Substraat met champost bewijst zich

‘Wij speelden al langer met het idee om substraat in de glasgroententeelt te verrijken met organische stof. Dat valt hier samen met de zoektocht naar een rendabele toepassing voor champost’, vertelt Henny van Gurp, senior Projectleider Plant van ZLTO.
‘Alternatieven voor het afvoeren van champost zijn hard nodig, aangezien het materiaal vanaf 2015 ook in Duitsland onder de meststoffenwet valt, net als in Nederland.’ Als alternatieven uitblijven wordt de verwerking van champost daardoor een stuk duurder voor paddenstoelentelers.
Het experimenteren met de toepassing van champost in de glasgroenten wordt sinds vorig jaar gefaciliteerd vanuit het ZLTO-project Champost tot Waarde, met financiële ondersteuning van het Productschap Tuinbouw (PT).

Geen afvalproduct

‘Het blijkt dat komkommerplanten uitstekend op dit substraat groeien en dat de productie niet onder doet voor de gangbare teelt’, laat Van Gurp weten. Het mineralenrijke champost hoeft dan ook niet meer als afvalproduct gezien te worden.
Maatschap Keijsers in Veldhoven is deelnemer aan het experiment. Dit jaar paste het bedrijf op 1 hectare het nieuwe substraat PullOrganic toe in de substraatbakken. PullOrganic bestaat voor een groot gedeelte uit champost. Het komende teeltjaar schakelt het hele bedrijf over op dit substraat. Momenteel wordt de nieuwe teelt voorbereid in de kas van 1,8 hectare groot.
PullOrganic is een fabricaat van Pull bv uit Rhenen en bestaat uit een mengsel van champost en perliet. ‘Dit product heeft de ontwikkeling met champost een boost gegeven’, vindt komkommerteler Herman Keijsers.
Na drie teeltseizoenen stelt hij vast dat de productie niet onder doet voor de teelt op gangbare substraat. ‘Daarmee is bewezen dat dit substraat teeltzekerheid geeft. Dat is een voorwaarde voor innovaties om er mee verder te gaan.’
De teeltzekerheid wordt nog bevestigd door een proefrij met PullOrganic tussen de perliet, waar relatief veel en frequent water wordt gegeven. Ook deze proef heeft goed voldaan evenals een proefrij waar, door een technische storing, tijdelijk te weinig water is gegeven. Met andere woorden: champost geeft het substraat een bepaalde buffer mee.
Het idee om op substraat met veel organische stof te telen, leefde al langer bij Herman Keijsers en zijn bedrijfsleider Jac van den Broek.

Sterkere gewassen

‘We zagen bij collega’s dat gewassen op meerjarig substraat met meer organische stof beter groeiden dan op nieuw substraat. Die gewassen zijn sterker en de gewaskleur is vaak beter.’
De telers zochten daarnaast naar een manier om het fungicidengebruik terug te dringen. ‘In een substraat met meer organische stof lijkt het beter te lukken om een goed biologisch evenwicht beter op te bouwen’, merkte Keijsers.
Uit regelmatig tijdens het seizoen genomen SoilWeb-analyses is gebleken dat antagonisten zich beter ontwikkelen in substraat met organische stof, geeft de komkommerteler aan. ‘Maar om in nieuwe substraat voldoende organische stof op te bouwen, duurt jaren. Daarom zijn we met champost als grondstof voor substraat gaan experimenteren.’
Opvallend zijn de verschillen in bemesting, in vergelijking met standaard substraat. ‘Tijdens de start van de teelt komen EC- en pH-waarden voor die veel hoger zijn dan gebruikelijk, beiden lopen op richting 8,0.’
Dergelijke waarden zijn op substraten als perliet en steenwol ongebruikelijk en meestal wordt de groei geremd of is de gewaskleur niet goed bij deze waarden, stelt Keijsers. Bij de teelt op PullOrganic groeien de planten kort na aanplant vlot door, het blad is zeker niet kleiner dan op andere substraten en de gewaskleur is vaak zelfs beter.

Beter zonder fungiciden

Een proef tijdens het afgelopen seizoen wijst er op dat PullOrganic er zonder fungiciden beter uit kwam. ‘In de proefrij met PullOrganic raakten minder planten geïnfecteerd en de planten groeiden beter door. Aan het einde van het seizoen lag de productie bijna 10 procent hoger.
Keijsers: ‘Inmiddels hebben we nu drie jaar ervaring met telen op substraat met champost als bestanddeel en onze ervaringen zijn positief. Mogelijk biedt het substraat ook mogelijkheden bij andere ontwikkelingen, zoals een residuvrije teelt.’
In elk geval past het systeem prima binnen het cradle to cradle-verhaal, stelt hij. ‘Dat geeft dan ook zeker mogelijkheden om hier iets mee te doen in de marketing. Want zo’n verhaal spreekt ook de consument aan.’