Kurzrasen ook in Nederland

Bij dit systeem worden de koeien constant in het korte gras geweid. Ze vreten daarbij de jonge, nieuwe blaadjes, zo werd vorige week duidelijk tijdens een studiedag van het Louis Bolk Instituut rond klaver bij Van Liere.
De biologische melkveehouder paste voorheen altijd om de vier dagen omweiden toe. Toch kwam hij hiermee in de problemen. Vaak bleek hij te weinig gras op een perceel te hebben, waardoor hij één dag eerder moest omweiden. Hierdoor stond bij een volgende snede eveneens te weinig.

Twee percelen

In een Duits blad las Van Liere over het Kurzrasen-systeem, wat hij als alternatief wilde toepassen. Bij dit systeem heeft hij twee percelen voor zijn 72 melkkoeien. Een van 4 hectare en een van 9 hectare. De koeien gaan telkens twee dagen in het grote perceel en vervolgens één dag in het kleine.
Bijsturen door bijvoorbeeld een ander perceel aan te wenden is lastig. Niet alleen omdat hier het gras vaak niet kort is, ook omdat de andere percelen hierdoor te lang gras krijgen.
‘Doordat het systeem vanaf het begin van het jaar wordt toegepast, past het gras zich aan de nieuwe situatie aan. Het groeipunt blijft laag en het gras groeit plat over de grond’, vertelt onderzoeker Nick van Eekeren van het Louis Bolk Instituut.
Naast het beweiden worden de percelen niet tussendoor gemaaid of gebloot. Het korte gras heeft een lengte tussen de 3 en 5 centimeter dat Van Liere regelmatig met een grashoogtemeter meet.
‘Met bijvoeren zijn de voedselopname en de graslengte bij te sturen. Bij 3 centimeter lengte krijgen dieren wat meer bijgevoerd, terwijl dit bij 5 centimeter erg wordt beperkt. Gras langer dan 5 centimeter is funest. Dan gaan de koeien minder vreten’, aldus Van Liere.
Die bijvoeding bestaat naast de standaard maïs en brok uit kuilgras. Dat is de enige manier van sturen in het rantsoen. Eventueel is de groei via bemesting te stimuleren.

Goede resultaten

De resultaten van dit systeem zijn positief. De koeien lopen actief in de wei te vreten en de pens is goed gevuld. De melkproductie per hectare wordt door Edmund Leisen van de Landwirtschaftskammer Nordrhein-Westfalen (NRW) gemonitord en zat op 31 augustus op 8.500 kilo per hectare uit gras, 700 kilo meer dan de vergelijkingsgroep.
De zode is erg dicht, wat positief is voor de draagkracht van de bodem. Ook is het klaveraandeel toegenomen, wat belangrijk is voor de totale productie. Wel ligt het gras wat plat.
‘De verse blaadjes aan de zijkant worden gepakt. Met het plat liggen past de plant zich aan het systeem aan’, vult Nick van Eekeren aan.
‘Met dit systeem heb je niet de maximale bruto-opbrengst per hectare. Echter, doordat het gevreten gras van kwaliteit is, heb je wel een goede melkproductie per hectare van dit gras en dat is uiteindelijk het streven. Het is daarom wellicht ook geschikt voor melkveehouders met een wat kleine huiskavel’, geeft Bert Philipsen van Wageningen UR aan.
Van Liere kan zich hier iets bij voorstellen. ‘Vroeger had ik met 60 melkkoeien te weinig gras en nu met 72 dieren genoeg.’
Een zorgenpunt bij dit systeem is dat je mogelijk door minder bladoppervlakte de beworteling van het gras uitput. Bij het lossteken van een stuk bodem vallen niet alleen de vele regenwormen, waaronder de verticaal bewegende pendelaars op. Ook blijkt dat de beworteling nog ruim 20 centimeter diep komt. ‘Dat is een teken van een gezond gewas’, stelt Philipsen.
Naast het beweiden hoeft de melkveehouder niets aan de percelen te doen. Ook mestbossen komen nauwelijks voor. Wel moet hij regelmatig de graslandhoogtes in de percelen bijhouden.
Bij dit systeem is het maaien funest. ‘Daarbij ontstaat een wat grovere stoppel, die een stuk minder smakelijk is voor de melkkoeien. Ook kan door het langer worden van het gras het groeipunt hoger komen te liggen. Ook dat kan funest zijn voor het systeem’, denkt Van Liere. Belangrijk bij Kurzrasen is dus het gras kort weiden.