Tussensegment grootste winst welzijn

Ilona LesscherTot die conclusie komt Eva Gocsik, die vrijdag promoveerde op haar onderzoek naar ‘Animal welfare decisions in Dutch poultry and pig farms’. Dit onderzoek vond plaats aan de leerstoelgroep Bedrijfseconomie van Wageningen UR, onder begeleiding van universitair hoofddocent van dierziekten Helmut Saatkamp.
Gocsik analyseert in haar proefschrift de factoren die van invloed zijn op de besluitvorming van een ondernemer als het gaat om dierenwelzijn. Welke hindernissen ervaren ondernemers en hoe kunnen die worden geslecht.
Toen Gocsik vier jaar geleden met haar onderzoek begon, was dat erg actueel. Ze geeft aan door de tijd te zijn ingehaald, maar dat maakt een aantal van haar bevindingen niet minder interessant.
In het algemeen geldt dat bij de overgang naar een houderij met een hoger dierenwelzijn financiële stimulansen belangrijker zijn dan de persoonlijke drive van vleeskuiken- en varkenshouders, concludeert Gocsik. ‘Ondernemers werken vooral financieel gedreven. Hun besluitvorming wordt met name bepaald door externe factoren zoals een prijstoeslag.’
Dat het kostenbewustzijn bij agrarische ondernemers groot is, vindt Gocsik logisch.‘Boeren is ook survival of the fittest.’ Het tussensegment ziet ze als een concept. Doel van dat segment is om aan de latente vraag van consumenten naar een beter dierenwelzijn te voldoen.
Het niveau van het dierenwelzijn ligt in tussensegment hoger dan wettelijk is vereist. Meedoen aan het tussensegment is vrijwillig. Ongeveer 95 tot 98 procent van de varkens- en pluimveehouders boert traditioneel.
‘Voor elke verbetering van het dierenwelzijn geldt dat dat extra kosten met zich meebrengt, maar bij het tussensegment is dat financiële risico beperkt’, stelt Gocsik. Bijkomend voordeel van het tussensegment noemt zij het feit dat ondernemers relatief gemakkelijk terug kunnen naar hun traditionele situatie.
Bovendien vond Gocsik in haar onderzoek dat bij het tussensegment de winst in dierenwelzijn ten opzichte van conventioneel het grootst is. Zo blijkt bij vleeskuikens dat er bij overgang van een conventioneel systeem naar bijvoorbeeld Volwaard sprake is van een forse stijging in welzijn.
Deze toename is vergelijkbaar met die van conventioneel naar bijvoorbeeld extensieve buitenloop, echter de kostenstijging daarvan is twee tot drie keer hoger.
Gedurende de vier jaar van het onderzoek keek Gocsik ook naar de ontwikkeling van het eigen vermogen bij de verschillende houderijsystemen. ‘Hoe groter de groei van het eigen vermogen, des te veiliger de investering en des te groter de economische haalbaarheid’, geeft zij aan.
In figuur 1 en 2 staat de ontwikkeling van het eigen vermogen bij verschillende houderijsystemen voor vleeskuikens en -varkens. Hoe meer de lijn van een houderijsysteem naar rechts ligt, des te groter de economische haalbaarheid is.
Uit de figuren blijkt dat de economische haalbaarheid van de tussensegmenten doorgaans groter is dan die van de gangbare vleeskuikenhouderij. Belangrijke voorwaarde hiervoor is echter dat prijs die de veehouder krijgt, iets hoger is. In zijn algemeenheid geldt volgens de onderzoeker dat de prijstoeslag of -premie daar zorgt voor voldoende rendement. ‘De extra opbrengsten zijn kostendekkend.’
Voor vleesvarkensconcepten geldt dat de economische haalbaarheid onderling weinig verschilt: alle lijnen min of meer op elkaar liggen. Dit betekent onder andere dat de economische haalbaarheid van het tussensegment beperkt is.
‘Voor vleesvarkens geldt eigenlijk dat alternatieve houderijsystemen financieel aantrekkelijker moeten worden gemaakt. Of door een hogere prijstoeslag en/of door subsidie’, vindt Gocsik.