Met zelfstandige teams rozen telen

In 2004, 2005 en 2009 is de kwekerij verder uitgebreid naar de huidige omvang van 20 hectare, waarmee het een van de grootste rozenkwekerij van Nederland is. Inmiddels bestaat de directie uit vier personen. ‘Mijn vader is algemeen directeur, mijn moeder financieel directeur, mijn broer doet de verkoop en marketing. Een echt familiebedrijf, waarin mijn zus personeel en organisatie doet. Mijn vrouw doet samen met mijn moeder de financiën.’

1,2 miljoen rozen per week

Het bedrijf heeft vijf grootbloemige rozenrassen in het assortiment: de rode Passion en Red Naomi, de witte White Naomi en de roze Sweet Dolomiti en Lovely Dolomiti. ‘In de loop der jaren heeft de kwaliteit van de rassen in Nederland een enorme vlucht genomen’, vindt Van den Nouweland. ‘De planten zijn ook productiever geworden: in het verleden ging een rozenplant vier jaar mee, inmiddels is dat zo’n acht jaar.’
De operationeel directeur heeft daar wel een verklaring voor. ‘Dat heeft aan de ene kant te maken met de veredeling van de rassen, aan de andere kant met de teeltwijze. Hoe je de planten knipt, bepaalt ook hoe lang een plant kwalitatief goede rozen geeft. Wij knippen zo’n 1,2 miljoen rozen per week.’
De versgeknipte rozen verkoopt Marjoland via de veiling aan exporteurs en binnenlandse handelaren. De meeste producten gaan naar West-Europa, met name naar Duitsland en Frankrijk. Italië, Polen, Engeland, Oostenrijk, Zwitserland en België zijn ook belangrijke afnemers. De wens van de klant is leidend bij de aantallen per bos en per fust.

Nieuwe technieken

‘Wij zijn altijd vooruitstrevend geweest in het gebruik van nieuwe technieken. Dat kost een hoop energie, maar je leert er veel van en je hebt als eerste resultaat, waardoor je een voorsprong hebt’, somt Van den Nouweland op. ‘Ondernemen hoeft niet gemakkelijk te zijn. Wij vinden het ook leuk om nieuwe dingen te proberen. Dat is de jus op het vlees.’
Marjoland heeft ruim tweehonderd mensen in dienst, vooral Poolse medewerkers. ‘We hebben hier dagelijks zo’n 130 mensen aan het werk’, schetst Van den Nouweland. ‘Het telen van rozen is geen zwaar werk, maar je hebt wel talent en discipline nodig. We hebben een open organisatie en leggen verantwoordelijkheden bij alle medewerkers neer.’
‘We zijn een aantal jaren geleden een eigen uitzendbureau begonnen. We willen zeker weten dat er goed voor ons personeel wordt gezorgd. Op die manier binden we medewerkers aan ons bedrijf. Mijn moeder, mijn vrouw en onze planner zijn allemaal van Poolse afkomst en spreken zowel Pools als Nederlands. Dat maakt de communicatie gemakkelijk.’
Het bedrijf werkt met groepjes van maximaal zeven personen. ‘Zo’n anderhalf jaar geleden zijn we daarmee begonnen. Ieder groepje is verantwoordelijk voor zijn eigen stukje kas, zogezegd’, vertelt Van den Nouweland.
‘De aanleiding daarvoor was een kleine afdeling waarin vanwege praktische omstandigheden vier mensen werkten met één meewerkend voorman. Daardoor merkten we dat onze medewerkers graag hun eigen stukje bedrijf wilden hebben en daarin wilden uitblinken. Momenteel heeft elke afdeling op Marjoland één chef die verantwoordelijk is voor de productie en daarnaast een controlerende functie heeft’, legt de ondernemer uit.
‘Voor elke afdeling houden we de prestaties bij in cijfers en grafieken. We hebben gemerkt dat deze transparantie enorm positief werkt voor de motivatie van onze medewerkers. Iedereen kan zien welke medewerkers meer omzet genereren dan anderen. De afdelingen kunnen zelf het werk voor een dag of een week indelen en onderling verdelen’, licht Van den Nouweland toe.
‘Tot op zekere hoogte zijn onze medewerkers daarin zelfsturend, maar bepaalde handelingen moeten gewoon gebeuren. Knippen moet bijvoorbeeld twee keer per dag. Maar voor de rest proberen we de ondernemer in de medewerker naar boven te brengen. We nemen de tijd voor hen en luisteren. We denken dat de kans op die manier groter is dat ze met suggesties voor verbetering of vernieuwing komen’, verklaart de operationeel directeur.
‘Stel dat daarvan maar 20 procent levensvatbaar is, dan kom je toch een eind verder met je bedrijf. Ook kom je tegemoet aan de behoefte van mensen om gekend te worden. Sinds de invoering van dit systeem zijn de prestaties verbeterd: onze teams excelleren in kwaliteit, tempo en productiviteit.’

Bestrijding van botrytis

Sinds 2012 gebruikt Marjoland CleanLight voor de bestrijding van botrytis. ‘In eerste instantie hebben we de gok genomen en het op een goedkope manier geïmplementeerd in 2,7 hectare kas waarin we al een mobiel teeltsysteem hadden. Als je de planten dagelijks belicht met CleanLight, hebben we minder gewasbeschermingsmiddelen nodig. Door minder middelen te gebruiken, blijven de planten vitaler en geven daardoor mooiere rozen. Bovendien wordt het milieu minder belast’, aldus Van den Nouweland.
‘Nadat we de eerste ervaringen hadden opgedaan, hebben we voor de volgende 6 hectare zelf een wagen gebouwd waarmee we drie paden tegelijk kunnen behandelen door tussen de planten door te rijden. Dit jaar hebben we nog eens 4,8 hectare van het CleanLight-systeem voorzien’, vervolgt de ondernemer.
‘Door de inbouw van CleanLight-modules in onze bosmachines wordt eventuele botrytis tijdens de transportfase vertraagd. We hebben nu nog twee afdelingen die het niet hebben, maar mogelijk gaan we het systeem daar in de toekomst ook invoeren.’