Naar minder gasgebruik in kas

Het Energie Besparingssysteem Glastuinbouw (EBG) is ontwikkeld door LTO Glaskracht Nederland. Het is een privaat systeem waarmee tuinders worden gestimuleerd hun energieverbruik terug te dringen.
Simpelweg betekent het EBG dat bedrijven hun gasverbruik met 2 procent per jaar moeten terugbrengen. Lukt dat niet, dan moeten zij daarvoor een bedrag betalen. De opbrengst is bestemd voor de financiering van het project ‘Kas als Energiebron’.
De uitvoering van het EBG komt in handen van een nieuwe organisatie die wordt opgericht door LTO Glaskracht in samenwerking met andere partijen. De leden van LTO Glaskracht worden momenteel hierover geïnformeerd.
De Europese Commissie heeft in juni ingestemd met voortzetting van het lagere energiebelastingtarief tot 2024. Maar de Commissie verwacht een tegenprestatie, waarmee de uitstoot van CO2 wordt teruggedrongen. De Nederlandse overheid en de glastuinbouwsector hebben hierover al afspraken gemaakt met het CO2-sectorsysteem.
Het EBG staat echter los van dat plan en is gericht op de emissiereductie per bedrijf in plaats van de sector als geheel.

Politiek risico

Het EBG is antwoord van de glastuinbouwsector op het verlaagde energiebelastingtarief voor de sector. Die bespaart hiermee zo’n 100 miljoen euro per jaar, gemiddeld tienduizenden euro’s per bedrijf.
LTO Glaskracht vindt het belangrijk dat elke glastuinder aantoont zich in te spannen en daarop wordt aangesproken. Daarmee wordt politiek en maatschappelijk draagvlak voor het lage energiebelastingtarief gecreëerd, stelt beleidsspecialist Energie Rob van der Valk van LTO Glaskracht Nederland. Want aan het lage tarief kleeft een groot politiek risico. De tuinbouwsector kan er volgens hem niet voetstoots van uitgaan dat het belastingvoordeel tien jaar blijft bestaan, ondanks Europese goedkeuring.
Europa zal volgens de energiespecialist geen bezwaar maken tegen de regeling. Maar het is aan de Nederlandse politiek om de lage belasting uit te voeren. Van der Valk heeft gemerkt dat niet alle politieke partijen hiertoe genegen zijn.
‘Sommige partijen vinden dit subsidie op het gebruik van fossiele brandstof en hebben afschaffing van de verlaagde energiebelasting in hun verkiezingsprogramma opgenomen. Bij de Kamerverkiezingen van 2012 haalden deze partijen bijna een kamermeerderheid.’ Ook milieuorganisaties als Greenpeace en Natuur en Milieu zijn kritisch op de lage energiebelasting.
Om de politieke en maatschappelijke steun te behouden moet de sector een serieuze inspanning doen om de CO2-uitstoot te verminderen, zegt Van der Valk. ‘Een tuinder zal kosten hebben aan het EBG, maar koopt daarmee eigenlijk politieke zekerheid dat de lagere belasting ongemoeid blijft.’
LTO Glaskracht Nederland wil het EBG ‘algemeen bindend’ laten verklaren, zoals bijvoorbeeld cao’s ook sectorbreed geldig zijn. Minister Henk Kamp van Economische Zaken geeft zijn goedkeuring als het systeem niet in strijd is met Brusselse regels. Een mededingingstoets bij de Europese Unie is hier onderdeel van. Het EBG mag bijvoorbeeld geen marktverstorende werking hebben.
Een beperkt aantal grote glastuinbouwbedrijven valt overigens niet onder het EBG omdat zij deelnemen aan het Europese CO2-handelssysteem, net als grote industriële bedrijven.

weinig administratie

Het EBG kost de sector jaarlijks zo’n 3 miljoen euro. Tuinders betalen per jaar deelnamekosten van maximaal 100 euro. Van der Valk benadrukt dat het systeem weinig administratie voor de tuinder oplevert. ‘De gegevens over het energieverbruik worden al bijgehouden in het CO2-sectorsysteem. Met de overheid is afgesproken dat die gegevens worden gebruikt voor het EBG. Daarnaast is bij het maken van de plannen goed gelet op een zo eenvoudige mogelijke aanpak.’
LEI Wageningen UR heeft een computerprogramma ontwikkeld waarmee ondernemers kunnen uitrekenen wat de gevolgen van het EBG zijn voor hun bedrijf. Dit rekenmodel laat ook zien hoe groot het verschil is als het belastingvoordeel wegvalt.
Tuinders zullen de komende jaren worstelen met de vraag waar zij die gewenste besparing halen. De afgelopen jaren zijn al grote inspanningen gedaan om het gasverbruik terug te dringen. Een verdere reductie wordt geen gemakkelijke opgave, erkent Van der Valk.
‘Maar de historie heeft aangetoond dat steeds weer nieuwe mogelijkheden worden gevonden. We hadden tien jaar geleden ook niet gedacht dat Het Nieuwe Telen zulke goede resultaten zou opleveren als nu haalbaar zijn gebleken.’