Water Westland kan nog stuk schoner

Via de intensieve campagne ‘Aansluiten, juist nu’ werd de afgelopen jaren zo’n 95 procent van de Westlandse tuinbouwbedrijven aangesloten op de riolering waarvan de capaciteit werd uitgebreid. Deze inspanning van Hoogheemraadschap Delfland, gemeente Westland en LTO Glaskracht Nederland was hard nodig, omdat de waterkwaliteit in de tuinbouwpolders achterbleef bij de rest van het Delflandgebied.
‘Na afsluiting van de campagne in 2013 dachten wij dat het water schoon zou zijn. De waterkwaliteitsrapportage zou een goednieuwsshow worden. Maar dat viel flink tegen’, vertelt hoogheemraad Ingrid ter Woorst van Delfland.
Het aantal gewasbeschermingsmiddelen in het oppervlaktewater bleek niet substantieel afgenomen. De gemiddelde concentratie aangetroffen middelen (zie grafiek) vertoont voor de glastuinbouwgebieden wel een halvering in 2013 ten opzicht van 2012. ‘Maar dat resultaat is echt ontreikend gezien de inspanningen en investeringen die gemeente Westland heeft gedaan in het kader van de rioolcampagne’, stelt Ter Woorst.
Ook stikstof en fosfaat liggen nog ruimschoots boven de norm. Uit de jaarrapportage blijkt dat bij de stikstofmetingen alle polders met glastuinbouw boven de norm zaten. Uitschieter was de Dorppolder in De Lier, met gemeten waarden van rond twintig keer boven de norm.
Verder bleek uit het meetnet dat het aantal verschillende aangetroffen gewasbeschermingsmiddelen nog niet substantieel is afgenomen in het eerste ‘schone jaar’ 2013. Bij de maandelijkse analyse op 126 middelen zijn 45 stoffen minimaal vijf keer aangetroffen in het oppervlaktewater. Normoverschrijdingen kwamen met name voor bij carbendazim en imidacloprid.

Lozingsroutes

De overschrijdingen komen door lozingen buiten het riool om, vermoedde Delfland. Daarom ontwikkelde Delfland de methode Gebiedsgericht Meten die het schap in het voorjaar van 2014 inzette in de Dorppolder. Deze week is de methode ook gestart in de Oranjepolder.
‘Het is een methode met meetbuizen op strategische locaties, waarin een geavanceerde meter zit. Daarnaast zijn bedrijven bezocht en gecontroleerd op de middelenvoorraad en ongebruikelijke lozingsroutes’, vertelt Ter Woorst.
Ook gebruiken de handhavers infraroodkijkers waarmee overdag via kleuren temperatuurverschillen in watergangen zichtbaar zijn, wat kan duiden op een lozing.
Geschokt was Hoogheemraadschap Delfland door het aantreffen van door telers verborgen geheime lozingspijpjes. ‘Volgens onze handhavers geen uitzondering. Meer dan 10 procent loost bewust op illegale wijze op het oppervlaktewater’, stelt Ter Woorst. ‘Al zien de telers dit zelf niet als illegaal, maar willen ze gewoon van overtollig water af.’
Vooral tijdens en net na de teeltwisseling is er een piek in het watergebruik in kassen. ‘De ene teler investeert wel in extra buffercapaciteit voor die situaties, de ander bespaart zich die kosten.’
De sector vindt het bemoedigend dat sinds de start van Gebiedsgericht Meten de lozingen enorm zijn afgenomen. ‘Toch ligt er in het Westland nog een knappe uitdaging’, bevestigt beleidsmedewerker water Guus Meis van LTO Glaskracht Nederland.
‘Normoverschrijdingen ontstaan veelal door onbewuste lozingsroutes op teeltbedrijven. Bijvoorbeeld via een oude put in de kas, of doordat er na hevige regenbuien water vanuit de kas in de sloot gepompt wordt. Telers zijn zich dan niet altijd bewust van het effect op de waterkwaliteit’, legt Meis uit.
Glaskracht is blij met de gebiedsgerichte aanpak. ‘Anders dan het jaarrapport dat veel algemene data bevat, kun je nu bij een normoverschrijding snel de bron herleiden. Dat geeft helderheid voor de ondernemers en maakt correct ingrijpen mogelijk’, zegt Meis.
Waterschappen in andere tuinbouwregio’s hebben interesse voor de Delflandse manier van handhaven. Het gaat om Schieland en de Krimpenerwaard, Rijnland, Peel en Maasvallei en het Zeeuwse Scheldestromen.