‘Blij met keuze voor Limburg’

Het bedrijf bevond zich in een extensiveringsgebied en de vergunningstrajecten liepen altijd moeizaam. ‘Voor de zeugen moesten we compleet nieuw bouwen. De provincie vroeg of we interesse hadden voor de Brabantse regeling Verplaatsing Intensieve Veehouderij (VIV).’ Zijn vrouw vult aan: ‘Dan ga je nadenken. Onze oudste was toen 8 jaar. Als je wilt verplaatsen, was dat het juiste moment.’
De familie van de Sande startte het verplaatsingstraject op. ‘Ons doel was een nieuwbouwbedrijf binnen een straal van 100 kilometer rondom Best.’
De familie bekeek locaties in Zeeland, Noord-Brabant en Limburg. Een proces dat al snel enkele jaren in beslag neemt. ‘We kochten grond in een landbouwontwikkelingsgebied (LOG), maar dat ging niet door.’
Zo kwamen de ondernemers na ongeveer twee jaar in Oirlo uit. Een locatie met bouwblok en vergunning waar wel de mogelijkheid was om een nieuw bedrijf te stichten.
’Onder voorbehoud van de vergunningen hebben we deze locatie aan de Meerloseweg in november 2007 gekocht’, vertelt Han van de Sande. ‘Gemeente Venray was heel behulpzaam en zei: ‘Kom maar met een plan. We hebben het nu rustig.’ We hebben de mogelijkheden bekeken en in februari 2008 was de koop officieel.’
Van de Sande wilde een bedrijf bouwen voor 850 zeugen en duizend vleesvarkens met eigen geltenopfok. ‘We zijn hier direct gaan wonen. Dat is fijn; je leert de mensen kennen en de mensen weten wie jij bent. De gemeente werkte goed mee met onze plannen. Er stonden nog twee loodsen die we wilden laten staan. In korte tijd paste de gemeente het bouwblok aan, zodat de stal wat verder naar achteren gebouwd kon worden.’
De varkenshouder onderzocht de voor- en nadelen van een etagestal. ‘Uiteindelijk heb ik twee briefjes gepakt en de plussen en minnen opgeschreven. De etagestal kreeg meer plussen: die past in het landschap, je hoeft niet naar binnen en buiten, er zijn kortere loopafstanden en voor de toekomst is er meer ruimte op het bouwblok.’
De ondernemer ontwikkelde en tekende zelf de stal. In de periode tussen de brand en de verdere plannen deed hij ervaring op bij een Topigs-subfokker in Woensdrecht. ‘Daar heb ik veel geleerd. Een andere manier van werken; gezondheid en hygiëne voorop en eigen geltenopfok. In mijn beleving is een goede gezondheidsstatus alleen te handhaven, als je geen dieren aanvoert. Dat is het grootste risico.’
In het voorjaar van 2010 begon Van de Sande met de bouw. ‘Op het gebied van brandveiligheid was de gemeente streng. Zo hebben we overal ramen; dan kun je er altijd uit als het nodig is. Bovendien werkt het veel fijner.’
In mei 2011 hield de familie twee open dagen: één voor sectorgenoten en één voor dorpsbewoners. Eind mei werden de eerste dragende gelten aangevoerd. SPF Topigs 20 dieren en zuiverlijns Z Moederdieren. ‘We hebben twee keer dragende en dekrijpe gelten aangevoerd. De extra kosten van starten met hoge gezondheidsdieren verdien je in het eerste jaar al terug door de lagere veterinaire kosten.’
Van de Sande startte direct met het biosecurity-programma. ‘Dat hebben we zelf opgesteld.’ Dat betekent alleen het bedrijf bezoeken als je 48 uur niet op een varkensbedrijf bent geweest. In de twee loodsen zijn de voer- en brijkeuken geïnstalleerd. Monteurs komen dus niet in de varkensstal. Voer- en mestwagens blijven voor op het erf. ‘We hebben nog niet meegemaakt dat er mensen toch de stal in moesten die niet konden voldoen aan de 48-uursregeling.’
Van de Sande en zijn twee medewerkers douchen bij binnenkomst van de stal. ‘Ik neem gewoon mijn broodtrommel mee en blijf de hele dag in de stal.’ Elke afdeling heeft een eigen kleur die consequent is doorgevoerd in kleding, schoeisel, deuren en materiaal.
Aangevoerd sperma is in dubbele zakken verpakt. ‘Die halen we met handschoenen aan eraf. Een bezorger komt overal en zijn handen kunnen ook besmet zijn. Handen zijn sowieso de meest kritieke punten.’ Kadaveropslag is buiten de stal. ‘Werken we daarmee, dan hebben we ook altijd handschoenen aan.’ De houtkachel, voerkeuken en mestafvoer zijn eveneens buiten de stal geplaatst.

Discipline

‘Hygiënisch werken vereist een andere manier van denken en discipline. Na een avond van de studieclub douchte ik ook voordat ik weer de stal in ga. Collega’s vinden dat vreemd. Maar het levert veel op. Natuurlijk krijgen onze varkens ook griep of streptokokken. De voorlichter zegt dat ze hier zo snel herstellen; de weerstand is ontzettend hoog.’
Van de Sande levert de biggen af aan een buurman. ‘Iemand met dezelfde filosofie. Dan is het voor beiden interessant.’
Uitdagingen voor 2015 zijn voor de familie nadenken over de toekomst. ‘Willen we uitbreiden? Ik ben meer zeugen- dan vleesvarkenshouder en zou dan het liefst uitbreiden met zeugen. Blijven we de kraamkamer van Europa? Wat doen de prijzen? We starten met lage prijzen, die zullen door het voorjaarseffect toenemen. Wat doet Rusland? Volop nieuwe uitdagingen in het nieuwe jaar.’
Een paar maanden geleden kwamen via de LLTB de wethouders en raadsleden van gemeente Venray op bedrijfsbezoek. Het echtpaar hield een presentatie over zijn verhuizing en bedrijf. ‘Mooie reacties. Sowieso zijn de ondernemers hier meer geliefd. Iedereen kent wel ondernemers en medewerkers in de intensieve veehouderij. Dat was in Best toch wel anders. Een groter dorp met meer verstedelijking. Hier is de afstand tussen boeren en burgers kleiner. Dat werkt fijn’, vindt Elma van de Sande.
Han van de Sande: ‘Ik was niet met Best getrouwd. Ik ben er geboren en getogen, maar was de stal niet afgebrand, dan boerden we daar waarschijnlijk nog. Wij stellen een sociale omgeving erg op prijs en dat hebben we hier in Oirlo gevonden. Wij zijn ontzettend blij met de keuze die we hebben gemaakt.’