‘Van symptoom- naar totaalaanpak’

Helma Verberkt, programmamanager plantgezondheid bij LTO Glaskracht Nederland, signaleert een hele reeks plagen en ziekten die het uiterste van de teler vragen. ‘In de sierteelt vormt trips momenteel een groot probleem. Door combinatie van biologie, chemie en vangmethoden wordt dit met wisselend succes aangepakt.’
Daarnaast ziet Verberkt de opkomst van wol- en schildluis, mede door het wegvallen van breedwerkende middelen. ‘Wol- en schildluizen zijn hardnekkige plagen die moeilijk te bestrijden zijn. Goede biologische alternatieven zijn er nog niet. Hier moeten nieuwe oplossingen voor komen. Ik verwacht dat witte vlieg ook voor meer problemen gaat zorgen in verband met het middelenpakket.’

Middelenpakket

‘In de teelt van glasgroenten zie je vergelijkbare problemen, doordat het middelenpakket steeds specifieker en dus smaller wordt,’ zegt Jeannette Vriend, coördinator effectief middelenpakket bij LTO Glaskracht Nederland. ‘We signaleren de opkomst van wolluis, tomatengalmijt en de wantsenproblematiek. Vanwege dit smalle pakket middelen zijn schimmelziekten als phytophthora in tomaat en bremia in sla helaas weer actuele knelpunten. Ik verwacht niet dat daar in de toekomst oplossingen voor worden gevonden binnen het huidige middelenpakket.’
Vaststaat ook dat de hoeveelheid beschikbare middelen steeds kleiner wordt, omdat er vrijwel geen nieuwe middelen op de markt komen, legt Verberkt uit. ‘Het verdienmodel voor fabrikanten om voor kleine gewassen middelen te ontwikkelen valt steeds meer weg, zodat er weinig investeringen plaatsvinden.’
Een deel van de oplossing kan volgens de gewasbeschermingsspecialist komen uit de Green Deal Groene Gewasbeschermingsmiddelen die de overheid met de sector heeft afgesproken. Daarin wordt de mogelijkheid bekeken van een versnelde en vereenvoudigde toelating van natuurlijke middelen.
Tuinders kijken echter verder dan het toepassen van gewasbeschermingsmiddelen. De sector richt zich steeds meer op de totale plantgezondheid, zegt Verberkt. ‘Het is van belang om van symptoombestrijding naar oplossingen bij de bron te gaan. Daarnaast moeten we zorgen voor minder emissie in het oppervlaktewater, zodat het middelenpakket dat we hebben, behouden kan blijven. Wij moeten dus van gewasbescherming naar een integrale aanpak

Vier kennisgebieden

van plantgezondheid gaan.’
Die totaalaanpak is samengevat in het project ‘Het Nieuwe Doen in Plantgezondheid’. In dit project werkt LTO Glaskracht Nederland samen met de sector, kennisinstellingen en de overheid. De benadering richt zich op vier kennisgebieden:
1. Weerbaar gewas. Starten met een weerbaar gewas. Dat wil zeggen een gewas dat - bijvoorbeeld door veredeling - minder vatbaar voor ziekten en plagen is.
2. Robuuste weerbare teeltsystemen. Afhankelijk van de mate van ‘ingebouwde weerbaarheid’ in het gewas vindt de teelt plaats in een robuust weerbaar teeltsysteem. Het risico op blootstelling aan ziekten, plagen en onkruiden is in een dergelijk systeem zo gering mogelijk. Functionele biodiversiteit, zoals bijvoorbeeld een ‘Standing Army’ van biologische bestrijders, zoals roofmijten, wordt standaard ingezet.
3. Slimme en innovatieve technologieën. Inzetten nieuwe technologieën om te detecteren, te monitoren en deze informatie te vertalen naar een handelingsadvies. Precisielandbouw en verfijnde toedieningstechnieken worden als maatregelen toegepast.
4. Effectief duurzaam middelen- en maatregelenpakket. Om corrigerend in te kunnen grijpen moet een effectief duurzaam middelenpakket (biologisch, fysisch, chemisch) beschikbaar zijn.

Markt

De uitdagingen waar de sector op het gebied van plantgezondheid voor staat, zijn niet mals, maar desondanks ziet Verberkt ook voordelen. ‘De toenemende vraag naar duurzaam geteelde producten kan ook kansen in de markt opleveren voor het uitstekende Nederlandse product. De consument vraagt om duurzaam geproduceerde en veilige producten. Uit vergelijkingen met andere landen blijkt al dat de voedselveiligheid zeer goed geborgd is van Nederlandse groenten.’
De gewasbeschermingsspecialist denkt dat de vraag uit de markt ook een belangrijke aanjager is van vernieuwing op het gebied van plantgezondheid. ‘De kracht van de markt is sterker dan de macht van de wetgeving.’
Diverse aspecten van gewasbescherming komen ter sprake op woensdag 12 november tijdens het PlantgezondsheidEvent dat LTO Glaskracht Nederland organiseert. Tijdens deze bijeenkomst worden glastuinbouwondernemers bijgepraat over de nieuwste ontwikkelingen op het gebied van plantgezondheid.
Het evenement, dat plaatsvindt bij Naktuinbouw in Roelofarendsveen, bestaat uit workshops, presentaties en een informatiemarkt gericht op glasgroente, snijbloemen en potplanten. Aanmelden voor de bijeenkomst kan tot maandag 10 november via LTO Glaskracht Nederland.