Tekst: René Bouwmeester Foto: Dick Breddels
p het moment dat 2014 door de Verenigde Naties werd benoemd tot jaar van het agrarisch gezinsbedrijf, heerste bij de LTO’s aanvankelijk enige scepsis, weet Willemien Koning-Hoeve zich nog goed te herinneren. Als voorzitter van de commissie Vrouw en Bedrijf bij LTO Nederland wist ze echter snel het belang aan collega-bestuurders duidelijk te maken.
‘Dit thema is een uitgesproken kans om de belangrijke bijdrage die het agrarisch gezinsbedrijf levert aan de samenleving, economie, voedselvoorziening en het onderhoud en beheer van het platteland onder de aandacht te brengen. Het onderwerp is LTO-breed heel goed opgepakt. Veel provinciale besturen hebben het familiebedrijf als thema gekozen voor hun jaarbijeenkomsten.’
Koning kan tal van onderwerpen aanhalen die specifiek spelen bij gezinsbedrijven. ‘Hoe ga je om met de werkverdeling en de financiële structuur? Waarmee moet je rekening houden als je trouwt op huwelijkse voorwaarden? Dat soort zaken zijn op die bijeenkomsten besproken. Het is goed dat daar aandacht voor is.’
Koning stelt dat het niet langer vanzelfsprekend is dat een bedrijf wordt overgenomen door een van de kinderen. ‘Dat komt mede door de grote kapitaalinvestering die daarvoor nodig is.’ Koning denkt dat het familiebedrijf ‘nieuwe stijl’ in de toekomst in zwang raakt. Hierbij is niet langer sprake van een gezinsbedrijf maar van een onderneming die wordt gevormd door bijvoorbeeld twee broers, broer en zus of een neef.
De financiering van het familiebedrijf kan eveneens in een nieuw jasje worden gestoken. Op het gebied van financiën heeft LTO Nederland een lans willen breken voor het familiebedrijf. Tot een speciale regeling is het dit jaar echter niet gekomen.
Voorzitter Albert Jan Maat vindt dat ook niet strikt noodzakelijk. ‘Het blijkt dat 80 tot 90 procent van de gezinsbedrijven erin slaagt om aan de benodigde financiering te komen. De banken zien het familiebedrijf over het algemeen als een stabiele onderneming om te financieren. Tegelijkertijd realiseer ik me dat dit in bijvoorbeeld de groenteteelt onder glas moeilijk is gegaan de afgelopen jaren.’
Daarnaast wijst Maat op de mogelijkheden die het Europees landbouwbeleid biedt voor jonge boeren. Een regeling geeft de starters een financieel steuntje in de rug om de hoge kosten in de opstartfase op te vangen.
Desondanks wil Maat bij de toekomstige herziening van de belastingregels aandacht vragen voor een regeling die het aantrekkelijk maakt voor familieleden om geld in het bedrijf te laten zitten, na overname door een ander familielid. ‘Hierdoor wordt een bedrijfsovername makkelijker te financieren.’
‘Als bedrijven groter worden, zijn andere vormen van financiering nodig voor bedrijfsovername’, zegt Maat. ‘Dat geeft druk. We zien veel bedrijven waarbij de partner van de boer deels buitenhuis werkt. De afgelopen crisis is gebleken hoe stabiel familiebedrijven van deze tweeverdieners zijn. Zij staan niet onder druk.’
Vrouwen
De positie van de vrouw in het familiebedrijf is ook niet onbesproken gebleven tijdens het themajaar. De commissie Vrouw en Bedrijf greep de gelegenheid aan om onderzoek te laten doen naar de positie van de vrouw en van de bedrijfsopvolger op het Nederlands agrarisch gezinsbedrijf.
Dit onderzoek werd uitgevoerd door Hogeschool Windesheim en het LEI Wageningen UR. Het rapport ‘Vrouwen op agrarische bedrijven: actief en betrokken’ is gepresenteerd tijdens een symposium van het NAJK en overhandigd aan koningin Máxima en staatssecretaris Sharon Dijksma van Economische Zaken.
Minimaal 10 uur per week
Als opvallendste conclusies noemt Koning dat is gebleken dat 70 procent van de vrouwen minimaal 10 uur per week meewerkt op het bedrijf en dat 40 procent een baan buiten het familiebedrijf heeft. Uit het onderzoek bleek verder dat veel vrouwen zijn betrokken bij de strategische besluitvorming op het bedrijf. ‘Dat geeft weer dat vrouwen niet alleen meewerken, maar ook kennis meebrengen. Vrouwen zijn tegenwoordig steeds hoger opgeleid en dat levert meerwaarde op.’
‘Als commissie Vrouw en Bedrijf zijn we niet klaar nu het rapport er ligt’, zegt Koning. ‘We weten nu waar aandacht voor nodig is en gaan dieper in op de resultaten. We trekken dat zo breed mogelijk, want het gaat om het hele gezin.’
Al met al zijn Koning en Maat tevreden met het verloop van het jaar van het gezinsbedrijf, al zijn niet alle hete hangijzers van het familiebedrijf weggenomen. ‘Wat helpt is dat het wordt benoemd en gezien’, zegt Maat. ‘Je hebt die aandacht nodig om op het belang van agrarische familiebedrijven te worden gewezen. Dat is het afgelopen jaar zeker gebeurd.’
Lees ook
Marktprijzen
Meer marktprijzen
Laatste nieuws
Nieuwste video's
Kennispartners
Meest gelezen
Nieuw op MechanisatieMarkt.nl
-
John Deere - 6155M CQ AT FH PTO
2021, P.O.A.
-
Evers FOREST XL 9-310-2 R62
Nieuw, P.O.A.
-
F15D
Gebruikt, € 2.500
-
John Deere - 6170M AQ FH
2016, € 78.500
Vacatures
Redacteur Regio Midden-Nederland
Nieuwe Oogst - Zwolle, Nederland
Redacteur Veehouderij
Nieuwe Oogst - Zwolle, Nederland
Sales Adviseur - Melkveehouderij en Gemengd Bedrijf
VOSSEN LABORATORIES Int. B.V. - NL
(Junior) toezichthouder Milieu Glastuinbouw
omgevingsdienst Haaglanden - Den Haag
Grondwerker / Vakman Infra
Boskalis - NL
Weer
-
Zaterdag16° / 7°70 %
-
Zondag15° / 4°20 %
-
Maandag11° / 8°95 %