Zeggenschap in het waterbeheer

De waterschappen Peel en Maasvallei en Roer en Overmaas beheren het watersysteem in onze provincie. Zij doen dat in opdracht van de provincie Limburg, die de hoofdlijnen van beleid neerlegt in een provinciaal waterplan. Daarvan afgeleid maken de waterschappen waterbeheerplannen.
De komende maanden is sprake van een ware plannenregen. Zowel het Rijk als de provincies en waterschappen maken dan tegelijk hun water(beheer)plannen bekend. Dat gebeurt eens per zes jaar. In totaal gaat het landelijk om een kleine veertig plannen. Vanaf half december is het mogelijk daarop te reageren. LLTB en LTO Nederland bereiden hun reacties voor.
De water(beheer)plannen zijn hoofdzakelijk een voortzetting van bestaand beleid. Toch staan er ook nieuwe voorstellen in. De laatste jaren krijgt de klimaatontwikkeling steeds meer aandacht. De gevolgen zijn het eerst voelbaar in het waterbeheer. Het Rijk neemt daarom een aantal zogeheten ‘deltabeslissingen’, grote beslissingen over waterveiligheid, rivieren en de zoetwaterverdeling.

Meepraten

‘Eenmaal per zes jaar kunnen we onze mening laten horen over de hoofdlijnen van beleid en over de uitgangspunten voor het beheer’, zegt LLTB-beleidsmedewerker John Tobben. ‘Maar waterbeheer is een kwestie van dagelijks besluiten nemen en werken uitvoeren. Daarvoor staan in Limburg de twee waterschappen aan de lat.’
De waterschappen hebben ieder een bestuur van 25 personen, waarvan 9 zetels zijn gereserveerd voor landbouw, bedrijven en natuur. Dit zijn de geborgde zetels. De LLTB heeft onlangs de geborgde landbouwbestuurders voor de komende bestuursperiode 2015-2019 benoemd. Rond deze tijd doen de Kamers van Koophandel de benoemingen voor de bedrijven en doet de opvolger van het Bosschap (VBNE) de benoemingen voor natuur.
De overige zetels worden verkozen. Dat gebeurt in maart 2015, tegelijkertijd met de verkiezingen voor de Provinciale Staten. Op dit moment bereiden politieke partijen hun kandidatenlijsten voor of worden afzonderlijke waterschapslijsten gemaakt (Water Natuurlijk, Algemene Waterschapspartij, Waterbelang).
Tobben: ‘Het spreekt voor zich dat wij proberen een aantal agrarische kandidaten geplaatst te krijgen, net zoals anderen dat ook zullen doen. Als beheerder van de helft van het grondgebied is het belangrijk om voldoende zeggenschap te hebben over het waterbeheer. Een goed waterbeheer is van levensbelang voor land- en tuinbouw.’
De landbouw werkt al decennia nauw samen met het waterschap, onder meer rondom beekherstelprojecten en bij het onderhoud van watergangen. ‘Ook voor de verbetering van de waterkwaliteit doet de landbouw zijn best. Zo is de emissie van nitraat en fosfaat de afgelopen twintig jaar met 50 procent afgenomen en de emissie van gewasbeschermingsmiddelen zelfs met bijna 90 procent. Resultaten waar we trots op mogen zijn.’

Laatste loodjes

‘Toch zijn we er nog niet’, vervolgt Tobben. ‘De LLTB gaat met het Deltaplan Agrarisch Waterbeheer (DAW) aan de slag met de laatste loodjes. Het doel is om de waterdoelen voor het merendeel in 2021 en uiterlijk in 2027 te halen.’
Afspraak met de overheid is dat dit in nauwe samenwerking gebeurt en dat daar iets tegenover staat. ‘Dat kan een subsidie zijn, maar ook meer ontwikkelruimte of minder regels. Op dit moment wordt een beloningsmodel uitgewerkt. In lijn met de Verklaring van Roermond gaan we aan de slag met maatschappelijke wensen, maar er moet ook een voordeel zijn voor de land- en tuinbouw.’
Door actief te zijn lossen agrariërs en hun bestuurders niet alleen problemen op, maar verwerven ze ons ook een stem in het waterbeheer. ‘De land- en tuinbouw toont zich een volwaardige partner, die niet alleen wensen heeft, maar ook een bijdrage kan leveren aan het oplossen van de wateropgaven.’