Veris-scan: van meten naar doen

Jorg TönjesDe Veris-scan meet pH, organische stof en elektrische geleidbaarheid (EC) in de bodem. Het resultaat is een bodemkaart van een perceel waar de verschillen goed zichtbaar zijn.
Op klei zijn al ervaringen opgedaan met het plaatsspecifiek toedienen van gips om de structuur te verbeteren. Dit jaar onderzoekt Agrifirm samen met telers op lichte gronden de mogelijkheden met bekalken en granulaat strooien op basis van de scan.
‘Met de pH-meting doen we al het meeste’, zegt Ottens. ‘Afgelopen winter vonden we een loonwerker met een geschikte kalkstrooier. We waren al langer bezig met de kaarten, maar nu kunnen we er wat mee in het praktijknetwerk ‘Variabel bekalken’.’
Werktuigencoöperatie WECO de Hondsrug zet de strooier nu in. Hij maakt een rondje door het hele gebied en telers werken op een deel van hun percelen plaatsspecifiek en op een ander deel overal hetzelfde. ‘In maart was de machine gereed en sommige telers stelden hun bietenzaai er zelfs even voor uit.’
Naast het testen bij telers onderzoekt Agrifirm op proefbedrijf ’t Kompas in Valthermond de effecten van plaatsspecifiek werken met kaarten op basis van Veris-metingen. In het onderzoek wil Agrifirm het gebruik van de scan wetenschappelijk onderbouwen.
Het belang van bekalken blijkt volgens Ottens uit veel jaren ervaring in gerst en bieten. Het zal wel meerdere jaren kosten om variaties in percelen kleiner te maken. Ottens verwacht dat zowel uniformiteit als opbrengst door de methode zal toenemen.
Om meer te weten te komen over wat de plaatsspecifieke aanpak doet met de opbrengst meten de onderzoekers juist op de sterk positief en negatief afwijkende plekken met en zonder behandeling. Het onderzoek gebeurt deels met geld voor de regio en wordt aan de telers gepresenteerd.

Granulaat

Een andere toepassing waar Ottens perspectief in ziet, is de afstemming van de hoeveelheid granulaat op organische stofgehaltes in de bodem bij bloembollen, uien, cichorei en aardappelen. De aanname is dat aaltjesschade minder is als organische stofgehaltes hoger liggen. Door granulaat juist toe te passen op plaatsen met lage organische stof, is meer te bereiken met minder chemie.
De eerste veldwaarnemingen in uien en lelies laten op het oog verschillen zien bij de toepassing van Vydate. Vrijlevende aaltjes vermeerderen op de aardappelen en granen, die in de Veenkoloniën belangrijk in het bouwplan zijn. ‘Precisie geeft een besparing bij gelijkblijvende opbrengst en het belast het milieu minder’, zegt Ottens.

Terugverdienen

De kosten van de Veris-scan zijn terug te verdienen in de gift van kalk en granulaat. Bij de bepaling van de optimale kalkgift rekent Agrifirm met de beste rendementen in het bouwplan. Daarom ligt de gift dicht bij het optimum van de aardappelen en doen de onderzoekers een concessie richting de teelt van bieten en gerst.
Aan de apparatuur zijn de aanpassingen redelijk gemakkelijk te maken. Op de Relatiedagen van Agrifirm Plant in Valthermond konden de telers de Veris-scan en de aangepaste kalkstrooier zien. Bij de granulaatstrooier is het mogelijk voorop de trekker een volvelds strooier te hebben en achterop een voor in de rij. De strooier voorop kan uit en die in de rij kan per rij doseren. Bij Suiker Unie ligt de vraag om ook de schuimaardemachine aan te passen en aanpassen van een compoststrooier wordt onderzocht.

Waterbuffer

De EC-waarde die de Veris-scan meet zegt volgens Ottens veel over het waterbufferend vermogen van de grond. ‘Wij zijn bezig met watermanagement. Daarvoor gebruiken we Sensetion, een beslissingsondersteunend systeem (BOS) van Dacom. Sensoren helpen de boer bij het kiezen wanneer de beregeningspomp aan kan. De teler kan sensoren kopen en via zijn mobieltje aflezen hoe de vochttoestand van de grond is.’
Een tweede manier van werken aan een goede bodemvochtvoorziening is het nieuwe product Transformer. Agrifirm test dat product dit jaar op 50 tot 60 hectare grond bij boeren. Het is een product van natuurlijke afkomst. Op de percelen waar het product is toegepast, dringt water sneller in de toplaag van de bodem en ook in de aardappelruggen. Transformer staat los van het onderzoek met de Veris-scan.
Met de Veris-scan zet Agrifirm voorlopig in op pH, organische stof en EC. Later kan daar fosfaattoestand en kalitoestand van de grond bijkomen. Met de combinatie meten en aangepaste werktuigen voor de toediening van mest, bodemverbeteraars en middelen krijgt precisie steeds meer mogelijkheden in de akkerbouw.