Vrees voor N33 door boerenland

‘Dat is slecht voor het bedrijf en gaat geld kosten’, zegt de melkveehouder/akkerbouwer. ‘In deze fase zijn de mogelijkheden voor compensatiegeld nog niet aan de orde geweest, want het plan heeft nu de status van voorverkenning. Maar als de weg binnen vijf jaar al klaar moet zijn, moeten we nú bij de les zijn.’
Als de provincie Groningen de 78 miljoen euro van het niet doorgaan van de Zuiderzeelijn daadwerkelijk wil opstrijken, moet ze de nieuwe N33 Assen-Eemshaven vóór 2020 gerealiseerd hebben, legt Vieveen uit.
Het deel tussen Zuidbroek en Appingedam wijzigt rond Tjuchem koers door het mooie Groninger vlakke land. Bij de planvorming bleek al meteen dat die koerswijziging niet langs een liniaal is getekend.
‘Er is bij het voorontwerp vooral gekeken naar geschikte ondergrond. En daarom is deze weg ingetekend op plekken waar de meeste klei in de grond zit. Daar heeft de vierbaansweg een stevige ondergrond. En dat is nou net de grond die voor ons bedrijf het meest vruchtbaar is.’
En dan te bedenken dat juist de kleigrond het gezin Vieveen naar Groningen dreef. Nico Vieveen legt uit dat hij vanuit Pijnacker graag een bedrijf op de klei wilde hebben, vooral vanwege de goede tarweopbrengsten. ‘De keuze had net zo goed op Friesland kunnen vallen, maar we zijn uiteindelijk in 1996 in Noordoost-Groningen neergestreken. We vonden het meteen een prachtige plek hier in Tjuchem. We hebben volop de ruimte en goede omstandigheden om efficiënt te ondernemen.’
Met echtgenote Yvonne en de drie zoons bouwde Vieveen een gemengd bedrijf op met negentig melkkoeien en een teeltplan met graan en bieten. Eén zoon, Wouter, had er eerst wel oren naar om ook in het bedrijf te stappen, maar is voorlopig elders op zoek naar een baan als boekhouder.

Geschikt land

Het bedrijf leent zich goed voor een gemengd bedrijf. ‘Als ik hier op het erf ben, ben ik een melkveehouder, als ik het veld in ben, redeneer ik als een akkerbouwer. Dan gaat het om het goed benutten van het geschikte land voor akkerbouwgewassen. Ook gras zie ik trouwens als een gewas. Zelfs die bomen daar verderop kun je als zodanig beschouwen.’
Vieveen wijst op een bos van populieren even verderop aan de andere kant van de huidige N33. Deze ruim 30 hectare populieren waren bestemd voor biomassa. Daar rustte tot voor kort nog subsidie op. Nu dat niet meer het geval is, wordt het bos in de verte ontmanteld en weer omgetornd tot landbouwgrond.
Vieveen teelt zelf, naast 50 hectare grasland, 32 hectare graan en 10 hectare suikerbieten.
De melkveehouder/akkerbouwer is zich bewust van de mogelijkheden van het bedrijf, maar ook van de bedreigingen bij de aanleg van de N33. Net als de dorpsbewoners overigens. Het dorp ligt nu in een betrekkelijke rust verscholen. Bij de verschuiving van de N33 raast ook daar straks het verkeer langs de woningen die aan de oostelijke kant liggen.
In het plan is gekozen voor een weg die meandert, in dit geval langs bestaande woningen. ‘Dat is op zijn minst gezegd opvallend, want het lijkt mij eenvoudiger om woningen op te kopen. Nu maak je veel kosten door er omheen te rijden.’
Vieveen is goed op de hoogte als voorzitter van de vereniging voor school en dorpsbelang in Tjuchem. Hij kent ook de gevoelens die er onder de dorpelingen leven. ‘Geen mooi scenario, zo’n weg.’ Hij wijst buiten op het melkvee dat verderop in het weiland staat. Bijna 2 kilometer verderop raast het verkeer over de huidige N33. ‘Die weg komt nu dus 1,5 kilometer deze kant op.’
Voor buurman Bert Zomerman, die nu al dichterbij deze weg woont, wordt de situatie nog schrijnender, vertelt Vieveen. ‘Hij heeft zijn land nu ook mooi rondom zijn bedrijf, maar houdt straks slechts een huiskavel van 10 hectare over. De rest ligt na de aanleg aan de andere kant van de N33. De weg leidt voor ons tot behoorlijk wat extra omrijdkosten.’
Volgens Vieveen zijn er wel andere mogelijkheden om de rijksweg te verbeteren. De huidige weg kan worden verbreed tot drie banen, voor een deel driebaans in plaats van de huidige tweebaansweg, om de huidige bocht af te vlakken. ‘Dat zie je in België ook heel veel.’
De praktijk is weerbarstig, want daarvoor gaat er in Tjuchem te weinig verkeer langs. ‘Nu gaat het om 11.000 voertuigen per dag, terwijl de norm voor deze verbreding boven de 20.000 ligt. Dat criterium maakt dat de plannenmakers van de huidige route willen afwijken om de bocht rond ons land af te snijden.’

Provinciegeld

Vieveen begrijpt niet waarom het Zuiderzeelijn-geld wordt benut voor een rijksweg. Bovendien is dat niet toereikend. Rijkswaterstaat heeft al een berekening gemaakt van rond de 137 miljoen euro. Dat is dus meer dan 50 miljoen hoger dan het bedrag van 78 miljoen euro dat nu benut gaat worden. De kosten rijzen dan de pan uit.
Het geld had in Vieveens ogen veel beter voor de verbeteringen van de provinciale wegen kunnen worden gebruikt. ‘Maak je eigen economische structuur beter en laat het Rijk de eigen wegen aanpakken.’ Een sigaar uit eigen doos dus.
Bovendien spelen er nog enkele andere precaire zaken die de regio treffen. Het meest recent zijn de aardbevingen in de streek. ‘Ik heb het zelf nog niet gevoeld, ik zat op de trekker. Mijn vrouw en zoon voelden de bevingen wel. Duidelijke scheuren hebben we nog niet aan de gebouwen gezien. Maar welke schade zit er onder de grond, bijvoorbeeld aan de fundering en de mestkelders?’
Een andere zorg vormt een buisleiding voor giftige stoffen die straks langs de N33 wordt getrokken voor de chemische industrie tussen Delfzijl en Eemshaven. De boeren vrezen vooral een inbreuk op de structuur van de grond. ‘Er zullen stukken land opnieuw van drainage moeten worden voorzien.’