‘Overname spreekt niet vanzelf’

Het is niet meer vanzelfsprekend dat jongeren het boeren- of tuindersbedrijf van hun ouders willen overnemen. Maar wie daar wel voor voelt, moet niet te bescheiden zijn.

Jan van LiereDat advies geeft Ilse Matser, lector Familiebedrijven aan Hogeschool Windesheim. Ze presenteerde donderdag tijdens een NAJK-symposium in Utrecht haar onderzoek naar de ontwikkelingen binnen het agrarische familiebedrijf. Daarbij kwam vooral de positie van de jongeren aan de orde.
Matser noemt het opvallend dat elke nieuwe generatie zich blijkbaar toch weer een plaats aan de keukentafel moet veroveren. Dat geldt met name voor de partner van de beoogde bedrijfsopvolger.
Uit het onderzoek blijkt dat 40 procent van deze partners wordt betrokken bij strategische besluitvorming over de bedrijfsvoering. Voor de partner van de zittende ondernemer is dat heel wat meer: 70 procent.
In tegenstelling tot vroeger is het nu vaak niet meer voor de hand liggend dat een van de kinderen het bedrijf van de ouders overneemt. Tegelijkertijd komen nieuwe vormen in beeld om een familiebedrijf voort te zetten.
Dat kan bijvoorbeeld met meerdere familieleden als aandeelhouder maar één persoon die het bedrijf leidt. Bij de aanpak van de bedrijfsovername spelen ook de ambities van de partners een rol.
Volgens Matser is een heldere en open communicatie van groot belang. Niet alleen wat zichtbaar op de keukentafel ligt, moet worden besproken. Ook de verborgen gedachten en emoties ‘onder de keukentafel’ moeten verwoord worden.
‘Neem het voortouw en wees daar niet te bescheiden in’, hield ze de NAJK-leden voor. ‘Want jullie zijn de toekomst.’
Uit het onderzoek van het Nederlands Centrum voor het Familiebedrijf kwam een top 3 van knelpunten die jongeren signaleren bij de overname van het familiebedrijf. Bovenaan staan de (ontbrekende) mogelijkheden tot schaalvergroting. Daarna volgen het verwachte rendement van het bedrijf en de worsteling met vergunningen, wettelijke regelingen en subsidies.

Ondernemende insteek

De Rabobank, bij een groot deel van de agrarische bedrijfsovernames de belangrijkste financier wijst op het belang van een ondernemende insteek. De huidige marktontwikkelingen geven daar volgens Ruud Huirne, directeur Food & Agri bij Rabobank Nederland, alle aanleiding toe.
‘Door de globalisering en transparantie van markten en informatie worden prijsbewegingen voor land- en tuinbouwproducten sterker’, zegt Huirne. ‘Dit vraagt van ondernemers meer flexibiliteit om in te kunnen spelen op veranderende marktomstandigheden en om bijvoorbeeld risicomanagement en liquiditeitsmanagement.’
Financiële buffers zijn volgens Huirne meer nodig dan in het verleden. Daarnaast maakt een grotere bedrijfsomvang het lastiger dat één persoon voor het risicodragend vermogen zorgt.
‘Door de bedrijfsgrootte ontstaan nieuwe initiatieven met verschaffers van risicodragend vermogen die niet per se meewerken in het bedrijf. Maar dat betekent vaak ook dat deze verschaffers een vergoeding voor hun risico willen zien. Ze zijn toch minder geduldig dan het eigen vermogen dat de ondernemer zelf inbrengt.’

Lees ook

Marktprijzen

Meer marktprijzen

Laatste nieuws

Nieuwste video's

Kennispartners

Meest gelezen

Nieuw op MechanisatieMarkt.nl

Meer advertenties

Vacatures

Weer

  • Vrijdag
    14° / 6°
    70 %
  • Zaterdag
    16° / 7°
    70 %
  • Zondag
    15° / 4°
    20 %
Meer weer