Lage olieprijs compenseert rode diesel

Arno de SnooBij oliehandel Wiersma in het Friese Oudehaske merken ze weinig van de dalende olieprijs. ‘De gasolieprijs is de afgelopen tijd met zo’n 18 cent gezakt’, vertelt Germ Wiersma. ‘Maar in de bestellingen merken we het nauwelijks. Boeren hebben toch brandstof nodig. Of de prijs nu laag is of hoog.’
Wiersma zegt de gang van zaken wel opmerkelijk te vinden. ‘Het is flink onrustig rondom olieproducerende land zoals Rusland en het Midden-Oosten. Normaal gesproken schieten de prijzen dan omhoog.’
Maar dat gebeurt nu niet. De prijs van een vat Brentolie zakte deze week voor het eerst onder de 70 dollar. De afgelopen jaren lag die prijs rond de 100 dollar.

Overaanbod

De reden voor de lage prijs komt door verminderde vraag en meer aanbod. De Chinese economie groeit veel minder hard dan gedacht en China is een grootverbruiker van olie. Ook in Europa gaat het economisch nog maar heel matig. Minder economische groei betekent dat er minder vraag is naar olie en dus een lagere olieprijs.
De verhoogde productie van schalie-olie in de Verenigde Staten speelt ook een rol. In Amerika is de afgelopen jaren veel geïnvesteerd in de winning van schalie-olie. Hierdoor is de productie van olie in Amerika flink gestegen. Het land produceert nu zelfs voor het eerst meer olie dan Saoedi-Arabië.
Uiteindelijk is er dus meer aanbod dan vraag. Hans van Cleef, energiespecialist bij ABN Amro, verwacht dat voor 2015 de olieprijs weer zal uitkomen rond de 90 dollar per vat.
Voor loonwerkers en akkerbouwers komt de daling eigenlijk net te laat. ‘Het meeste veldwerk door loonwerkers is ondertussen gedaan’, beaamt Maurice Steinbusch van Cumela Nederland, de overkoepelende organisatie van loonwerkers. ‘Maar het is goed dat brandstofprijzen dalen. Het kostenaandeel van brandstof voor agrarische loonwerkers bedraagt gemiddeld zo’n 16 procent van het totaal. Dat is dus fors.’

Accijnsvoordeel

Het verdwijnen van het accijnsvoordeel op diesel in 2013 heeft behoorlijk extra kosten met zich meegebracht voor boeren en loonwerkers. Daardoor werd de diesel toch zo’n 18 cent duurder. ‘Dat betekende een flinke toename van kosten voor ondernemers’, zegt Steinbusch. ‘Het is bovendien maar de vraag in hoeverre ondernemers deze hebben doorgevoerd.’
Bij Cumela verwachten ze dat de gemiddelde prijs van diesel in 2013 en 2014 ongeveer gelijk uitkomt. ‘Om dat echt vast te kunnen stellen moeten we de prijsvorming voor december nog afwachten’, zegt Steinbusch.
De afgelopen jaren lag het gasolieverbruik in de landbouw rond de 340 miljoen kilo, blijkt uit cijfers van het Centraal Bureau voor Statistiek. Een daling van een dubbeltje op de dieselolieprijs scheelt de sector tientallen miljoenen euro’s. De graasdierbedrijven en de loonwerkers zijn de grootste verbruikers met elk rond de 100 miljoen kilo diesel per jaar. Open teeltbedrijven verbruiken jaarlijks zo’n 87 miljoen kilo diesel.

Gasprijs

Boeren en tuinders die zelf energie opwekken zullen ook weinig merken van de lage olieprijs. Voor hen is de prijs van gas (WKK) en van stroom (WKK, wind, zon, biovergisting) van belang. Deze zijn minder afhankelijk van de olieprijs en worden meer beïnvloed door factoren zoals wat er in Oekraïne of Noorwegen gebeurt. Ook spelen temperatuur en de prijs van kolen een rol.
Ondernemers die zelf energie opwekken en verkopen hebben de prijs vaak voor langere tijd vastgelegd en merken daardoor minder van de prijsschommelingen. ‘Zowel gas- als stroomprijs hebben afgelopen tijd niet dezelfde heftige beweging gemaakt als de olieprijs’, zegt Van Cleef.
Een groot deel van het gas uit bijvoorbeeld Rusland wordt verkocht op basis van langetermijncontracten, die weer deels aan de olieprijs gekoppeld zijn. Pas als die contracten aflopen, zal duidelijk worden of de gasprijs daalt, stellen analisten.