Betalingsrechten bij huur goed regelen

De nieuwe betalingsrechten worden in principe toegekend aan degene die de percelen in gebruik heeft. De toekenning van betalingsrechten geldt voor alle ‘reguliere’ landbouwgronden, inclusief groente- en fruitteelt, poot- en consumptieaardappelen, bollenteelt en sierteelt.
Om voor betalingsrechten in aanmerking te komen, moet een bedrijf in 2015 over minimaal 0,3 hectare landbouwgrond beschikken. Praktisch gezien zullen door deze eis bijna alle landbouwbedrijven voor de nieuwe regeling in aanmerking komen.
Er is nog een andere belangrijke voorwaarde om in aanmerking te komen voor betalingsrechten: een bedrijf moet als actieve landbouwer/landbouwbedrijf zijn geregistreerd. Dit houdt in dat het bedrijf als landbouwbedrijf of agrarische onderneming is ingeschreven bij de Kamer van Koophandel.

Gecombineerde opgave

De overheid kent in beginsel de rechten toe aan degene die de grond in de Gecombineerde opgave 2015 opgeeft. Volgens deze hoofdregel krijgt de huurder het betalingsrecht wanneer hij de grond in de Gecombineerde opgave opgeeft en daarop toekenning en uitbetaling van het recht aanvraagt.
Wanneer twee actieve landbouwers onderling grond ruilen of (ver)huren, bestaat de mogelijkheid om hier op verzoek van beide ondernemers van af te wijken. In het nieuwe GLB bestaat de mogelijkheid om bij de verhuur van percelen in een overeenkomst te bepalen voor wie de betalingsrechten zijn.
Partijen kunnen dit regelen in een private overeenkomst. In een dergelijk contract leggen partijen vast hoeveel hectares er worden verhuurd en dat de daarbij behorende betalingsrechten in eigendom van de verhuurder van de grond moeten worden vastgesteld. Ook spreken ze af dat de rechten vervolgens met de grond mee worden verhuurd.
In de Gecombineerde opgave 2015 geven beide partijen aan dat er een private overeenkomst is. Ze verstrekken daarover informatie aan de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO). RVO berekent de rechten uit voor het gehele bedrijf van de verhuurder, dus inclusief de gronden die worden verhuurd.

Private overeenkomst

Het wel of niet hebben van een private overeenkomst is van invloed op de uitbetaling van de betalingsrechten door RVO. Niet alleen tijdens de huurperiode, maar ook na afloop. De voorbeeldsituatie in de tabel maakt dit duidelijk.
De betalingsrechten zijn in 2015 niet voor iedereen gelijk. Dat komt omdat de historische component is meegenomen in de waardebepaling. Zo kan het zijn dat het ene bedrijf (aanvrager A) betalingsrechten heeft van 500 euro per hectare, terwijl een ander bedrijf (aanvrager B) uitkomt op 100 euro per hectare.
Als A een hectare grond met 500 euro aan betalingsrechten zonder private overeenkomst verhuurt aan B met 100 euro aan betalingsrechten, dan zorgt dat voor verdunning en verdikking van de rechten over de nieuwe oppervlakte. In het voorbeeld 95 euro voor de huurder en 526 euro per hectare voor de verhuurder. Dit omdat partijen niet hebben afgesproken dat de rechten overgaan.
Aan het einde van de huurperiode vindt er een verdeling plaats op basis van de dan ontstane situatie. Omdat de gehuurde grond het (verdunde) betalingsrecht van de grondgebruiker heeft gekregen, krijgt eigenaar A de grond terug met een betalingsrecht van 95 euro. Dat geld is huurder B op zijn bedrijf kwijt, terwijl de verhuurder er 95 euro bij krijgt.
Dit is te voorkomen door de overdracht van de betalingsrechten vast te leggen in een private overeenkomst. In zo’n overeenkomst kunnen partijen afspreken dat met de verhuur van de grond ook de aanspraak op nieuwe toeslagrechten wordt verhuurd. Na afloop van de huurperiode krijgt de verhuurder de grond met rechten weer terug.

Geoormerkt recht

De huurder krijgt in het voorbeeld het betalingsrecht van de eigenaar ter waarde van 500 euro. Door de private overeenkomst blijft dit recht aan de grond geoormerkt. Aan het einde van de huurperiode gaat het betreffende betalingsrecht van 500 euro terug naar de grondeigenaar en is de situatie gelijk aan voor de verhuur.
Bij het overdragen van betalingsrechten met een private overeenkomst geldt een aantal algemene voorwaarden. De overdracht moet zijn vastgelegd in een schriftelijke overeenkomt die uiterlijk 14 mei 2015 door beide partijen is ondertekend. De minimaal overdraagbare subsidiabele oppervlakte grond is 0,3 hectare.
Het aanvragen van betalingsrechten met een private overeenkomst kan van 1 april tot en met 15 mei 2015. De koper of huurder geeft in de Gecombineerde opgave aan welke percelen zijn opgenomen met een private overeenkomst.
Op de site van de RVO staat een voorbeeld van een private overeenkomst. Dit document hoeven beide partijen niet naar RVO te sturen, maar moeten ze bij controle kunnen tonen.