Lof vanuit dorp voor stalontwerp

Omdat er ook de wens lag om het gebouw niet te lang te maken, kwam Gert Elling met het advies om de stal met een tweepuntendak met zes rijen ligboxen te bouwen. Elling is projectleider bouw bij Rombou. ‘Voor de spanconstructie heb ik drie opties gemaakt, zodat ze konden kiezen uit drie combinaties in prijs en functionaliteit, bijvoorbeeld waar de spanbinten kwamen te staan’, vertelt hij.
Naast het aangezicht hadden Berends en Bosschers diverse andere wensen en eisen. Een daarvan laat Bosschers zien terwijl hij de nieuwe stal in loopt. Als hij via de voorzijde van de stal door het gangpad naar een van de drie melkrobots loopt, kijkt hij links direct in het hok waar de afkalvende koeien staan en rechts de andere kwetsbare koeien.
‘Het is ook het gemak waarmee je koeien kunt separeren, bijvoorbeeld om ze te bekappen’, zegt de melkveehouder. ‘Ik heb ze nu binnen een uur allemaal door het voetbad geleid, terwijl ik daar vroeger twee uur over deed. Dat kan nu makkelijk door alle paden even af te sluiten.’
Berends vult aan: ‘Qua looplijnen en arbeidsefficiëntie is het precies zoals wij wilden. Dat komt iedere dag terug.’ Een andere eis was dat alle melkkoeien, nu 150, in één groep gehouden kunnen worden.

‘t Oostenenk

Henk en Louise Berends en Erik en Mathilde Bosschers vormen samen een vof en treden naar buiten onder de naam van de boerderij, ‘t Oostenenk. De vof komt voort uit de maatschappen Berends-Overkamp en Bosschers-Berends die de melkveehouders samen met hun partners hadden.
Berends is op Bosschers, die dus een aangetrouwde neef is, afgestapt met de vraag of hij met hem wilde samenwerken. Dit omdat geen van Berends’ kinderen het bedrijf in Almen wilde overnemen. Het plan is dat Bosschers over enkele jaren het bedrijf alleen gaat runnen.
‘Ik zat in Holten in een heel intensief gebied, met veel melkveehouders bij elkaar’, vertelt Bosschers. ‘Henk had hier 70 hectare, waarvan de helft pacht. Als ik de zekerheid zou krijgen dat ik de pacht voor vast kon krijgen, wilde ik wel om tafel.’
Zo geschiedde. Wel was duidelijk dat er een nieuwe stal moest komen. De oude is gedateerd en biedt ruimte voor 75 koeien.
Projectleider Elling heeft drie à vier keer om tafel gezeten met de melkveehouders. ‘Doordat ze goed wisten wat ze willen, al veel stallen hadden bekeken, waren we er snel uit’, vertelt hij.
In de uiteindelijke uitvoering is de kantoorruimte zo aangelegd dat er eventueel een vierde melkrobot kan komen. ‘Wij leveren het ontwerp aan, maar het blijft een samenspel met de stalinrichter en de leverancier van de melkrobot’, zegt Elling.
Rombou begeleidt boeren bij stalontwerpen, ruimtelijke ordening en milieu, aanbesteding en bouwbegeleiding. Hoe ver de bouwbegeleiding gaat, bepaalt de opdrachtgever.
‘Boeren kunnen met onze tekening naar een aannemer stappen om het daar verder te laten uitwerken. We kunnen het ontwerp ook heel uitgebreid doen, zodat elk boutje en moertje zijn omschreven. Een tussenvariant is dat wij een omschrijving van het werk geven. Aan de hand daarvan kunnen aannemers worden benaderd’, legt Elling uit.

3D-animatie

In dit geval maakte Rombou tevens een 3D-animatie van de nieuwbouw die tijdens een bijeenkomst met de buurt werd getoond. ‘Een van de vragen die we toen kregen was: ‘Gaan de koeien nog naar buiten?’’, vertelt Bosschers. Daar is rekening mee gehouden met extra deuren aan de zijkant.
‘Daarbij kunnen ze makkelijk de keuze maken of ze het melkvee of de droge koeien naar buiten doen’, geeft Elling aan. De stal voldoet aan de Maatlat Duurzame Veehouderij. ‘Het is zo gebouwd dat er ook zonnepanelen op kunnen’, aldus Elling.
Tussen de aanvraag van de bouwvergunning en de ingebruikname zaten negen maanden. Geluk was dat er al een Natuurbeschermingswetvergunning (zie kader) lag. Met een open houding en goed contact met de omgeving bleven bezwaren uit. ‘Veel mensen uit het dorp zeggen: ‘Goh, wat hebben jullie een mooie stal gebouwd.’ Prachtig’, vindt Berends. ‘Dat is een teken dat het geslaagd is. Wat mij betreft kun je beter bij een dorp wonen dan bij een natuurgebied.’