‘Het begint bij oprechte aandacht’

Met ‘wij’ doelt Leys op zichzelf en zijn collega Greijmans. Alweer bijna vijf jaar zijn zij als duo het gezicht van ZLTO Sociaal. Als leden voor moeilijke keuzes staan, in een dip zitten of een dierbare hebben verloren, komen Leys en Greijmans in actie. ‘Stel, een bedrijf staat op omvallen’, geeft Greijmans een voorbeeld, ‘dan voelen wij het als onze verantwoordelijkheid dat het gezin niet ook omvalt. Per situatie bekijken we wat we voor onze leden kunnen betekenen.’
Als medewerkers van ZLTO Sociaal krijgt het duo een kleine tweehonderd ‘zaken’ per jaar voor hun kiezen. ‘Dat is nog maar het topje van de ijsberg’, stelt Greijmans. ‘Maar weinig mensen weten ons te vinden. Ongeveer de helft meldt zelf dat ze problemen hebben. De andere helft komt ons ter ore via familie, erfbetreders, portefeuillehouders van de betreffende afdeling of onze collega’s.’

Twee koppen koffie

Heeft de boodschap Greijmans of Leys bereikt, dan pakken ze als eerste de telefoon om uit te leggen waarom ze bellen en of ze daarover een afspraak kunnen maken. Greijmans: ‘Vaak is een van de eerste vragen die ze ons stellen: ‘Wat gaat dat mij kosten?’ Dan zeg ik altijd: ‘Als het heel lang duurt, twee koppen koffie en anders maar eentje.’’
Zijn collega vult aan: ‘In de meeste gevallen valt het bij de mensen goed dat wij aan de lijn hangen. Het is allemaal op basis van vrije wil. En ook al gaan ze met ons in gesprek, ze hoeven echt niet alles te vertellen. Maar bijna in alle gevallen zit het de mensen heel hoog en merken we dat ze enorm opgelucht zijn als het probleem bespreekbaar wordt.‘
‘Het begint bij oprechte aandacht’, gaat Greijmans verder. ‘Wij luisteren eerst alleen maar en maken dan samen met de mensen een analyse van de situatie; wat speelt er, waar hebben ze hulp bij nodig en wat is er nodig om weer uit het dal te komen?’
In al die jaren dat Leys en Greijmans dit werk doen, zijn de onderwerpen van gesprek niet veel veranderd. ‘Er is een soort vaste top drie: keuzevraagstukken over de voortgang van het bedrijf, relatieproblemen en stress en overspannenheid. Wat we zien is dat de schaalvergroting van bedrijven een grote impact heeft op de ondernemer en het gezin. Er komen dan allerlei andere zaken om de hoek kijken die om andere capaciteiten van de ondernemer vragen. Als ze zien dat ze dat op termijn niet meer overzien en aankunnen, dan wordt het ze te veel.’
Hoewel de problemen redelijk in een hokje zijn te stoppen, zijn de gesprekken dat juist weer niet. Greijmans: ‘Ieder gesprek is weer anders. Soms dan stel je één vraag en blijken er drie of vier andere vragen en problemen onder te zitten. Soms komt een gesprek moeilijk op gang en soms weet je binnen een half uur alles. Je kunt jezelf er niet echt op voorbereiden.’
Ze zijn geen gediplomeerde therapeuten of psychologen, benadrukken de sociaal medewerkers. Leys: ‘Vergelijk ons met maatschappelijk werkers met wie je je problemen kunt delen. We komen en gaan als buitenstaanders en dat maakt het voor veel mensen juist gemakkelijk om hun problemen op tafel te leggen.’

Verschil maken

Hoewel Greijmans en Leys bijna dagelijks met problemen bezig zijn, vinden ze beiden dat ze een prachtbaan hebben. Greijmans: ‘Ik mag en kan in verschillende situaties iets betekenen en vaak ook in positieve zin een verschil maken. Dat geeft ontzettend veel voldoening.’
Leys: ‘Je moet als mens verder en blijven staan, ondanks de problemen die je tegenkomt. Dat ik een rol kan spelen om dat te bewerkstelligen geeft mij heel veel voldoening.’