Agrarisch natuurbeheer op andere leest

Douwe KortingZeeland telt vanaf 2016 één provinciedekkend collectief en Brabant drie: West, Midden en Oost. Binnen zo’n collectief werken alle ANV’s gestructureerd in een beperkt aantal gebieden aan het agrarisch natuur- en landschapsbeheer. Belangrijkste reden om te komen tot deze vernieuwde aanpak is dat het beheer effectiever en efficiënter moet.
Volgens beleidsmedewerker Natuur en landschap Arno Teunissen van de provincie Noord-Brabant gaat efficiënter zeker lukken. Noord-Brabant heeft momenteel de zorg voor ongeveer 700 kleine overeenkomsten, terwijl dat straks nog maar drie grote zijn. De administratieve kosten op landelijk niveau bedragen nu 25 miljoen euro. ‘Geld dat dus niet beschikbaar komt voor beheer. Met de komst van de collectieven maken we met de administratieve lasten een enorme sprong voorwaarts.’
De Brabantse aanpak moet ook de vruchten gaan plukken van het effectiever worden van het beheer, verwacht Teunissen. ‘Zo gaan we vanaf 2016 alleen nog over tot een beheersovereenkomst in kansrijke gebieden. Verder is het beheer gericht op het in stand houden van soorten met een internationale verplichting. En dan dus alleen als het dier of de plant er ook echt zit, niet als hij er misschien zou kunnen zitten.’
Verder vindt weidevogel- en graslandbeheer straks alleen plaats waar dat zinvol is en blijft ook botanisch beheer beperkt tot de kansrijke gebieden, stelt Teunissen.
De belangrijkste financieringsbronnen voor het agrarisch natuurbeheer in Brabant zijn straks Stika (5,8 miljoen per jaar) en ANLB (2,8 miljoen). Het geld voor ANLB komt pas vrij zodra een collectief met de provincie afspraken heeft gemaakt over onder meer het areaal, de gewenste natuurkwaliteit en het budget. Pas dan mag een collectief afspraken maken met individuele ANV’s, die op hun beurt weer schakelen met boeren en particulieren die het daadwerkelijke beheer uitvoeren.
Volgens Jan Ottens, voorzitter van de Maashorstboeren en kartrekker van Collectief Oost-Brabant, staan de collectieven voor een paar stevige uitdagingen. Behalve gesprekspartner met provincie en ANV’s moeten ze ook een stuk monitoring, controle én sanctionering doen.
Hij roemde eerder deze maand op een symposium in Den Bosch het hoge kennisniveau van elke ANV binnen de collectieven in oprichting. ‘En ook over de ambities spreek ik louter in mooie woorden. Wat ik echter vrees is dat we met zijn allen meer ambities dan geld hebben.’
Ottens riep overheden op om vertrouwen te hebben in de deskundigheid van de collectieven en niet alles dicht te timmeren. ‘Er moet speelruimte blijven bestaan.’ Speelruimte die er volgens provinciedirecteur Yolanda van der Meulen ook is. Als blijkt dat het beleidskader te krap is, kan de provincie Brabant de regels wat aanpassen om bepaalde ontwikkelingen mogelijk te maken. ‘Al moet het niet te gek worden.’