Primeur: biologische Phalaenopsis

‘De Phalaenopsis is zo de populairste kamerplant, oneerbiedig gezegd de komkommer van de sierteelt, geworden. Het aantal Phalaenopsiskwekerijen breidde zich enorm uit en de verkoop liet dubbele groeicijfers zien. Dat kon niet goed blijven gaan’, aldus Van der Weijden.
GreenBalanZ heeft in deze markt het pad van onderscheid gekozen en doet dat door met bijzondere rassen op de markt te komen. Van der Weijden gaat drie tot vier keer per jaar naar Taiwan om nieuwe rassen te bekijken bij veredelaars. Maar ook op het gebied van de teelt probeert de kweker te innoveren.
‘In principe is alles kopieerbaar. Wij willen anders zijn. In 2009 hebben we de ‘kas zonder gas’ geïntroduceerd. Onze kas van 4 hectare draait los van fossiele brandstoffen, op zonnewarmte en met warmte-koudeopslag. We maken daarnaast gebruik van groene elektriciteit. In 2009 hebben we de naam van ons bedrijf veranderd in GreenBalanZ om de verbinding te leggen met duurzaamheid. Dat is in de markt positief ontvangen.’
In 1948 is grootvader Van der Weijden begonnen met een sierteeltbedrijf, waarna zijn zoon in de jaren zeventig is overgeschakeld naar het kweken van orchideeën. In 2000 heeft Lennard van der Weijden het bedrijf gekocht en uitgebreid met de nieuwe kas van 4 hectare tot een totaal van 5,5 hectare.
Het bedrijf heeft 35 medewerkers in vaste dienst en werkt in het hoogseizoen met maximaal twintig Poolse uitzendkrachten. Het seizoen omvat het hele jaar, met een dal in de zomer en pieken rond Valentijnsdag, Internationale Vrouwendag, Moederdag, de eerste schooldag na de zomer en de feestdagen in december.
Naast algemeen directeur Van der Weijden bestaat het managementteam uit drie andere leden, die verantwoordelijk zijn voor teelt, verkoop, en personeel en organisatie. In de staf van GreenBalanZ zitten verder twee administratieve medewerkers en een marketingdeskundige.

Vernieuwingen

‘Zo’n bedrijf eist veel van je’, vindt de algemeen directeur. ‘Maar daar groei je in. De afgelopen jaren hebben we een aantal vernieuwingen doorgevoerd. We hebben transportbanden aan laten leggen en iedere plant heeft een eigen sticker met ras en oppotdatum erop. Met camerametingen wordt vastgelegd hoeveel bladeren en takken elke plant heeft. Deze gegevens worden opgeslagen op chips die in de vervoerscups zitten. Dat levert onze verkopers veel informatie op.’
GreenBalanZ kweekt alleen Phalaenopsis. ‘We hebben allerlei soorten orchideeën in ons assortiment gehad, maar we zijn ons steeds meer gaan specialiseren. Een jaar geleden zijn we gestopt met het kweken van Vanda’s. Ik vind het oprecht jammer, want je kunt veel halen uit de teelt van orchideeën. Maar het is goed om keuzes te maken, het teeltproces is lang en we hebben kwalitatief veel gewonnen.’
Het bedrijf heeft nu zo’n 75 rassen. ‘Jaarlijks testen we ongeveer tweehonderd nieuwe rassen, waarvan er uiteindelijk één of twee in productie worden genomen. Vervolgens duurt de vermeerderingsfase in het laboratorium in Taiwan een jaar, waarna we de planten in Nederland nog anderhalf jaar verder opkweken.’
Van Coop, het grootste retail- en groothandelsbedrijf van Zwitserland, kreeg GreenBalanZ begin 2013 de vraag of zij een biologisch geteelde Phalaenopsis op de markt kon brengen. Coop heeft ongeveer de helft van de binnenlandse verkoop van biologisch voedsel in handen. Daarnaast verkoopt het bedrijf ecologisch textiel en duurzame huishoudelijke producten.
‘We verwachten in de toekomst meer vraag naar biologische producten en zijn daarom met het verzoek aan de slag gegaan’, schetst de directeur. ‘SKAL heeft ons laten weten aan welke voorwaarden we moesten voldoen. Omdat de Phalaenopsis in een laboratorium wordt vermeerderd, hebben we daar vrijstelling voor gevraagd en gekregen. Bij testen trad bij sommige rassen groeivertraging of grootschalige uitval op. We hebben uiteindelijk tien rassen in een mooi kleurenmengsel geselecteerd die we nu biologisch telen.’

250.000 stuks per jaar

De planten voor Coop hebben het Oecoplan-label en zitten in een aparte kweekpot. ‘Procedureel komt er veel bij kijken. Alles moet traceerbaar zijn en er zit een hoes om de planten, zodat ze elkaar niet kunnen raken’, vertelt Van der Weijden. De productie ligt op 250.000 stuks per jaar, een minimale hoeveelheid vergeleken bij de totale jaarlijkse Phalaenopsis-productie in Europa van 150 miljoen stuks.
‘We willen graag verder opschalen, maar wel op een verantwoorde manier. Daarbij denken we de komende jaren aan een groei tot 1 miljoen stuks per jaar’, legt de directeur uit.
Afgelopen Moederdag heeft GreenBalanZ de eerste actie voor de biologische planten gehouden. De eigen introductie was op hun ‘huisbeurs’ in week 41, waarin het bedrijf klanten op afspraak uitnodigt als ‘preview’ voor de Trade Fair in Aalsmeer.
De productie van de biologische Phalaenopsis is duurder dan die van reguliere soorten. ‘We hebben het serieus aangepakt en hopen dat meer klanten interesse zullen tonen. Het is de bedoeling dat de biologische planten een aparte plek in het schap krijgen, zodat duidelijk is waarom ze duurder zijn’, zet de directeur uiteen. ‘Inmiddels hebben we in tien vestigingen van Intratuin een aparte tafel en hebben ook klanten in Frankrijk en Duitsland bestellingen gedaan.’
‘Biologische ketens gaan we nog benaderen. We staan bijvoorbeeld in februari op de Biofach in Neurenberg, waar alle serieuze bio-inkopers komen.’ Van der Weijden vindt het leuk om de eerste te zijn met een biologische orchidee. ‘Het zou mooi zijn als ook kwekers van andere orchideeën het oppakken. Dan kunnen we in de toekomst misschien een heel schap met biologische planten vullen.’