stijgen de lonen, het eerste halfjaar niet. Als je dat middelt, valt het nog mee’, oordeelt de LTO-bestuurder.
Hij wijst ook op een recente analyse van het werkgeversverbond AWVN. Daaruit blijkt dat de loonstijging in recent afgesloten cao’s voor ruim 200 sectoren uitkomt op gemiddeld 1,6 procent.
Bovendien geldt de 1,5 procent naar schatting voor een kwart van de medewerkers. De rest werkt alleen in piek- en oogstperiodes, meest tegen het minimumloon. Daar stelt de overheid twee keer per jaar de indexering voor vast.
In het akkoord is afgesproken dat de betrokken partijen snel komen tot een methode om oneerlijke concurrentie op arbeidsvoorwaarden te voorkomen en het gebruik van schijnconstructies in de sector tegen te gaan.

Participatie

Er komt een aparte loonschaal voor mensen met een arbeidsbeperking in het kader van de Participatiewet. Vulto noemt dat een belangrijk resultaat, gezien de forse aantallen mensen met een achterstand op de arbeidsmarkt die de agrarische sector opneemt. Vooral de open teelten en de hoveniers lopen daarbij voorop.
De nieuwe loonschaal begint op het niveau van het wettelijk minimumloon en groeit naar een bedrag dat daar maximaal 20 procent boven ligt. Vulto: ‘We zien dit als een regeling om de mensen in contact te brengen met onze sectoren en ze ervaring op te laten doen.’