LEI: 2015 jaar van mest en kosten

Arno de SnooDat concludeert het Landbouw Economisch Instituut (LEI) in zijn visie op 2015.
In de bijlage AgriVisie van Nieuwe Oogst geven bedrijven en instellingen hun visie op de land- en tuinbouw in 2015. Senior econoom Krijn Poppe van het LEI geeft in die uitgave antwoord op een aantal stellingen. Hierbij alvast een voorproef.

Einde melkquotum

2015 wordt het jaar van het melkquotum. Of beter gezegd: het einde van het melkquotum. Maar wordt het inkomen van de melkveehouder daar ook beter van? ‘Er zijn diverse redenen om te veronderstellen dat dit niet zo is’, zegt Poppe. ‘Op korte termijn kan er meer vraag dan aanbod ontstaan waardoor de prijs zakt. Daarbij moet groei gepaard gaan met grondaankoop en/of mestverwerking. Dit kost geld vooral bij snelle groei.’
Poppe verwacht dat prijzen, en hiermee de inkomens, meer zullen fluctueren. Melkveehouders gaan dus meer risico’s lopen. Een deel van de eventuele inkomensstijging is nodig als vergoeding voor dat risico en maakt dus niet dat veehouders beter af zijn, blikt Poppe vooruit.
‘Het verleden heeft laten zien dat bij goede inkomens prijzen van productiemiddelen omhooggingen waardoor de inkomens weer zakten.’

Akkerbouw en mest

Volgens bijna alle scenario’s groeit het aantal melkkoeien na afschaffing van het quotum. Meer koeien betekent meer mest. Gaan akkerbouwers daar geld mee verdienen? Poppe denkt van niet. ‘Melkveehouders moeten ook een deel van hun fosfaatoverschot gaan verwerken. Voor de akkerbouwsector betekent dat dat er niet meer rundveemest beschikbaar zal zijn, zodat de afzetprijs niet zal toenemen. Het zal dus niet meer geld opleveren voor de akkerbouw dan tot nu toe.’

Milieu en dierenwelzijn

Zijn milieu- en dierenwelzijnseisen een bedreiging voor de varkenshouderij? ‘Dat kan zomaar gebeuren’, zegt Poppe. ‘Meerkosten voor milieu bedragen op een Nederlands gecombineerd varkensbedrijf circa 13 cent per kilo slachtgewicht; hoger dan in buurlanden. Afgezet tegen 4 cent inkomen is dat een hoog bedrag.’
Welzijnseisen zijn een bedreiging als ze niet worden betaald en als de eisen hoger liggen dan in concurrentlanden, analyseert de econoom. ‘We kunnen leren van landen zoals het Verenigd Koninkrijk en Zweden, waar de hoge eisen de varkenssector op forse achterstand hebben gezet. Welzijnseisen vergen vaak ook investeringen voor ombouw. De financierbaarheid is daarmee ook een serieus issue van welzijnsverbeteringen.’

Areaal glas

Het areaal glastuinbouw zal de komende vijf jaar niet dalen, verwacht Poppe. ‘Er is weinig vraag uit de woningbouw of industrie om bedrijven op te kopen en her te bestemmen. Een dalend areaal zou dan dus moeten voortkomen uit saneren. De animo van schuldeisers om bedrijven te liquideren is niet groot.’