Protocollair werken geeft veehouder houvast

‘Hoe groter het aantal koeien, hoe belangrijker het is om protocollair te werken’, zegt Bas Simons van Dierenkliniek Wolvega. ‘Met het managementsysteem Dairy Data Warehouse stellen veehouders doelen op het gebied van vruchtbaarheid. Daar worden vervolgens werkplannen aangekoppeld. Elk kwartaal kijken de veehouders samen met de dierenarts of die doelen zijn gerealiseerd.’
Het softwaresysteem is op de markt gebracht door Uniform-Agri. Het is een tool om aan de slag te gaan met de vruchtbaarheidskengetallen op het bedrijf. Het maakt analyses van data zoals het inseminatiedatum, de inseminator, de stier, de dag van de week, de kalenderdatum en het aantal dagen in lactatie.

Elke dag up-to-date

Groot voordeel is dat het programma aan het bestaande managementsysteem van de veehouder kan worden gekoppeld. Er hoeven dus geen dubbele gegevens te worden ingevoerd. Daarnaast is het programma elke dag up-to-date.
De kengetallen uit Dairy Data Warehouse worden al jarenlang in Amerika gebruikt. Daar werken veehouders doorgaans ook met vaste protocollen voor koeien die bijvoorbeeld net hebben afgekalfd, aan de nageboorte blijven staan, geïnsemineerd moeten worden of regelmatig terugkomen. Die vaste werkplannen geven houvast.
‘Als dierenartspraktijk willen we de vruchtbaarheid op melkveebedrijven naar een hoger niveau brengen. Vandaar dat we het systeem nu ook bij onze melkveehouders bekendmaken’, vertelt Simons.
‘Door het wegvallen van de quotering zullen veebedrijven met 5 tot 15 procent groeien. Elke derving van de melkgift is meteen een daling van het inkomen.’
Het voorkomen van productieziekten zoals leververvetting, lebmaagverdraaiing, slepende melkziekte, melkziekte en aan de nageboorte blijven staan is volgens Simons belangrijk. ‘Die ziektekosten zullen na 2015 zwaarder op het totale bedrijfsrendement gaan drukken. Het is dus van belang om een koe tijdig drachtig te krijgen. Ze heeft dan minder tijd om te vervetten, waardoor ze na afkalven minder gevoelig is voor productieziekten.’
Simons voegt daaraan toe dat een goede vruchtbaarheid ook een positief effect heeft op de cashflow van het melkveebedrijf. Bij een kortere tussenkalftijd worden er in een bepaald tijdsbestek meer kalveren geboren, waardoor er meer geld binnenkomt op de rekening-courant.

Tien melkveehouders

Jeroen Houwing van Dierenkliniek Winsum heeft al twee jaar ervaring met Dairy Data Warehouse. ‘We zijn begonnen met een project waar tien melkveehouders aan deelnamen. Inmiddels zijn we zover dat we meer melkveehouders willen laten kennismaken met het systeem.’
Houwing ziet dat het programma heel effectief is. Dierenarts en veehouders kunnen spelen met data en zien welke zaken invloed hebben op het drachtigheidspercentage.
‘Je kunt bijvoorbeeld selecteren op de inseminatiedag. In eerste instantie zou je niet verwachten dat de dag van de week invloed heeft op het drachtigheidspercentage. Maar op één bedrijf, waar geen doe-het-zelf ki aan de orde is, zagen we gewoon dat zondag de slechtste dag is. De verklaring hiervoor is dat de inseminator op zondag slechts één ronde maakt, terwijl dat doordeweeks twee rondes per dag zijn.’
De dierenarts krijgt vaak vragen van veehouders over het moment van inseminatie. Zij twijfelen soms of ze hun dieren eerder of later moeten insemineren.
‘Met Dairy Data Warehouse kun je hiervoor een betrouwbare grafiek maken. Je ziet wat de invloed van het aantal lactatiedagen is op het drachtigheidspercentage.’
Houwing streeft ernaar om de doelstellingen en resultaten elk kwartaal met de boer te bespreken. Daarbij is de tussenkalftijd overigens niet leidend. De tochtdetectie en het drachtigheidspercentage zijn volgens hem waardevoller.
Ook Simons zet een kanttekening bij de tussenkalftijd. ‘Sommige bedrijven streven naar vierhonderd dagen. Maar het optimum verschilt per bedrijf. Het hangt af van de persistentie van de veestapel. Een koe die gedurende een langere periode veel melk geeft, kun je gerust iets langer laten doorlopen.’