Golf van melk op wereldmarkt

We hebben net een recordmelkprijs achter de knopen voor het seizoen 2013/2014. We weten nog niet hoeveel het echt wordt en het is nog niet eens allemaal uitbetaald en de melkprijs voor 2014/2015 zakt al door de vloer.
De schatting voor de Fonterra-melkprijs voor 2013/2014 is nu 44 eurocent per liter, waarvan 3,6 eurocent nog moet worden betaald in september en oktober. Een absoluut record voor Nieuw-Zeeland, maar de vooruitzichten voor 2014/2015 zijn een stuk somberder: 28 tot 31 cent per liter, 32 procent minder en het einde van de prijsdalingen lijkt nog niet in zicht.
De Russische ban op westerse producten en de volle Chinese pakhuizen hebben een golf van melk de wereldmarkt opgestuurd. De laatste Fonterra-veiling zakte 6 procent. De hoerastemming is hier aardig aan het verdampen. De meeste boeren hebben een kostprijs van minstens 23 cent per liter; gemiddeld 8 cent per liter voor rente, omzet en aanwas.
Voor de meesten blijft er weinig tot niets over. De mindere broeders draaien in het rood. Omdat 2013/2014 zo’n goed jaar was, is er een hoge belastingrekening, waarvan het staartje in 2014/2015 moet worden betaald. Het gaat met sprongen op en neer, al gaat dit wel erg hard.

alleen gras

Nieuwe trekkers worden niet meer aangeschaft en de meesten zetten de rem op het voerverbruik - lees graan en palmpitschroot - en gaan terug naar het oude vertrouwde systeem van alleen maar gras en misschien wat ureum om het gras aan de praat te houden. Gevolg: een lagere productie en minder liters om de vaste kosten over te verdelen. Wel lagere productiekosten per liter, maar meestal weegt dat niet op tegen de lagere totale melkopbrengst.
De laatste weken ben ik scenario’s voor mijn klanten aan het doorrekenen. Voor de meesten geldt dat voer uit het systeem verwijderen pas lonend wordt als de melkprijs onder de 25 cent zakt. Koeien verkopen maakt het slechter. Graan kost momenteel 26 tot 28 cent per kilo en palmpitschroot ongeveer 19 cent.
Blijf verstandig voeren; streef naar een maximale grasgroei en voeropname, kalm aan met investeringen en vervanging en zit de rit uit. Graan- en palmpitprijzen zullen waarschijnlijk nog meer zakken door het lagere aantal gebruikers en dat past degenen, die wel doorvoeren.
Maar het effect op het land als geheel is enorm: ons bruto binnenlands product in 2013/2014 was 182,5 miljard dollar. De lagere melkprijs van 2014/2015 haalt daarvan zo’n 3,8 miljard dollar vanaf; 2 procent minder. De toeleverende industrie krijgt harde klappen.
De prijzen van jongvee en koeien zullen zakken, al zorgt de nog doorgaande vee-export naar China voor een bodem in de markt. Prijzen voor land zakken in theorie, maar de meeste boeren zullen er alles aan doen om niet te hoeven verkopen in een negatieve markt. Een jaar van lage prijzen kunnen de meesten wel opvangen, maar als het twee tot drie jaar wordt, dan gaan er slachtoffers vallen.

Helwi Tacoma