Veel zorgen over verspreiding PED-virus

‘Ondernemers in onze sector ervaren dat het menens is. De bezorger van het ki-station komt met overschoentjes het erf op en ook voerfabrikanten en varkenstransporteurs werken volgens een strikt hygiëneprotocol. Varkenshouders vragen zich af wat ze kunnen doen om de ziekte buiten de deur te houden.’
Na een eerste melding van PED in november 2014 staat de teller inmiddels op tien gevallen. Het gaat om zeven vleesvarkenbedrijven, een biggenopfokbedrijf en twee vermeerderingsbedrijven. Van de tien besmette bedrijven bevinden zich er zeven in Gelderland en drie in de zuidelijke provincies.

Versleping voorkomen

‘Dat er geen sprake is van een aangifteplichtige ziekte heeft gevolgen voor de manier waarop we PED te lijf gaan’, vertelt Alfred van Lenthe, sectormanager varkens bij de Gezondheidsdienst voor Dieren (GD).
‘Alle maatregelen treffen we in overleg met de varkenshouder. Zo hebben we met de eerste varkenshouder waar PED werd geconstateerd afgesproken om zijn slachtrijpe varkens niet in Duitsland te laten slachten, maar op een vrijdagmiddag bij een Nederlandse slachterij. Zo hoopten we versleping te voorkomen.’
Bas Kolpa van Gelre Dierenartsen werkt in de Achterhoek, de regio met de meeste besmette bedrijven. Hij heeft dagelijks te maken met maatregelen om versleping van het PED-virus te voorkomen.
‘Als dierenartsen proberen we zo min mogelijk op varkensbedrijven te komen. Als we er wel moeten zijn, werken we volgens aangescherpte biosecurity-eisen’, vertelt Kolpa. ‘Strikt hygiënisch werken is het allerbelangrijkst om verspreiding van het PED-virus te voorkomen.’
De varkensdierenarts constateert dat de ziekteverschijnselen op vleesvarkensbedrijven meevallen. ‘We vrezen voor schade die het PED-virus op zeugenbedrijven mogelijk kan aanrichten. Als dragende zeugen een infectie oplopen, zou dat kunnen leiden tot abortus. Paracetamol en aspirine zijn de enige middelen die we kunnen inzetten als zeugen koorts krijgen door een besmetting.’
Ook de GD heeft nog onvoldoende zicht op schade die PED op zeugenbedrijven kan aanrichten. ‘We horen geluiden dat in Duitsland de biggenuitval op zeugenbedrijven als gevolg van een besmetting met dit virus uiteenloopt van 0 procent tot soms wel 80 procent’, zegt Van Lenthe. ‘In het laatste geval ging het steeds om bedrijven waar andere ziekteverwekkers die conditie en weerstand aantasten al voor problemen zorgden.’
Op enkele besmette vleesvarkensbedrijven is gebleken dat het bij een zeer strikte interne bedrijfshygiëne mogelijk is te voorkomen dat het virus zich binnen een bedrijf verspreidt. De GD krijgt regelmatig de vraag of het indammen van het virus ook voor zeugenbedrijven het beste is.

Indammen

Het kan voordelig zijn als alle dieren op een bedrijf in korte tijd met het virus te maken krijgen. Er is dan sprake van een homogene immuniteitsopbouw waardoor jonge biggen sneller kunnen profiteren van weerstand die ze via moedermelk krijgen. Maar aan het ‘doorsmetten’ kleven ook nadelen, geeft Van Lenthe aan.
‘Het is strijdig met onze strategie om het virus in te dammen en zo veel mogelijk de kop in te drukken. De kans bestaat namelijk dat een bedrijfsinfectie onbeheersbaar wordt en andere ziektekiemen worden verspreid’, legt Van Lenthe uit.
‘Ook is er een verhoogd risico op aborterende zeugen. Een veterinaire adviesgroep van het CVI, de GD en de Faculteit Diergeneeskunde is er geen voorstander van om het PED-virus de ruimte te geven om snel alle dieren op een bedrijf te besmetten.’