Ruimte voor Ruimte werkt niet

Marjolein van WoerkomDat blijkt uit het rapport ‘Sanering verspreide glastuinbouw’, dat in opdracht van de provincie Zuid-Holland is uitgevoerd door onderzoeksbureau Agrimaco. Ze neemt zes saneringsprojecten in het kader van de Ruimte voor Ruimteregeling onder de loep, waaronder Noordse Buurt, Brielle en Midden-Delfland. Ook blijkt dat geld en randvoorwaarden niet altijd bijdragen tot succes.
Zo zijn er van de 750 geplande toegekende vergunningen voor woningen nog maar enkele tientallen daadwerkelijk gebouwd. Daarnaast is op basis van de normen van Ruimte voor Ruimte (5.000 vierkante meter slopen voor één compensatiewoning) geen van de projecten gerealiseerd. Dit terwijl diverse overheden in totaal 72 miljoen euro aan subsidies hebben verstrekt voor sanering van verspreid glas, waarvan de provincie Zuid-Holland 27 miljoen euro.
‘Ik ben eerlijk gezegd niet verbaasd over de uitkomst van het onderzoek’, zegt Koos Hoogendoorn, provinciaal bestuurslid van LTO Noord Zuid-Holland. ‘De Ruimte voor Ruimteregeling is in de loop van de tijd zoveel aspecten gaan omvatten dat een snelle besluitvorming onmogelijk is geworden. Processen duren verschrikkelijk lang. De helft van die 72 miljoen euro is waarschijnlijk opgegaan aan proceskosten.’
Dat ligt deels aan het gevoerde beleid van de provincie Zuid-Holland, meent Hoogendoorn. ‘De provincie hield in de tijd van de genoemde periode onder andere te veel vast aan de rode contouren als begrenzing van het stedelijk gebied. Nu ze dat beleid meer loslaat, zou er meer ruimte kunnen komen voor marktwerking, zonder het uiteindelijke doel, een verbetering van de ruimtelijke kwaliteit, uit het oog te verliezen. Saneringsprojecten krijgen dan een andere insteek, en veranderingen zouden eerder en sneller gerealiseerd kunnen worden.’

Alternatieven

Dat is ook een van de aanbevelingen in het rapport. Er blijkt nog te weinig gekeken te worden naar alternatieve compensatiemodellen met Ruimte voor Ruimte, zoals behoud van de grotere schuur of herbestemming naar niet-agrarische bedrijfsruimte.
In deze projecten moet er meer plaats zijn voor de creativiteit van ondernemers en gemeenten, stelt Hoogendoorn. ‘Zij halen vaak voordelen uit saneringsprojecten en zijn daarom ook bereid om zich in te zetten. Het opruimen van verspreid glas is voor de sector en de maatschappij een vorm van verduurzaming.’