Een enkel varken pist buiten de pot

Als je varkens zo ver kunt krijgen om op één vaste plaats te mesten, heeft dat allerlei voordelen. In het hok kunnen functiegebieden worden gescheiden, en ammoniakemissie kan bij de bron worden aangepakt.

‘Het deponeren van mest en urine op één vaste plek biedt meerdere kansen’, zegt onderzoeker Nico Verdoes van Wageningen UR Livestock Research. ‘Allereerst is het goed voor het dierenwelzijn. Als varkens hun behoefte op een vast plekje doen, kunnen ze het hok scheiden in functiegebieden. De dichte vloer als ligplaats kan dan groter worden. Ook kun je de mest en urine snel afvoeren of scheiden, waardoor je minder ammoniakvervluchtiging krijgt.’ Een goed functionerend varkenstoilet maakt het mogelijk om ammoniakemissie bij de bron aan te pakken.
De afgelopen jaren heeft VIC Sterksel in samenwerking met het bedrijfsleven meerdere onderzoeken in gang gezet die moeten bijdragen aan een varkenstoilet dat op grote schaal toepasbaar is. De onderzoekers hebben daarbij veel vooruitgang geboekt.
Toch blijkt het lastig om te komen tot een varkenstoilet waar varkenshouders massaal mee aan de slag willen gaan.

Drie sporen

Het onderzoek naar een varkenstoilet is op te delen in drie verschillende sporen. Bij het eerste spoor ging het om het aanbieden van een centrale mestplek aan vleesvarkens in een groep van ongeveer tachtig dieren. Dat onderzoek is afgelopen zomer gestopt. ‘Dit onderzoek heeft ons veel geleerd over het mestgedrag van varkens, en hoe je dat kunt beïnvloeden’, vertelt Verdoes.
‘Het lukt ons om 85 tot 90 procent van de varkens zo ver te krijgen dat ze het toiletgedeelte gebruiken om te mesten. Dat is mooi, maar voor de praktijk nog niet voldoende. Zo’n score betekent ook dat 10 tot 15 procent van de mest niet op het toilet terechtkomt, maar elders in het hok. Dat leidt onder meer tot natte plekken en veel werk voor de varkenshouder om de mest te verwijderen.’
Er wordt nu over nagedacht om met alles wat geleerd is in de praktijk het onderzoek voort te zetten.
Een tweede onderzoeksspoor is gericht op het trainen van varkens om hun behoefte op de juiste plek te doen. VIC Sterksel werkt hierbij nauw samen met praktijkbedrijven, onder meer het bedrijf van Michiel en Marijke Nooijen in het Noord-Brabantse Erp. De kraamopfokhokken van Nooijen bestaan uit een leefgedeelte met een dichte vloer met strooisel waarmee de zeug een nest maakt.

Training

Om te mesten en te urineren stapt de zeug over een drempeltje achter in het hok waar een stukje roostervloer is. ‘We zien dat jonge biggen al op de tweede dag na de geboorte hun moeder volgen naar het toiletgedeelte, en dan ook daar hun behoefte doen’, vertelt Marijke Nooijen. ‘Dat kopieergedrag zien we overigens ook bij andere gedragingen zoals het vreten van brokjes vanaf de dichte vloer. Ook daar beginnen biggetjes al op hun tweede levensdag mee.’
Ook de Brabantse varkenshouder Kees Scheepens in het Best houdt zich bezig met het trainen van varkens om het mestgedrag te sturen. Scheepens houdt Berkshire-varkens in een outdoor houderijsysteem. Het lukt hem om zijn varkens zo ver te krijgen dat ze op één plek poepen en op een andere plek urineren.
Onderzoeker Verdoes is enthousiast over wat je met het trainen van varkens kunt bereiken. ‘Maar de grote vraag is hoe je dat vertaalt naar de praktijkomstandigheden van de gangbare varkenshouderij. Van een vleesvarkenshouder met 7.000 dieren kun je niet verwachten dat hij ze stuk voor stuk gaat trainen. Het moet zonder menselijke tussenkomst kunnen. Het trainen zal via de layout van het hok, al dan niet geautomatiseerd, moeten plaatsvinden. Biggen al bij de zeug leren om op de juiste plek te mesten lijkt perspectief te bieden.’
Een derde onderzoek heeft geleid tot een hokuitvoering waarbij het goed lukt om varkens op een vaste plek te laten mesten. Het gaat om hokken voor groepen van twaalf vleesvarkens met een hellende dichte vloer. Achter in het hok bevindt zich een klein toiletgedeelte dat grenst aan een tegenoverliggend hok. In het mestkanaal is een omgekeerde mestpan geplaatst om het emitterend oppervlak verder te verkleinen.
‘Wat ons betreft is dit stalsysteem geschikt voor toepassing op praktijkbedrijven’, meldt Verdoes.

Ammoniakmetingen

VIC Sterksel start binnenkort met metingen die duidelijk moeten maken of deze toiletstal inderdaad een lage ammoniakvervluchtiging heeft. ‘Als je er een luchtwasser mee uit kunt sparen, kan het voor de praktijk een interessant stalsysteem worden.’

Bekijk meer over:

Lees ook

Marktprijzen

Meer marktprijzen

Laatste nieuws

Nieuwste video's

Kennispartners

Meest gelezen

Nieuw op MechanisatieMarkt.nl

Meer advertenties

Vacatures

Weer

  • Zaterdag
    14° / 8°
    20 %
  • Zondag
    15° / 4°
    20 %
  • Maandag
    11° / 8°
    95 %
Meer weer