Denemarken: betere cijfers maar hoge vervanging

René Luijmes‘De ervaringen met selectief droogzetten in Denemarken zijn overwegend positief. Op de bedrijven waar ik kom, wordt minder dan 10 procent van de koeien drooggezet met antibiotica. En uitsluitend na positief bacteriologisch onderzoek’, zegt Vink, die al meer dan tien jaar praktijk houdt in Nysted.
In Denemarken mocht tot 2008 uitsluitend de dierenarts een koe droog zetten met antibiotica. ‘Ook nu kan alleen de dierenarts dit nog zonder het anders verplichte bacteriologisch onderzoek.’
Sinds 2010 geldt de versoepeling. Veehouders mogen een aantal behandelingen zelf uitvoeren. Mits de dierenarts de bedrijfsgezondheid monitort op basis van scores van de individuele risicodieren.
‘Er geldt verplichte bedrijfsadvisering voor bedrijven met meer dan 100 koeien of meer dan 200 stuks jongvee. In een schema staat vermeld hoe vaak de dierenarts per jaar moet komen.’
De frequentie is afhankelijk van de status van het bedrijf. ‘Ofwel: hoeveel ‘overtredingen’ het bedrijf heeft. Ook is het afhankelijk van de behandelingen de veehouder zelf wil uitvoeren. Hoe meer dieren en ziekten de veehouder zelf wil behandelen, hoe vaker de dierenarts moet komen.’
Denemarken hanteert grenswaarden voor toegelaten antibioticaverbruik op bedrijfsniveau. ‘Als je meer gebruikt, komen er extra adviseurs en controles op kosten van de veehouder om het ‘oververbruik’ te voorkomen en om problemen op te lossen.’
Op 25 procent van de bedrijven zet de melkveehouder geen enkele koe droog. Bij de slechtste 25 procent worden respectievelijk 45 procent van de eerste kalfsdieren, 57 procent van de tweede kalfsdieren en 60 procent van de derde kalfsdieren drooggezet.
Basis voor het droogzetten vormt de systematisch genomen CMT-test, waarbij melkmonsters worden gekweekt van koeien vanaf 200 dagen na de laatste inseminatie. Ook wordt het celgetal beoordeeld in relatie tot het aantal afkalvingen. Bacteriologisch positieve dieren worden drooggezet met antibiotica.
‘Het is nu ook toegestaan om een PCR-test te doen op een niet-steriel genomen mengmonster van vier kwartieren. Deze zijn vrijwel altijd positief. Daarmee kunnen melkveehouders zo veel dieren droogzetten met antibiotica als ze willen.’
Het gemiddelde tankcelgetal daalde van 238 in 2003 naar 211 in 2013. Het percentage tussen 0 en 200 cellen steeg, die tussen 300-400 en 400-500 cellen daalden. Belangrijke oorzaak van de verbeterde uiergezondheid is het hoge vervangingspercentage van 40 tot 55 procent. ‘Gemiddeld kalft een Deense koe 2,2 keer. Veel dieren met uierproblemen worden afgevoerd. Een dure methode om mooie uiergezondheidsdata te presenteren.’