Cranberryteelt op veenweiden kansrijk

Mike SchellartDe aftrap hiervoor is vrijdag gegeven tijdens een bijeenkomst over de perspectieven van de cranberryteelt in het westelijk veenweidegebied. Het VIC hoopt meer veehouders te interesseren voor de teelt.
‘Er is al langer een roep om alternatief gebruik van de veenweide om ook in de toekomst het huidige peilniveau te kunnen handhaven om de bodemdaling tegen te gaan’, motiveert innovatiemanager Frank Lenssinck van het VIC.
‘De cranberryteelt is zo’n alternatief. De besjes groeien goed onder natte omstandigheden. Zo gebruiken wij een natte hoek van een halve hectare op Zegveld, die voor beweiding minder geschikt is.’
Ook teler en deskundige Jan Buijs van de Texelse stichting CranTex ziet kansen op veen. ‘Een andere benaming voor cranberry is veenbes, dus moet het gewas prima kunnen gedijen op zure veengrond.’
Buijs gaat de cranberryteelt in Zegveld begeleiden. CranTex wil de teelt en vermarkting van cranberry’s in West-Nederland bevorderen.
Aan de cranberryteelt zijn specifieke eisen verbonden, stelt Buijs. ‘Zo zijn goede natte omstandigheden belangrijk, zodat de plantjes bij het vocht kunnen.’
De teelt past dan ook goed in het programma ‘Sturen met water’, waarbij proeven met dynamisch peilbeheer worden gedaan. ‘We gaan spelen met de waterpeilen, dus water erop pompen in droge periodes’, vertelt Lenssinck.
Ook vergt de teelt geduld. Pas na vier jaar komt de productie op gang en pas na acht jaar zijn de plantjes op hun top. Daar staat tegenover dat het gewas lang meegaat.

Kosten en baten

Lenssink: ‘Per hectare is zo’n 4 tot 10 ton cranberry’s mogelijk. Ze brengen 20.000 tot 80.000 per hectare op. De investering in plantjes is 60.000 euro per hectare. Dat is fors, maar de planten gaan zo’n twintig jaar mee.’
Daarnaast is de teelt intensief. De onkruiddruk en vergrassing zijn de eerste jaren groot, weet Buijs. De cranberryplant is een bodembedekker, schoffelen gaat niet.
De teler liet daarom Texelse schapen op zijn percelen grazen. Die blijken een uitstekende onkruidbestrijder en zijn zeer selectief. De plantjes laten ze met rust. Bovendien vertrappen de hoefjes de plantjes iets, wat de groei stimuleert.
Op basis van eerder onderzoek van Wageningen UR schat Buijs dat er in Nederland ruimte is voor enkele honderden hectares cranberryteelt. ‘Het is nu een vraaggestuurde teelt.’
Ook Lenssinck ziet kansen. ‘Cranberry’s staan bekend als gezond. Met een goed marketingverhaal is er een mooi streekproduct van te maken.’