‘Bodem verprutsen is geen kunst’

Een goede analyse van de uitgangspositie en de mogelijke oplossingen kan teleurstellingen bij bodemverbetering voorkomen. Elk probleem vraagt om een specifieke aanpak. Met verkeerde keuzes komen boeren van de regen in de drup.

Dat was de boodschap tijdens de praktijkdag Bodem en Verdichting in Valthermond. Er waren verschillende varianten van grondbewerking en andere maatregelen ter verbetering van de bodem te zien. Veel aandacht was er voor kwantificeren en opheffen van bodemverdichting.
Opheffen van bodemverdichting vraagt om maatwerk en niet voor elk probleem is een makkelijke oplossing. Zonder maatwerk kan bodemverbetering nieuwe en grotere problemen veroorzaken. De akkerbouwers krijgen daar voorbeelden van te zien. ‘Soms moet je de grond accepteren zoals die is’, concludeert een Drentse akkerbouwer.

Oogstonzekerheid

Bodemkundige Everhard van Essen geeft aan dat de grond in de Veenkoloniën qua natuurlijke opbouw nogal verschilt. Er zijn fluctuaties in ontwateringsdiepte, organische stofgehalte en plaatselijk voorkomen van klei en leemlagen in de ondergrond. In natte jaren zijn er plekken waar wateroverlast de gewasgroei ernstig belemmert.
‘Bij veel percelen zie je dat 90 procent goed is te bewerken. Een klein deel is te nat en krijgt bij grondbewerking en oogstwerkzaamheden een tik op zijn kop. Op die natte plekken zijn nutriënten niet optimaal te benutten. Bovendien geven ze onzekerheid ten aanzien van opbrengsten, kwaliteit en bij het oogsten zelf’, vertelt Van Essen.
Een hoogteverschil van 1,5 meter binnen een perceel is in het Veenkoloniale gebied geen uitzondering. ‘Naar schatting is de grondwaterstand voor 5 tot 10 procent van de gronden te hoog. Dieper ontwateren gaat niet. Dat zou ten koste gaan van de beschikbaarheid van grondwater op de hogere perceelgedeelten’, zegt Van Essen.
Op proefboerderij ’t Kompas is in het verleden een lage plek opgehoogd met grond die toevallig beschikbaar was en onder niet al te goede omstandigheden. Dat geeft nu een opeenstapeling van problemen, zo blijkt ook uit de gegraven profielkuil.
Op een andere locatie op de proefboerderij is gemengwoeld tot een diepte van 80 centimeter. Dat heeft een positief effect gehad op de indringingsweerstand en de bewortelingsdiepte. De problemen van de lage plekken zijn er echter niet mee opgelost, ook niet met onderbemaling.
David van der Schans van PPO: ‘Er blijven natte plekken met wateroverlast. Met een proef met verschillende vormen van drainage kijken we hoe we kunnen zorgen voor een betere waterafvoer. De drains liggen op een diepte van circa 1,10 meter en een onderlinge afstand van 6 meter.’
Op een praktijkperceel nabij de proefboerderij is het hoge perceelgedeelte met een diepspitter tot 1,20 meter bewerkt. Storende lagen zijn doorbroken zonder dat verschraling is opgetreden. De veenlaag is in schuine lagen door het zand gespit waardoor de bewortelingsdiepte van 40 naar ongeveer 100 centimeter is gegaan.
Op het lage gedeelte van het praktijkperceel had de akkerbouwer vooral problemen met de draagkracht. Het perceelgedeelte is tot zo’n 3 meter diepte gespit met een hydraulische kraan. Daarbij is te veel en te fijn zand naar boven gehaald. Het zand is compact, heeft geen structuur en geen poriën.
Voor de groei van het gewas is dit verre van optimaal. Het bietenloof kleurt geel en de bieten laten veel vertakkingen zien.
Niets doen was in dit geval waarschijnlijk beter geweest. Bodemkundige Jan van Berkum: ‘Door het spitten is het een totaal ander grond geworden. Daar hoort eigenlijk een andere grondwaterstand bij, maar die is er niet. Het is van belang om bij bodemverbetering de goede combinatie te zoeken. Wat wil je en wat kun je? Daarbij moet je alle factoren bekijken.’
In een naastgelegen perceel is ook een profielkuil gegraven en is de oude situatie te zien. Overal in het profiel zitten wortels.
‘Moet je deze grond wel mengen’, vraagt Van Berkum zich af, terwijl hij met de laarzen in het water staat. De grond is verzadigd met water en heeft een slechte draagkracht. ‘We moeten hier het accent leggen op onderbemaling.’

Lees ook

Marktprijzen

Meer marktprijzen

Laatste nieuws

Nieuwste video's

Kennispartners

Meest gelezen

Nieuw op MechanisatieMarkt.nl

Meer advertenties

Vacatures

Weer

  • Zaterdag
    16° / 7°
    70 %
  • Zondag
    15° / 4°
    20 %
  • Maandag
    11° / 8°
    95 %
Meer weer