Slim de stroompieken verdelen

Ida HylkemaHet project Smart Farmer Grid ging in mei van start en is een initiatief van LTO Noord en L’Orèl Consultancy uit Groningen. Energieconsulent Rob Jacobs van L’Orèl Consultancy en Menno Douma van Projecten LTO Noord voeren het project uit in samenwerking met netwerkbedrijf Enexis. Het is onderdeel van het Programma Duurzame Energie van LTO Noord.
Aanleiding is onder andere een energiebesparingsproject in Zuidhorn, waarbij Jacobs metingen uitvoerde bij voornamelijk melkveebedrijven. Uit deze metingen bleek dat er spanningsverschillen optreden op deze bedrijven. ‘Met name op bedrijven waar zonnepanelen waren geplaatst’, vertelt Jacobs. Bij LTO Noord komen soortgelijke klachten van leden binnen.
Met de transitie naar een duurzame, energieneutrale landbouwsector is te verwachten dat het bestaande netwerk te maken krijgt met een veranderde vraag en aanbod van energie. Dit kan een uitdaging betekenen voor de huidige infrastructuur. Die is mogelijk niet berekend op de stroompiek die ontstaat als de zonnepanelen op de bedrijven bij een strakblauwe lucht optimaal energie produceren. ‘Als dat zo is, dan is de vraag: hoe optimaliseer je de energievoorziening op het bedrijf zonder dure kabels en extra transformatorhuisjes te hoeven aanleggen?’ legt Douma uit.
Het project Smart Farmer Grid doet daarvoor een haalbaarheidsonderzoek in een netwerk in de regio Zuidhorn waar twee transformatorhuisjes met elf melkveebedrijven, een akkerbouwbedrijf, een gemaal en enkele particuliere woningen zitten.

Besparen

De eerste stap in het project is het meten van het afnamepatroon van stroom van een bedrijf. Per bedrijf wordt gekeken waar energie te besparen is en of het afnamepatroon mogelijk is aan te passen.
Jacobs: ‘Het unieke van dit project is dat we uitgaan van besparing en niet van levering. Uit eerder onderzoek blijkt dat op een melkveebedrijf bijna een halvering van het energieverbruik is te realiseren. Voor een melkveebedrijf met melkrobots is dat 40 procent. Wat je bespaart, hoef je niet op te wekken. Dat betekent dat je minder panelen nodig hebt en geen aanpassingen aan het netwerk hoeft te doen.’
Behalve de besparing is ook het afnamepatroon te beïnvloeden. De piek van de stroomafname van een gangbaar melkveebedrijf ligt rond melkerstijd, terwijl de zonnepanelen juist overdag de meeste stroom produceren. Door bijvoorbeeld het koelen van de melk anders te organiseren en meer overdag te koelen kan de piek worden afgevlakt.
‘Er komen steeds nieuwe technieken die dit mogelijk maken’, zegt Douma. ‘Maar je kunt ook denken aan buffering van energie. Het leuke van dit project is dat we samenwerken aan oplossingen. Niet iedereen hoeft hetzelfde te doen. Het gaat om de samenwerking van verschillende producenten en afnemers achter het transformatorhuisje.’
Jacobs vult aan: ‘Samen met Enexis onderzoeken we welke keuzes de beste en goedkoopste oplossing bieden voor de BV Nederland.’
Een dergelijke samenwerking kan de netwerkbedrijven en de samenleving een investering besparen die anders in kabels en nieuwe transformatorhuisjes moet worden gedaan.
Daarom heeft Enexis ook belang bij het project, legt Douma uit. ‘Het gaat om een gezamenlijk probleem waar we ook gezamenlijk een oplossing voor moeten vinden. Wat we hier leren, geldt voor honderden vergelijkbare kleine netwerken in Nederland. We willen een blauwdruk maken die overal toepasbaar is.’