Regels nekken Stichting Uitwisseling

Arno de Snoo
Tot half 2013 ging het goed. De Stichting Uitwisseling deed wat het al sinds 1949 doet: het bij elkaar brengen van buitenlandse studenten die stage willen lopen op Nederlandse agrarische bedrijven en boeren en tuinders die een stageplaats aanbieden. De stichting regelt daarbij de benodigde papieren zoals verblijfsvergunningen, inreisvisa en stageprogramma’s voor zo’n tweehonderd studenten per jaar.
‘Alle ingediende documenten worden door het UWV bekeken’, zegt Marlous Mens, directeur van de Stichting Uitwisseling. ‘Sinds vorig jaar bemoeit men zich ook met de inhoud van de stageprogramma’s. Dat heeft tot gevolg dat stages worden afgekeurd om redenen die in onze ogen volstrekt niet legitiem zijn. Het is aan de onderwijsinstelling om de inhoud van de stage te bepalen.’
Zo waren er twee Russische studenten diergeneeskunde die op een Nederlands veehouderijbedrijf stage wilden lopen om meer over preventieve diergezondheid te leren. ‘Het UWV keurde dit af omdat het werk op een melkveebedrijf te eenvoudig werd bevonden voor studenten diergeneeskunde’, vertelt Mens. ‘Volgens het UWV moesten de studenten stage lopen bij een veeartsenpraktijk. De uitleg van de Russische universiteit dat ze op een melkveebedrijf juist veel over preventie van dierziekten en verhogen van productie en kwaliteitsverbetering konden leren, werd niet geaccepteerd.’

Tochtige koeien

Volgens de Stichting Uitwisseling mist het UWV de kennis van zaken om stageprogramma’s op het boerenbedrijf goed te kunnen beoordelen. ‘Daarbij worden gelijkwaardige stageprogramma’s soms wel goedgekeurd maar soms ook niet,’ zegt Mens. ‘We weten niet meer waar we aan toe zijn.’
De beoordelaars hebben echter geen expertise van de sector en begrijpen niet dat een stage juist een middel is om al het geleerde in de praktijk te brengen.
‘De agrarische sector is een sector waar je van achter je bureau weinig leert’, zegt Mens. ‘In een stageplan moet enorm uitgebreid beschreven worden wat iemand gaat doen. Dat is niet voor de stagiair, de stagebieder of de onderwijsinstelling maar voor de medewerkers van het UWV die anders niet weten wat er bedoeld wordt.’
Bij een stageaanvraag van een student die ‘cows in heat’ (tochtige koeien) moest controleren werd door het UWV aangenomen dat de student ‘koeien in de hitte’ zou moeten controleren. ‘Wij hebben het UWV uitgenodigd om met ons op werkbezoek te gaan, zegt Mens. ‘Maar daar is niet op gereageerd.’

Controles

De inspectie SZW, voorheen arbeidsinspectie, controleert of de stagelopers het stageprogramma volgen. Deze controles brengen veel ongemak bij de stageaanbieders, weet Mens. ‘Het werk wordt stilgelegd, het bedrijf wordt afgesloten en werknemers zitten soms een hele ochtend in de kantine. Bedrijven haken daarom af als stagebieder voor zowel Nederlandse als buitenlandse studenten.’
Voor de Stichting Uitwisseling heeft het onduidelijke beleid van het UWV grote gevolgen want de inkomsten zijn voor het belangrijkste deel afkomstig van betalingen van stageaanbieders. Wanneer stages geen doorgang vinden, zijn er geen baten. Subsidies krijgt de stichting niet.
‘We hebben altijd een financiële buffer gehad maar daar zijn we bijna doorheen,’ zegt Mens. ‘Als het zo doorgaat, overleven we het niet.’
Stichting Uitwisseling bestaat in december 2014 65 jaar. Gedurende deze jaren zijn tienduizenden jongeren aan een stageplaats geholpen in Nederland of in het buitenland.
De Nederlandse kennis van de land- en tuinbouwsector wordt geroemd in de wereld en internationalisering staat hoog op het prioriteitenlijstje van het Nederlandse onderwijs en bedrijfsleven, legt Mens uit. ‘De regering stelt vaak dat internationalisering een speerpunt is het van het beleid. Ook wordt veel aandacht geschonken aan internationalisering in agrarische topsectoren. Het lijkt er echter op dat er voor buitenlandse studenten steeds minder mogelijkheden zijn in Nederland.’