‘Doel is 52 weken per jaar leveren’

‘We zijn naar het buitenland gegaan, omdat we 52 weken per jaar bloemkool wilden kunnen leveren en daarnaast de risico’s van het Nederlandse seizoen wilden verkleinen. In Spanje had ik gezien hoe bedrijven daar bloemkool verbouwden en ik wilde het totaal anders doen’, verklaart Manus Laan.
‘Uiteindelijk zijn we neergestreken tussen Sevilla en Cádiz, zo’n 20 kilometer van de Atlantische Oceaan. Het voordeel van die locatie is dat de grond vlak is en van de juiste kwaliteit, de drainage en het irrigatiesysteem goed zijn en het klimaat aansluit bij onze wensen.’
In het groeiseizoen gaan de broers ieder om de week naar Spanje. ‘De eerste twee jaar ben ik fulltime in Spanje geweest’, kijkt Teun Laan terug. ‘Nu gaan we om beurten twee tot drie dagen per week. Maar toezicht blijft nodig, want bloemkool is een moeilijk product waar je bovenop moet zitten.’
Dat vergt veel discipline. ‘Soms groeit het gewas heel hard of komt het land door regenval onder water te staan. Van de ongeveer vijftig rassen die we in Nederland kweken, verbouwen we er zo’n vijf ook in Spanje. We kiezen daarbij voor herkenbare en lekkere soorten.’
Voor de bloemkool maakt Manus Laan jaarlijks een teelt- en een oogstplan. ‘Vaak komt dat niet uit, omdat je afhankelijk bent van het weer. In principe plan je dat je tot eind november in Nederland kunt oogsten en dat daarna de Spaanse bloemkolen op de markt komen. Maar zeker weet je dat nooit. Het blijft erg weersafhankelijk, waarbij je vooral kunt reageren door je boerenverstand te gebruiken’, vindt hij.
‘Dit jaar hebben we geluk gehad dat het Nederlandse seizoen vroeg was afgelopen en we daarna meteen onze Spaanse bloemkolen op de markt konden brengen. Maar voor hetzelfde geld loopt het seizoen in Nederland langer door en zit je met overlap of valt er een gaatje.’

Spitskool

Sinds vorig jaar telen de Laans ook spitskool in Spanje. ‘Dat doen we in samenwerking met de broers John en Ad de Boer uit ’t Veld. Hun licentieras voor spitskool telen wij samen met hen’, zegt Teun Laan. ‘Zij leveren ons de zaden, gezamenlijk begeleiden we de teelt en vervolgens regelen wij de oogst.’
Van maart tot mei is de bewaarperiode van spitskool voorbij. ‘Met onze productie in Spanje kunnen we dat gat opvullen.’
Samen met de broers De Boer hebben Manus en Teun Laan van tevoren een kostenraming gemaakt. ‘Daarmee is de inzet van beide kanten helder en kunnen we straks de balans opmaken’, legt Manus Laan uit. ‘De proef van 1,5 hectare van vorig jaar zag er veelbelovend uit, vandaar dat we dit jaar zijn opgeschaald.’
In Spanje beslaat de bloemkoolteelt nu 55 hectare en de spitskoolteelt 8 hectare. Dit jaar zijn de broers een proef met broccoli begonnen. ‘Vanwege de teeltwisseling rouleren we de percelen’, legt Manus Laan uit.
‘We houden de teelt en de oogst zo veel mogelijk in eigen hand en werken hierbij samen met een vast groepje Spaanse akkerbouwers. We hebben afspraken met hen gemaakt over het bewerken en plantklaar maken van de grond en in opdracht van ons zorgen zij voor bemesting en gewasbescherming’, vult Teun Laan aan. ‘Voor de oogst gebruiken we onze eigen oogstmachines, die we ook in Nederland kunnen inzetten.’
De geoogste groenten komen terug naar Nederland voor verdere distributie. ‘Met telersvereniging Westfresh hebben we sinds 2008 een eigen verlaad- en verwerkingslocatie in Hoogkarspel’, schetst Manus Laan. ‘Het station wordt gebruikt door twaalf bloemkool- en drie broccolitelers van Westfresh en ook nog eens door twee witloftelers van telersvereniging Quality Growers. Sinds drie jaar hebben we er voor broccoli een ultramoderne verpakkingslijn.’
In Spanje werken de broers net als in Nederland volgens de GlobalGap-richtlijnen. ‘We hebben ons goed verdiept in de Spaanse regels. De overheid heeft een site waar je veel op kunt vinden en je moet de juiste wegen weten’, vertelt Manus Laan. Zijn broer vult aan: ‘Ik heb een cursus Spaans gevolgd en Manus komt er ook wel uit met zijn Spaans. Die heeft een echte talenknobbel.’
Het gaat echter niet alleen om de taal, maar ook om de cultuur, constateren de telers. ‘Wij Nederlanders zijn nogal direct en dat zijn ze in Spanje niet gewend. Daar vinden ze het bijvoorbeeld heel belangrijk dat je interesse hebt in hun familie’, licht Teun Laan toe.
‘Als iemand zich in zijn vinger snijdt, wijzen wij naar de verbanddoos. In Spanje gaat iedereen om de gewonde heen staan alsof er iets verschrikkelijks is gebeurd. Gelukkig voelen we zulke verschillen goed aan.’
Oorspronkelijk verbouwde het tuinbouwbedrijf van de grootouders en ouders van Laan in Andijk veel verschillende gewassen, zoals aardappelen, bieten, wortelen, uien, bloembollen en witlof uit de kas. Inmiddels heeft de maatschap bloemkool, romanesco, broccoli, rode- en groene kool in het assortiment.

Schaalgrootte en kwaliteit

‘In West-Friesland hebben we een ruime 200 hectare in gebruik. Zo’n 75 procent van de Nederlandse bloemkool komt uit West-Friesland en ongeveer 60 procent van de broccoli’, weet Manus Laan. ‘Wijzelf onderscheiden ons door onze schaalgrootte in combinatie met een goede kwaliteit.’
De broers hebben zeven vaste medewerkers in dienst en werken met zo’n twintig seizoenskrachten: Nederlanders, Spanjaarden en Polen. Grofweg regelt Manus Laan de algehele aansturing en het personeel, zijn vader Pierre de gewasverzorging en zijn broer Teun de begeleiding van de plant- en oogstwerkzaamheden.
De broers zijn van plan de teelt in Spanje uit te breiden. ‘We willen geleidelijk groeien en het tot in de puntjes in de vingers hebben’, zegt Teun Laan. ‘Volgend jaar gaan we waarschijnlijk naar 110 hectare bloemkool en in de toekomst naar 50 hectare broccoli.’
‘Veel verder zullen we vooralsnog niet gaan, omdat het zowel kapitaal- als arbeidsintensief is en je er een gedegen afzetplan achter moet hebben staan. Maar je weet nooit wat er op je pad komt en we staan overal voor open’, besluit Manus Laan.