Tweede woonruimte goed regelen

Anja Roes, ZLTO-adviseur BedrijvenVrij vaak koopt een van de kinderen de hoofdwoning, terwijl de ouders in de tweede woonruimte investeren. Ieder woont dan ‘voor eigen rekening’. De tweede woonruimte is in verhouding tot de aankoop van een andere woning vaak duidelijk goedkoper.

Het is daarbij van belang dat u zich realiseert dat er geen sprake is van een los verkoopbare woonruimte. Als de ouders de woning verlaten, dan is het kind feitelijk verplicht deze ruimte over te nemen. Welke waarde heeft deze woonruimte dan? Het kind mag de mantelzorgwoning alleen als eigen woonruimte gebruiken. De investering die de ouders hebben gedaan, staat dan mogelijk in geen verhouding tot het nut ervan voor het kind.
Bedenk dat immers niet ieder kind zit te wachten op een extra ruimte met alle voorzieningen om zelfstandig te kunnen wonen. Dit probleem wordt natuurlijk des te groter wanneer ouders vrij kort na het realiseren van de tweede woonruimte, al dan niet noodgedwongen, gaan verhuizen of komen te overlijden.
Als je twintig jaar woonplezier afzet tegen een investering van 100.000 euro, dan lijkt dit zeer acceptabel. Maar wat als ouders na zes jaar al (noodgedwongen) vertrekken?
Verder is het vrijwel altijd zo dat het kind uiteindelijk het omliggende erf met opstallen wil of moet aankopen. Is dit voor het kind betaalbaar? Ook na de verrekening van het aandeel in de toekomstige nalatenschap?
Voor de geïnteresseerde koper is het goed om bij het maken van een financieel plaatje rekening te houden met het feit dat buiten wonen vaak meer kosten met zich meebrengt op het gebied van onderhoud, verzekering, energie et cetera. Soms wordt dit gecompenseerd door activiteiten op het bedrijf of het verhuren van bedrijfsgebouwen.
De praktijk is vaak dat het kind in de beginfase alleen de hoofdwoning met ondergrond en een stukje tuin koopt. Op een later moment - mogelijk pas bij overlijden van de ouders - dient dan de rest te worden bijgekocht. Soms komt het kind dan tot de conclusie dat aankoop tegen de werkelijke waarde niet haalbaar is. Maar feitelijk is er geen andere oplossing dan dit deel over te nemen op basis van wat maximaal kan worden geleend. Soms levert dit problemen op binnen de familie.
Het is goed vooraf duidelijke afspraken te maken over hoe de eventuele koopsom op termijn wordt vastgesteld en vanzelfsprekend daarbij ook bij de notaris vast te leggen dat het betreffende kind het voorkeursrecht van koop heeft.
Bij het vaststellen van de koopsom mag natuurlijk rekening worden gehouden met het feit dat het kind waarschijnlijk de eerst aangewezen persoon is om daadwerkelijk mantelzorg te gaan verlenen. Maar omdat niemand in de toekomst kan kijken, is het soms lastig dit in een waarde te vertalen. Verder is het sommige families ook zeker wat waard als de ouderlijke woning in de familie blijft.

Relatiebreuk

Jonge stellen kopen tegenwoordig vrijwel altijd een woning op basis van twee salarissen en/of beider spaargeld. Mocht de relatie onverhoopt eindigen door echtscheiding, dan moet de woning vaak worden verkocht. Ook met dit risico moet rekening worden gehouden.
Ouders kunnen in overleg met hun kind eventueel laten vastleggen dat de woning bij echtscheiding aan het eigen kind wordt toebedeeld. Maar mogelijk dat het voor het kind dan financieel niet haalbaar is om er te blijven wonen.
Twee gezinnen op één erf kan heel mooi zijn. Maar vergeet dan niet om het eindplaatje voor ogen te houden, samen duidelijke afspraken te maken en dit ook schriftelijk vast te leggen. Voor meer informatie en advies kunt u terecht bij Anja Roes van ZLTO (06) 21212446).