Derogatie: minder fosfaat, meer maïs

Pieter Stokkermans‘Veel boeren zijn deze dagen aan het rekenen of het voor hun bedrijf aantrekkelijk is om aan derogatie mee te doen’, zegt Johan van Riet van Alliance, leverancier gewasbeschermingsmiddelen, meststoffen en zaaizaden. ‘De mestafzetkosten worden daarbij afgewogen tegen de voor- en nadelen die de derogatie voor het bedrijf biedt.’
Een van de nadelen die voor derogatieboeren geldt, is dat ze geen fosfaatkunstmest aan mogen voeren. Fosfaat is zeer belangrijk voor de startgroei van de maïs. ’Met name bij een wat kouder voorjaar is kunstmestfosfaat belangrijk. In een wat warmer voorjaar groeit de plant makkelijker en zal het gemis van verse fosfaat minder zijn’, stelt Van Riet.
Voor een goede fosfaatopname is een goede pH in de grond belangrijk. ‘Bij een pH van 5,5 kan de maïs gemakkelijker het fosfaat uit de bodem opnemen, omdat het beter beschikbaar komt.’
Van Riet ziet in zogenaamde humuszuren mogelijke alternatieven voor het verbod op fosfaatkunstmest. ‘Deze natuurlijke producten zorgen ervoor dat de fosfaat minder snel wordt vastgelegd in de bodem, waardoor het eveneens gemakkelijker beschikbaar komt. Maar het is geen wondermiddel’, stelt hij.
Toine Heijmans, productmanager Ruwvoermanagement bij Agrifirm, is een voorstander van coating om die startgroei te bevorderen. ‘Hoewel het fosfaathoudende iSeed steeds populairder werd, als gevolg van de lagere bemestingsnorm. Maar dit is niet toegestaan voor derogatiebedrijven.’
Deze bedrijven kunnen prima uit de voeten met de nieuwe fosfaatloze Top-Coat-coating, stelt Heijmans. ‘Dit bevat onder meer mangaan en andere sporenelementen, wat de startgroei bevordert. Uit proeven blijkt dat de voederwaarde, zoals zetmeel en VEM, zelfs hoger ligt dan bij iSeed en de blanco-proef, terwijl de drogestofopbrengst per hectare minder is. Veel derogatiebedrijven hebben een grasrijk rantsoen. Dan is de kwaliteit van de maïs zeker zo belangrijk. Zij kiezen daarom vaak voor Top Coat,’ geeft Heijmans aan.
Heijmans pleit verder voor een planmatige aanpak. ‘Weet wat je hebt en probeer daarmee te sturen. Het begint met een volledig grondonderzoek, waarbij ook de pH en organische stof niet moet worden vergeten. Verder is het belangrijk om drijfmestonderzoek toe te passen, zodat je weet wat je toedient. De variatie in gehalten in drijfmest is enorm,’ stelt hij.

drijfmest in de rij

Heijmans is verder voorstander voor het toepassen van drijfmest in de rij, hoewel lang niet alle loonwerkers hier een machine voor hebben. ‘Dit is het meest efficiënt. Je krijgt minder verliezen en meer drogestofopbrengst met minder mest, zo blijkt uit jarenlang onderzoek’, stelt hij.
Van Riet is juist minder enthousiast over het toepassen van drijfmest in de rij. ’Natuurlijk is de efficiëntie van nutriënten die je geeft groter. Maar op de lange termijn stuit dit op nadelen. Een goede bodemgezondheid is het allerbelangrijkste. Hierbij hoort het bemesten met organische meststoffen als rundveedrijfmest door de gehele bouwvoor.’
Vervolgens is het aan de teler om optimale groeiomstandigheden te creëren voor de maïsplant, zodat deze de hele bouwvoor kan bewortelen, geeft Van Riet aan. ‘Maximale beworteling van de bouwvoor zorgt dat de plant voldoende voedingsstoffen op kan nemen, maar ook voldoende vocht. Een goed alternatief is wisselteelt met gras, omdat het gras organische stof in de bodem opbouwt. Verder kan in de zomer de bemesting met bladmeststof zorgen voor een snelle opname van nutriënten. Dit wordt ook populairder. ’
Maar blijft deze hoge opbrengst van 2014 haalbaar? ‘De komende jaren zullen uitwijzen wat de effecten zijn van deze maatregelen. Om eenzelfde opbrengst te halen als in 2014 moet je alles goed doen en een beetje geluk hebben met de weersomstandigheden natuurlijk’, stelt Van Riet.
Daarnaast worden in de veredeling stappen gemaakt. Veredelaars kweken op hogere opbrengstpotenties van rassen, maar ook op het efficiënter omgaan metvocht en voedingsstoffen. ‘Streven is 25 ton drogestofopbrengst, maar 20 ton komt eerst.’