‘Meer mogelijk met verse kaaswei’

Pieter StokkermansTot die conclusie komt buitengewoon hoogleraar Joost van Neerven van Wageningen UR en onderzoeker bij FrieslandCampina.
‘Via moedermelk wordt de immuniteit van moeder op kind doorgegeven. Het verbetert de weerstand. Veel van die weerstandsverhogende ingrediënten zitten ook in koemelk. Het is dus de vraag of koemelk effect heeft op de gezondheid’, stelde hij onlangs tijdens het Europees symposium in het kader van het honderdjarig bestaan van de Bond van Boerderijzuivelbereiders.
Er zijn al heel wat studies naar verricht. ‘Onder kinderen die op een boerderij opgroeien blijkt minder vaak astma voor te komen dan onder kinderen die dat niet doen. Wellicht heeft dat te maken met het stalklimaat of het feit dat op de boerderij vaker rauwe melk wordt gedronken.’
Uit onderzoek blijkt dat zowel het stalklimaat als rauwe melk effect hebben. Rauwe melk soms zelfs iets meer. De combinatie van een stalklimaat en melk geeft de minste kans op allergieën, zo blijkt uit dit onderzoek. Zo geeft deze combinatie een kans van 12 procent op het oplopen van een huisstofmijt- of pollenallergie, terwijl dit bij kinderen zonder blootstelling aan stallen en rauwe melk 33 procent kans is.
Ook andere onderzoeken vonden significante effecten van boerderijmelk op deze atopie, maar ook eczeem, hooikoorts en astma. Het verschil wat betreft astma en atopie was niet altijd voldoende groot om significant te worden genoemd.
Volgens Van Neerven is het niet helemaal verwonderlijk dat er een link wordt gevonden tussen het voorkomen van astma en rauwe melk. ‘Astma is een ziekte van de luchtwegen. Het immuunsysteem speelt daarbij een rol. Doordat melk wellicht een effect heeft op de immuniteit, is er mogelijk ook een effect op astma.’
Volgens hem zijn bacteriën overal, net als virussen. ‘Er zijn onderzoeken bekend waarbij antistoffen van koeien zich kunnen binden aan bacteriën die mensen ziek maken.’
Verder blijkt dat bepaalde antistoffen in melk niet alleen ziekteverwekkers kunnen aanspreken, maar ook kunnen communiceren met het immuunsysteem van de mens. Zo blijkt het respiratoir syncytieel virus (RSV), dat de kans op astma bij de mens verhoogt, ook bij koeien te bestaan. Koeien kunnen antistoffen tegen dit luchtwegvirus aanmaken. ‘Bij een reageerbuiskweek kan door de antistoffen uit koemelk zelfs een infectie worden voorkomen.’ Volgens Van Neerven hebben de antistoffen ook bij andere ziekten een helend effect. Mensen die rauwe melk drinken, hebben maar een zesde kans op oorontsteking ten opzichte van mensen die geen rauwe melk drinken.

Weifractie

Voor wie direct naar de boerenkaasboer gaat voor een stukje extra rauwmelkte kaas, heeft Van Neerven minder goed nieuws. ‘Kaas is natuurlijk wel gezond, maar veel effecten van de antistoffen gelden enkel voor melk. Alles wat gericht is op het immuunsysteem wordt bij de kaasbereiding via de weifractie onttrokken. Het zou goed zijn wanneer ondernemers deze wei van niet verhitte melk ook zouden kunnen vermarkten.’