‘Stal is aanwinst voor Eilandspolder’

Marjolein van WoerkomDe lage stal, gebouwd van gebiedseigen materiaal, is een knappe verschijning aan de rand van de Eilandspolder in De Rijp. Er is gewikt en gewogen over de locatie, welke het minst invloed zou hebben op de natuur. Over de kleur, de vorm. Zelfs de rietgroei op het kleinschalige erf is zo bedacht dat de lange stengels de balen hooi uit het zicht houden. ‘Landschappelijk ingepast en ook nog eens duurzaam en economisch’, stelt de schapenhouder.
Zeven jaar duurde de vergunningverlening, door tal van juridische procedures. Dat lag zeker niet aan de overheden. ‘Provincie Noord-Holland was zelfs degene die dit geheel startte. Zij wilde het gebied open houden en zocht landschapsbeheerders met een natuurgerichte onderneming.’
Ook Staatsbosbeheer beoordeelde zijn bedrijf positief. Daarnaast heeft Zijp nooit een wanklacht van de omgeving gehoord. ‘Er wonen hier in twee dorpen 7.000 mensen omheen, maar het grootste deel vindt mijn initiatief bewonderingswaardig. ‘De natuur is hier ontstaan door onze voorouders, dus ook wij moeten op een zelfde manier doorboeren om het gebied in stand te houden. Zonder grazers lukt dat niet.’
Hij vindt het dan ook verbazend dat een klein groepje mensen – Stichting Open Polders – hem al jaren tegenwerkt. ‘Ze stellen dat mijn aanpak slecht is voor de natuurwaarden. Die kritiek is totaal misplaatst. Ik ben een natuurboer, werk biologisch en volgens de kringloopgedachte.’ Zijp noemt het een ordinaire ‘uit de hand gelopen burenruzie’.
De nieuwe stal betekent dat hij kan doorgroeien naar een volwaardige schapenhouderij. ‘De stal zorgt ervoor dat ik dit rendabel kan maken. Mijn schapen leven op natuurgras, sober ruwvoer dus. Als mijn lammeren in natte periodes buiten lopen, stagneert hun groei behoorlijk. De graskwaliteit vermindert en parasitaire gevoeligheid schiet omhoog.’
‘Het zijn hier in de herfst en winter keiharde omstandigheden voor de dieren. Nu, met de nieuwe stal, kan ik ze naar binnen halen, waar ze droog en comfortabel staan en een baaltje grasklaver gevoerd krijgen. Ze groeien daardoor beter door. Ik lijd minder verliezen.’

Strikte eisen

De schapenhouder moet wel aan strenge eisen voldoen. Ongebreidelde groei is niet toegestaan. Zijn Natuurbeschermingswet-vergunning is strikt. Momenteel beheert hij 30 hectare met 145 Swifter-ooien. De stal mag maximaal vijfhonderd dieren herbergen en hij mag alleen uitbreiden als hij de hoeveelheid hectares ook uitbreidt.
Per hectare mag er 6,25 schaap bij. ‘Dat is erg extensief. Op een normaal perceel gaat men uit van een stikstofuitstoot van 170 kilo nitraat per hectare. Dat betekent dat je hier vijftien schapen mag laten grazen. Staatsbosbeheer rekent met acht schapen per hectare voor acceptabel weidevogelbeheer en ik moet dus voldoen aan 6,25 schapen.’ Dat ziet hij niet als een struikelblok. ‘Ook ik houd van de natuur en ben er van overtuigd dat ik met schapen dit gebied kan onderhouden zoals het was, zoals het is en zoals het blijft. Dat gebeurt namelijk al duizend jaar zo.’
Wel ligt er een besluit waar de Raad van State nog een eindoordeel over moet geven (zie kader). ‘Ze wilden dat de gemeente het raadsbesluit op twee punten nog nader zou onderbouwen ten aanzien van de termen ‘natuurgebied’ en ‘openheid’. Ik heb hoop op een positief eindoordeel. Deze uitspraak heeft geen gevolgen voor mijn casus, maar wel voor toekomstige stallen in het buitengebied, want heeft niet elke stal effect op de openheid? Een negatief eindoordeel kan erg nadelige gevolgen hebben voor heel agrarisch Nederland.’

Transparant

Morgen houdt hij open dag. ‘Een vergunning hebben is in deze tijd niet meer voldoende. Mensen willen zien, ruiken, horen, ervaren. Vandaar de open dag, speciaal voor de omgeving. In een praam kunnen ze een boottocht maken door de polder. Ze mogen me alles vragen. Ik ben transparant en heb niets te verbergen.’