‘Randenbeheer moet praktisch zijn’

Joost de la CourtDe boerderij van Dick Geerts ligt pal aan de Assense uitbreidingswijk Messchenveld en kent een bouwplan met zetmeelaardappelen, consumptieaardappelen, suikerbieten en zomergerst. ‘In het weekeinde is het net of hier een badkuip leegloopt. De fietsers en wandelaars steken dan via de fietsbrug massaal het kanaal over om hier te recreëren.’
Geerts hecht aan een goede relatie met zijn stadsgenoten. Het was voor het bedrijf, naast de natuurvoordelen die het oplevert, een van de redenen om als het even kan mee te doen met projecten voor akkerrandenbeheer.
Een tiental jaar geleden tekende het bedrijf in op de toenmalige zesjarige SAN-regeling voor akkerrandenbeheer. ‘De opbrengstprijzen van graan lagen toen een stuk lager, dus was het op dat moment aantrekkelijk.’ De randen leveren op de essen waar ze gedeeltelijk op boeren extra dekking op voor dieren.’We zien daar ook weer patrijzen. Voor het wild is het er net de McDonalds.’
Wat tegenviel was de nasleep aan onkruid die randen kunnen opleveren. ‘Als je niet oppast, wordt het een bende. Zeker in bieten kun je dat niet hebben.’

Proefproject

Naast het eerder uitgediende zesjarige contract loopt dit jaar ook een driejarige regeling af voor FAB-randen. Verder doen de gebroeders Geerts mee aan een proefproject van het waterschap Hunze en Aa’s waarbij langs het Eisenbroekseloopje de akkerrand niet wordt bemest. Op dit deel hebben de akkerbouwers een halve hectare veldbloemen ingezaaid.
Het loopje is een watergang waar oppervlaktewater uit het beekdal van de Drentsche Aa wordt aangevoerd naar het innamepunt voor drinkwater verderop bij De Punt. Om te voorkomen dat gewasbeschermingsmiddel in de waterloop terecht komt, heeft dat perceel een 4 meter brede spuitvrije zone.
Elders in het beekdallandschap van de Drentsche Aa speelt ook de bredere spuitvrije zone langs watergangen (zie kader). Omdat het waterschap onlangs het schouwpad aan de kant van het perceel van Geerts heeft verbreed, valt die beperking voor hen nu weg.
Al met al wordt het best ingewikkeld om alles goed in te passen, vindt Geerts. Randenbeheer moet volgens hem niet perceelgebonden zijn, maar meeverhuizen in het bouwplan. Zo is de onkruiddruk beter onder de duim te houden. ‘Het moet wel praktisch zijn, niet te star.’
De starheid was voor gebroeders Geerts reden om in het kader van de vergroening in het nieuwe Gemeenschappelijk Landbouw Beleid (GLB) net als veel collega’s te gaan voor vanggewassen in plaats van groenstroken. ‘De keuze was óf vanggewas, óf natuurstroken. Als je het kon verdelen, dan had dat mij wel gepast.’
Hoe de situatie in de nieuwe collectieve aanpak van agrarisch natuurbeheer uitpakt, is voor Geerts nog onduidelijk. Hij hoopt maar dat dit in het nieuwe stelsel beter wordt. ‘Ik sta open voor extra natuurstroken buiten de vergroening van het GLB om. Maar we doen het niet voor niks, het moet wel rendement opleveren.’
Het gaat Geerts niet alleen om de geldelijke opbrengst. ‘Naast een vergoeding levert het veel positieve feedback op. Zeker de afgelopen zomer, het bleef maar bloeien. Dan zie je mensen fotograferen en duiken er ook bruidspaartjes op voor een fotosessie.’

Drainage

Uit het relaas van Geerts blijkt dat voor de spuitvrije zone langs het Eisenbroekseloopje eenzelfde verhaal geldt. De regeling is nuttig, maar de uitvoering kan beter. De percelen langs het water zijn landbouwkundig niet de beste, waardoor ze regelmatig van eigenaar wisselen. Geerts is de enige boer die het na te hebben gedraineerd op die locatie nog graan teelt, de rest is grasland.
‘De zone levert een vergoeding op van het Drinkwaterbedrijf Groningen, maar lang niet iedere boer maakt er gebruik van. De vorige eigenaar van mijn perceel wist er in ieder geval niet van.’